Hodgkin lymfoom Blok 4 oncologie, oktober 2011 Prof. Dr. Steven Pals, afdeling Pathlogie AMC s.t.pals@amc.uva.nl

Kwaadaardige tegenhangers van lymfocyten Maligne lymfomen Kwaadaardige tegenhangers van lymfocyten

Maligne Lymfomen WHO World Health Organization classification 5 subtypes >40 subtypes Hodgkin lymfomen non-Hodgkin lymfomen

Snelle Automobielen WAO World Automobile Organization classification 5 subtypes >40 subtypes Ferrari ‘s non-Ferrari’s

Football Clubs FIFA classification 1 subtype >>1000 subtypes Ajax’s non-Ajax’s

“On some morbid appearances of the absorbent glands and spleen” Thomas Hodgkin, 1832 “On some morbid appearances of the absorbent glands and spleen” Med. Chir. Tr., London, XVII, 68, 1832

Hodgkin lymfoom lymfklier vergroting (meestal aaneengesloten LK stations); voorkeur: mediastinum en hals in 30% B symptomen (koorts, nachtzweten, gewichtsverlies) uitbreiding naar milt, beenmerg en lever leeftijdspiek 20-50 jr

Hodgkin lymfoom-pathologie ‘Hodgkin’/Reed-Sternberg cellen ‘ontstekingsachtergrond’ met lymfocyten, plasmacellen, eosinofielen Meestal: Sclerose

Reed-Sternberg cellen CD30

Hodgkin lymfoom Lymklier macroscopie

Hodgkin Lymfoom, nodulaire sclerose Nodulaire sclerosis Hodgkin cellen

Reed-Sternberg cellen 1) Neoplastisch of niet?? 2) Reed-Sternberg cellen?? Dendritische cellen/histiocyten T cellen B cellen Epitheelcellen CD30 B cellen! Laser dissectie microscopie en RT-PCR: clonaal!

B cel ontwikkeling Hodgkin B-ALL/LBL Mantelcel l. Folliculaire l. Burkitt l. DLBCL Marginale Z.l. DLBCL CLL Multipel Myeloom Hodgkin stam cel pro-B pre-B imm. B mature B centroblast centrocyte memory B plasma cel plasma cel beenmerg milt/lymfklier kiemcentrum bloed, lymfklier, beenmerg

B-lymfomagenesis Danger!! Het Kiemcentrum is de belangrijkste plaats van tumor initiatie en/of progressie voor de meeste B-cel lymfomen.

Reed-Sternberg cellen De RS cel orchestreert zijn eigen microenvironment Aldinucci et al. J. Pathology 221: 248-263, 2010

Reed-Sternberg cellen De RS cel orchestreert zijn eigen microenvironment

Reed-Sternberg cellen De RS cel:auto- en paracrine interacties

Hodgkin lymfoom-pathogenese Reed-Sternberg/Hodgkin cellen zijn ‘crippled’ B cellen somatische mutaties in Ig lichte en zware keten genen, dus B cellen die in het kiemcentrum zijn geweest! echter: geen normaal B cel fenotype (ontbreken BCR, CD19, CD20 ect.) Ontbreken van expressie van B cel specifieke transcriptie factoren (Oct2, PBF, Bob1). NF-{kappa}B signaling pathway defecten

The NF-{kappa}B signaling pathway and its activation in HRS cells TGF-b, IL-1 BAFF, APRIL T-cells Kuppers, R. Hematology 2009;2009:491-496

The NF-{kappa}B signaling pathway and Cancer Inductie anti-apoptose eiwitten: Bcl-2, IAP1 en 2 Inductie van mitogene eiwitten: Cycline D1, cMYC Inductie van ontsteking

Hodgkin lymfoom-WHO classificatie “Klassiek” nodulaire sclerosis 75% gemengd cellig 20% lymfocytenrijk klassiek 5% lymfocyt gedepleteerd 1% Nodulair lymfocytenrijk NLPHL 10%

Hodgkin lymfoom-prognose Relatief gunstig, >80% 5 jaars overleving Ongunstige prognostische factoren: gevorderde leeftijd B symptomen hoog stadium

Hodgkin lymfoom-samenvatting Aaneengesloten lymfklier stations (mediastinum, hals) evt. lever, milt, beenmerg “B symptomen” Piek incidence op jong volwassen leeftijd Maligniteit van B lymfocyten Hodgkin/Reed-Sternberg cellen in achtergrond van ontsteking en fibrose NF-kappaB pathway activatie (door mutaties en/of EBV) Relatief gunstige prognose

End