Hoofdstuk 2 Arm en rijk in Nederland en Europa

Paragraaf 1 Verschillen in welvaart Welvaart meten Kijk naar de volgende kenmerken: Nationaal inkomen - bruto binnenlands product (bbp) - bbp per hoofd Regionaal inkomen - bruto regionaal product (brp) - brp per hoofd • Gebruiksgoederen • Armoedegrens

Verschillen in welvaart Welvaartsverschillen binnen de EU: Zie je terug in de samenstelling van de beroepsbevolking - rijk: veel diensten - arm: veel landbouw West-Europa: hogere inkomens dan Oost-Europa Zuid-Europa: meer armere regio’s dan West-Europa Gebieden rondom de hoofdstad zijn vaak rijker

Welvaart in Nederland Nederlander verdient gemiddeld 30% meer dan het Europese gemiddelde Randstad is rijker dan de rest Binnen Nederland: verschillen minder groot dan binnen de EU

Paragraaf 2 Verschillen in welzijn Welzijn meten Op basis van de Human Development Index (HDI) Drie onderwerpen: 1. Onderwijs - analfabetisme 2. Gezondheidszorg - levensverwachting - zuigelingensterfte 3. Levensstandaard - geluksgevoel

Verschillen in Nederland Tussen mensen - opleidingsniveau - allochtonen vaak lager opgeleid dan autochtonen Tussen gebieden (stad en platteland) - voorzieningenniveau - aantal verschillende scholen - aantal mensen met lager opleidingsniveau (leefwijze, lagere levensverwachting, welvaartsziekten)

Verschillen in Europa Levensverwachting in Oost-Europa: lager dan in West-Europa Gezondheidszorg Welvaartsniveau Leefwijze HDI Onderwijsniveau

Paragraaf 3 Verklaar de Europese verschillen Verschillen binnen Europa Noord- en West-Europa: meer welvaart dan Oost- en Zuid-Europa Welzijnsverschillen liggen anders Zuid-Europa: hogere levensverwachting dan elders

Politieke en economische oorzaken Noord- en West-Europa: democratie - welvarende economie Zuid-Europa: dictaturen - heeft ontwikkeling geremd - vooral landbouw Oost-Europa: communisme - ten koste van vrijheid en ondernemerschap - economie liep achter Gevolg: welvaartsverschillen

Een groeiende bevolking Grote verschillen binnen EU Oost-Europa: afname bevolkingsgroei - minder kinderen per vrouw - zuigelingensterfte - lager welzijnsniveau - mensen trekken naar rijkere landen EU: 27 landen werken samen - vrede, welvaart, vrijheid - economische ontwikkeling - cultuur - onderwijs

Paragraaf 4 Invloed van de EU op welvaart en welzijn Meer welvaart en welzijn Europese Unie: Opgericht na de Tweede Wereldoorlog Succes: geen grote conflicten meer Meer welvaart: grote afzetmarkt Vrij verkeer van personen, goederen en diensten

Wordt Nederland rijker van de EU? Hoe te profiteren van Europese wet- en regelgeving: Nederland betaalt meer dan het ontvangt, maar: - groeiende arbeids- en afzetmarkt - handel neemt toe Bedrijven vertrekken naar Oost-Europa - uurlonen in Oost-Europa zijn laag - andere werkgelegenheid in Nederland - meer handel - consument: goedkopere producten Vrij verkeer van mensen: - Polen naar Nederland - Nederlanders naar België of Spanje

EU-beleid EU: stimuleringsbeleid - meer welvaart voor achtergebleven regio’s - extra steun voor regionale ontwikkelingsgebieden in Oost-Europa - ook steun voor Nederland (werk, onderwijs) - verschillen binnen de EU worden kleiner