Melken met een mobiel melksysteem (wagen of robot) 08/04/2017 Melken met een mobiel melksysteem (wagen of robot) Frank Lenssinck Animal Sciences Group divisie Veehouderij

3 bedrijfsontwerpen Ontwerp 1 Ontwerp 2 Ontwerp 3 6 maanden melken 08/04/2017 Ontwerp 1 6 maanden melken 250 ha natuurgrond 445 melkvee Aankoop en verkoop melkvee Geen jongvee Mobiel melksysteem Ontwerp 2 6 maanden melken 250 ha natuurgrond 445 melkvee Aankoop en verkoop melkvee Geen jongvee Mobiele melkrobot Ontwerp 3 Jaarrond melken Jaarrond buiten 250 ha natuurgrond 245 melkkoeien Seizoensgebonden afkalfpatroon Eigen opfok jongvee Mobiele melkrobot Deze drie ontwerpen zijn 3 extreme varianten gekozen op basis van een groepsdiscussie met ondernemers. Uitgangspunt is 250 ha natuurgraslanden in het veenweidegebied met een netto drogestof productie (inclusief conserverings- en beweidingsverliezen) van ongeveer 4500 kg tot 6000 kg ds. Deze productie hangt oa af van het maaipercentage. Het aantal te melken melkkoeien is gebaseerd op het aanbod aan gras en een beperkte gift krachtvoer. De melkproductie hangt hiermee samen In het derde ontwerp is rekening gehouden met de opfok van jongvee en jaarrond buiten houden van melkvee. Dit heeft gevolgen voor de melkproductie per ha als gevolg van minderaanbod van ruwvoervoor melkgevende koeien en verbruik van melk voor de opfok van kalveren. Bovendien verschilt het maaipercentage van 33% in ontwerp 1 en 2 naar 151% in ontwerp 3

Redenen om mobiel te melken 08/04/2017 Loopafstanden Overbemesting en -begrazing rond de stal Draagkracht (vertrapping) Natuurdoestellingen Flexibiliteit Mobiel melkrobot Arbeid Vertrapping Units (natuurdoestellingen) Met grote koppels vee worden de loopafstanden naar een vaste melkinstallatie groot met als gevolg dat in nattere perioden veel vertrapping optreed Mozaïekbeheer is een effectieve beheersvorm om weidevogelstand te stimuleren samen met de variatie in draagkracht vraagt het mekveehouderij systeem om veel flexibiliteit Een aantal mobiele melkrobots maakt het mogelijk in kleinere units te werken. Bovendien gaat het bezoek aan de melkstal geleidelijker dat mogelijk helpt bij vertapping rondom het melksysteem.

Investeringen (veenweide (zelfvoorzienend) 08/04/2017 Zomer melken Jaarrond Melken Jongvee Geen geen Wel Melkmethode mobiel Robot Melk per koe (kg) 3.000 4.100 Aantal koeien 445 245 Stal Melkwinning + aggr. (€) 82.000 1.000.000 422.000 Tank (€) 57.000 32.000 Extra kleine tank (€) 30.000 60.000 24.000 Mobiel voersysteem (€) 4.950 22.650 Ontwerp 1 gaat uit van een mobiel melk systeem (2* 10 zij aan zij) waarin per keer 3 uur gemolken wordt. De andere ontwerpen gaan uit van meerdere mobiele melkrobots; 5 in het tweede ontwerp en 2 in het derde ontwerp. In ontwerp 1 en 2 worden de koeien worden gemolken van 1 mei tot 1 nov. Ontwerp 3 gaat uit van 10 maanden melken van alle melkkoeien te gelijk. In alle drie de ontwerpen worden de koeien niet opgestald. Daarentegen wordt wel bijgevoerd met gewonnen ruwvoer in de winterperiode

Opbrengsten (Veenweide) 08/04/2017 Zomer melken Jaarrond melken Jongvee geen Wel Melkmethode Mobiel Robot Melk (€) 377.800 286.300 Melkpremie (€) 45.500 34.300 Verkoop vee (€) 315.400 120.500 Slachtpremie (€) 44..500 44.500 8.100 Totaal € 783.200 € 449.100 In de opbrengsten van melk houden we rekening met de zomerkorting en wintertoeslag. Voor ontwerp 1 en 2 schatten we de gemiddelde melkprijs op 28,3 euro/100 kg; voor ontwerp 3 een melkprijs van 28,5/100kg melk De melkpremie per liter (quotum 2007) bedraagt € 3,41 De opbrengsten uit verkoop van vee voor ontwerp 1 en 2 zijn hoog. Dit komt omdat in het ontwerp uitgegaan is van de verkoop van vee in het najaar en aan koop in het voorjaar. De verkoop van een melkkoe bedraagt € 600 De opbrengsten voor vee in ontwerp 3 komen voort uit de verkoop van overtallig vee en stierkalveren

