H5 Koude Oorlog §3 Duitsland verdeeld

Duitsland werd na de oorlog verdeeld in 4 bezettingszones. Sovjet zone Franse zone Britse zone Amerikaanse zone Zo kon Duitsland in de gaten gehouden worden.

De hoofdstad Berlijn (Oostzone) werd ook verdeeld in bezettingszones. De geallieerden waren het oneens over de schadevergoeding die Duitsland moest betalen. De Sovjet-Unie wilde Duitsland harder aanpakken dan de VS.

Op bevel van Stalin werd in de Sovjetzone het communisme ingevoerd. Met staatsbedrijven en een planeconomie. Er gingen ook Duitse goederen als herstelbetalingen naar de Sovjet-Unie. Hierdoor was de economische groei in de Sovjetzone laag.

In de drie westelijke bezettingszones was de economie niet communistisch, maar kapitalistisch. De westelijke geallieerden zagen het communisme als een groot gevaar. Zij wilden dat de Duitse economie ging groeien: Hoe groter de welvaart, hoe minder kans voor het communisme.

Marshallplan 1947 De VS gaven miljarden dollars aan West-Europese landen. Om de economie op gang te brengen. Met het geld konden er goederen gekocht worden in de VS. En op deze manier kon het communisme gestopt worden.

Marshallplan De Duitse Westzone kreeg ook Marshallhulp. Hierdoor groeide de West-Duitse economie wonderbaarlijk snel. Mensen profiteerden van dit Wirtschaftswunder (economisch wonder). Ze konden allerlei luxe artikelen kopen.

Marshallplan De Duitse Oostzone mocht de Marshallhulp van Stalin niet aannemen. Ook de andere Oost-Europese landen mochten dit niet. De economie groeide bijna niet.

Marshallplan Er kwam een nieuwe Duitse mark als betaalmiddel in de westzone en West-Berlijn. De oude munt was waardeloos geworden. Duitsland was geen economische eenheid meer! (afspraak Jalta) Stalin was woedend.

Deel 2

Blokkade van Berlijn Toen de nieuwe mark werd ingevoerd, gaf Stalin in 1948 opdracht om alle toegangswegen naar West-Berlijn te sluiten: Daarmee begon de blokkade van Berlijn. De Sovjet-Unie wilde de Westzone van Berlijn uithongeren. Zodat de andere geallieerden de stad zouden verlaten.

Blokkade van Berlijn Maar het Westen wilde Berlijn niet opgeven. Ze bevoorraadde de stad een jaar lang met vliegtuigen. In mei 1949 stopte Stalin met de blokkade. West-Berlijn bleef bij de Westzone en kreeg ook Marshallhulp.

Twee aparte staten Na de blokkade van Berlijn ontstonden er twee aparte staten. West-Duitsland en Oost-Duitsland. Vanaf mei 1949 heette West-Duitsland de Bondsrepubliek Duitsland (BRD). In oktober 1949 werd de Oostzone omgedoopt tot de Duitse Democratische Republiek (DDR)

Na 1945 raakte Europa dus steeds verder verdeeld. In Oost-Europa kwamen met hulp van de Sovjet-Unie communistische partijen aan de macht. Andere politieke partijen werden verboden. Kritiek op het communisme was strafbaar. West-Europa stond onder invloed van de Verenigde Staten.

IJzeren Gordijn De grens tussen West- en Oost-Europa. Bestond uit prikkeldraad, wachtposten en mijnenvelden. Liep dwars door Duitsland.

IJzeren Gordijn

Deel 3

De DDR en de BRD werden totaal verschillende samenlevingen:

DDR Communistisch. Geen democratie. Fabrieken, banken en grootgrondbezit werden onteigend. Burgers moesten hun eigendommen afstaan aan de staat. Net als in de Sovjet-Unie werd er een planeconomie ingevoerd.

DDR De Sovjet-Unie bepaalde wat de staatsbedrijven moesten produceren. De Oost-Duitse economie was zwak. Mede door de herstelbetalingen aan de Sovjet-Unie. De leiding van de DDR bestond uit communisten die luisterden naar de Sovjet-Unie.

DDR Kritiek leidde tot opsluiting en marteling of zelfs de doodstraf. Stakingen en demonstraties werden met geweld neergeslagen. De Stasi controleerde de samenleving. Met een systeem van verklikkers en spionage werd verzet onderdrukt.

BRD Hoorde bij West-Europa en de Verenigde Staten. Democratie. Vrijheid van meningsuiting. Kapitalisme. Ook in West-Berlijn.

Gat in het IJzeren Gordijn Via Berlijn konden Oost-Duitsers naar het Westen vluchten. Berlijn was namelijk niet afgegrendeld. Tussen 1945 en 1961 waren er miljoenen Oost-Duitsers gevlucht. Oost-Duitsland dreigde leeg te lopen.

Berlijnse Muur Het gat in het IJzeren gordijn moest dicht: 1961. Bouw Berlijnse Muur om West-Berlijn. In opdracht van de Sovjet-Unie en Oost-Duitsland. Muur stond op Oost-Duits grondgebied.