de tijd van burgers en stoommachines 1800-1900 Kenmerk 31 De opkomst van de politiek-maatschappelijke stromingen nationalisme, liberalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme Les 1 – Conservatisme & Radicalisme

Ontstaan conservatisme H6:§ 2: p107-9 1800 1810 1820 1840 1850 1860 1870 1880 1890 1910 Ontstaan conservatisme Reactie op de Franse Revolutie Enerzijds vanwege de harde breuk met het verleden Anderzijds door de wijze waarop deze breuk tot stand kwam Veel geweld, onteigeningen, vervolgingen, onzekerheid, chaos Bij een restauratie zou De rust weer versteld worden Snelle veranderingen onmogelijk worden Alles van waarde behouden zou blijven

Conservatisme in de 19e eeuw - Visie 1800 1810 1820 1840 1850 1860 1870 1880 1890 1910 Conservatisme in de 19e eeuw - Visie Je moet wel bedenken – zoals bij elke stroming – dat de ene conservatief de andere niet is: van heel gematigd tot ultraconservatief. Wat drijft de conservatief? Denkwijze: De mens is geneigd tot het kwade Eigenbelang boven dat van anderen Het is belangrijk met het verleden rekening te houden Tradities zijn van grote waarde; zij binden het volk Verandering moet heel geleidelijk gaan Grote en snelle veranderingen mislukken en brengen ellende Gezag komt in eerste instantie van God

Conservatisme in de 19e eeuw 1800 1810 1820 1840 1850 1860 1870 1880 1890 1910 Conservatisme in de 19e eeuw Eerste helft van de 19e eeuw wordt er politiek gestreden tussen liberalen en conservatieven De liberalen willen alle macht bij het parlement Macht komt van het volk De conservatieven in mindere of meerdere mate bij de vorst Macht komt van God Tweede helft van de 19e eeuw wordt er politiek gestreden tussen socialisten en conservatieven Met name rond de sociale kwestie; hoe deze op te lossen? Socialisten door wetgeving en verruiming van de volksvertegenwoordiging Conservatieven door goed vaderschap (lees: paternalisme) Dit kan door liefdadigheid en/of bescherming vanuit de overheid zonder verruiming van het kiesrecht

Conservatisme in de 20e eeuw 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 Conservatisme in de 20e eeuw Eerste helft van de 20e eeuw ontstaat er geen conservatieve partij, maar conservatieven vinden vaak hun onderdak bij andere partijen. Bij liberalen en confessionelen; ter rechterzijde Conservatisme in de 20e eeuw is niet meer zo scherp, fundamenteel als in de 19e eeuw

Conservatisme in de 20e eeuw - Visie 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 Conservatisme in de 20e eeuw - Visie Conservatisme in de 20e eeuw is anders dan in de 19e eeuw, hetgeen ook blijkt uit hun visie op de maatschappij Zijn voor volkssoevereiniteit Voor parlementaire vertegenwoordiging Erkennen de rechten van het volk/arbeiders Maar benadrukken nog altijd Dat de mens geneigd is tot het kwade Belang van het verleden Dat verandering niet te snel moet gaan

Radicalisme in de 20e eeuw 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 Radicalisme in de 20e eeuw Staat haaks op het conservatisme Het radicalisme staat voor Snelle en grondige verandering Door de samenleving of ten koste van de bestaande samenleving. Door de samenleving: deze radicalen opereren binnen de grenzen van de wet en binnen de parlementaire democratie Ten koste van de samenleving: deze radicalen – zogenaamde ultraradicalen – geloven niet in de democratie en de daarbij behorende rechtstaat en willen deze omverwerpen Niet bereid zijn tot compromissen