Toegerekende kosten (Veenweide) 08/04/2017 Zomer melken jaarrond melken Jongvee geen wel Melkmethode Mobiel Robot Teelt en opslag voer (€) 18.200 83.100 Krachtvoer (€) 16.300 33.900 Aankoop drachtige vaarzen (€) 445.000 Strooisel Overig vee (€) 27.800 32.900 Totaal € 507.200 € 149.800 Voor bijvoedering wordt een gedeelte van het areaal gemaaid en opgeslagen In ontwerp wordt elk perceel ruim 1 keer gemaaid. Drachtige vaarzen worden in het voorjaar aangekocht voor € 1000. Kalveren worden zo snel mogelijk na geboorte verkocht De overige kosten zijn een verzameling van kosten voor gezondheid ed.

Saldo 3 ontwerpen (Veenweide) 08/04/2017 Zomer melken Jaarrond melken Jongvee Geen geen wel Melkmethode Mobiel Robot Opbrengsten (€) 783.200 449.100 Toegerekende kosten (€) 507.200 149.800 Saldo totaal € 276.000 € 299.300

Niet toegerekende kosten (Veenweide) 08/04/2017 Zomer melken jaarrond melken Jongvee geen wel Melkmethode Mobiel Robot Grond en gebouwen 6.400 Melkinstallatie + tanks 26.000 226.500 91.800 Machines + brandstof 12.700 41.200 46.700 Quotum 255.800 265.800 200.000 Arbeid 109.800 108.800 111.700 Uitbesteden vee Mestafvoer Water, energie, reinig. 8.000 6.000 Algemeen 10.000 Totaal € 438.800 € 666.800 € 472.700 De niet toegerekende kosten voor de melkinstallatie bestaan uit rente en afschrijving Het aggregaat verstookt veel diesel. De jaarkosten hiervoor zijn terug te vinden in de “post” Machines en brandstof Het Quotum word tin 8 jaar afgeschreven en aangekocht voor een bedrag van € 0,30 cent% vet Als rentepercentage is gerekend met 4,5% rente voor het gemiddeld geïnvesteerd vermogen de kosten per Vak (volwaardige arbeidskracht (2349 uur)) bedragen € 45.000. Opvallend is het beperkte verschil in behoefte aan arbeid. Voor het koeien halen naar de robot is in ontwerp 2 met ruim 4,25 uur/dag gerekend

Netto bedrijfsresultaat Veenweide 08/04/2017 Zomer melken Jaarrond melken Jongvee wel geen Wel Melkmethode Mobiel Robot Saldo 276.000 299.300 - Niet toegerekend 438.800 666.861 472.700 NBR --162.800 -390.800 -173.400 Excl. quotum 103.000 -125.000 26.700 Het netto bedrijfsresultaat bij ontwerp 2 is laag omdat de de melkcapaciteit alleen’’s zomers benut wordt. Verleasen is een optie

Samenvatting (Veenweide) 08/04/2017 Zomer melken Jaarrond melken Jongvee Geen wel Melkmethode Mobiel Robot Aantal zoog- of melkkoeien 445 245 Aankoop melkvee Verkoop melkvee 81 Melk per koe 3.000 4.100 Quotum ( 1.333.000 1.005.000 VAK 2,7 2,8 Liquiditeit incl. quotum €-162.800 € -390.000 € -173.400 Liquiditeit excl. quotum € 103.000 € -125.000 € 26.700

Wie innoveert mee? Statements en vragen Statements 08/04/2017 Statements Zomers melken met een mobiel melksysteem meest aantrekkelijk Beoogde arbeidsbesparing Nihil bij robotmelken Schaalgrootte maakt mobiel melken steeds aantrekkelijker Vragen (een greep uit…) Concentratie van arbeid aantrekkelijk? Is het operationeel haalbaar? Worden de natuurdoelstellingen behaald? Hoe beweiden? Is er nog arbeid te besparen bij het ophalen van vee? Wat is denkbaar voor de robotcapaciteit in de winter? Wie innoveert mee?