1.3 Stoffen en hun eigenschappen Water IJzer Lood Hout Suiker Kunststof

Zuivere stoffen Scheikundigen bedoelen met een zuivere stof 1 stof Als we dus spreken over water, bedoelen we zuiver water, dus 1 stof. Dit is iets anders dan drinkwater of “zuiver bronwater” : zijn meerdere stoffen mineralen+water+andere stoffen

Stofeigenschap Aan een stofeigenschap kun je een stof herkennen Voorbeelden: kleur en geur van een stof

Tabel 2.1 Enkele Stofeigenschappen 1 Kleur 2 Geur 3 Smaak 4 Giftigheid 5 Brandbaarheid 6 Corrosiebestendigheid 7 Afbreekbaarheid 8 Aggregatietoestand 9 Oplosbaarheid in water 10 Geleidingsvermogen elektrische stroom 11 Geleidingsvermogen voor warmte 12 Kookpunt 13 Smeltpunt 14 Dichtheid 15 Corrosiebestendigheid

Stofconstante Een stofconstante is een stofeigenschap die wordt uitgedrukt in een getal, gevolgd door een eenheid B.v. smeltpunt (ºC) kookpunt (ºC)

Dichtheid Dichtheid (kg/m3) Formule dichtheid = Aantal kg / Aantal m3 Massa van een vast volume Voorbeeld Berekening: EEN STOF HEEFT EEN DICHTHEID VAN 7000 kg/m3 Je neemt 3000 kg van deze stof. Welk volume neemt de stof in? Berekening: 7000 kg = 1 m3 ? = 3000 x 1 = 0.43 m3 3000 kg = ? m3 7000

Pictogrammen

1.4 De bouwstenen van stoffen

Zuivere stof of mengsel Quiz Zuivere stof of mengsel

Mengsel of zuivere stof Mayonaise

Mengsel of zuivere stof Spa Blauw

Mengsel of zuivere stof Gedestilleerd water

Mengsel of zuivere stof De Lucht om ons heen

Mengsel of zuivere stof Diamant

Mengsel of zuivere stof Pak Zout

Mengsel of zuivere stof Cola

Mengsel Cola Cafeïne Vanille-extract Sinaasappelolie Citroenolie Muskaatnootolie Alcohol Kaneelolie Korianderolie Oranjebloesemolie Cocabladeren Citroenzuur Citroensap Suiker Water Caramel Koolstofdioxide

Red Bull

1 Water, 2 sucrose, 3 glucose, 4 sodium citrates, 5 carbon dioxide, 6 taurine, 7 glucuronolactone, 8 caffeine, 9 inositol, 10 niacin, 11 pantothenic acid, 12 vitamin B6, 13 vitamin B12, 14 caramel and 15 riboflavin

Molecuul Kleinste deeltje van een stof dat nog alle stofeigenschappen bezit

Bestaat uit één molecuul soort Zuivere stof Bestaat uit één molecuul soort

Bestaat uit 2 of meerdere molecuulsoorten Mengsel Bestaat uit 2 of meerdere molecuulsoorten

Hoe herken je een zuivere stof? Smeltpunt of kookpunt

Mengsels Meerdere molecuulsoorten Smelttraject of kooktraject

De bouw van Stoffen Moleculen bestaan uit nog kleinere deeltjes: ATOMEN (atoom = ondeelbaar) Er zijn ongeveer 100 verschillende atoomsoorten Molecuul Atoom

1.5 Fasen, faseveranderingen en scheiden van mengsels Fase (toestandsaanduiding) - vast (s) - vloeibaar (l) - gas (g)

3- FASEN VAST Moleculen trillen op een vaste plaats VLOEIBAAR Moleculen bewegen kriskras door elkaar, sommige laten elkaar los GAS Moleculen bewegen los en ver van elkaar Vullen de hele ruimte fasen

structuur ijs en water ijs = vaste fase water=vloeibare fase IJs heeft een andere structuur dan water water (l) ijs(s)

Vanderwaalskrachten Dit zijn aantrekkingskrachten tussen de moleculen. De sterkte hangt af van de grootte (massa) en van de afstand tussen de moleculen.

Bij een fase-overgang verandert alleen de snelheid van de moleculen, niet de moleculen zelf. Er is dus GEEN sprake van een chemische reactie omdat de moleculen zelf niet veranderen.

Kelvin De deeltjes van een stof gaan steeds minder bewegen tot dat ze stil staan, dit noemde Kelvin het absolute nulpunt.

Temperatuur-schaal Kelvin  Celsius -273 ° C = 0 K

Scheiden van een mengsel Een mengsel kun je weer uit elkaar halen. Na afloop heb je dan de zuivere stoffen weer in handen. Scheiden is geen chemische reactie omdat de moleculen niet veranderen. Je bent alleen aan het sorteren.

1. Filtreren Berust op verschil in de grootte van de deeltjes. Vloeistof gaat door het filter(filtraat) / de vaste stof blijft achter in het filter(residu) Wordt toegepast wanneer een vaste stof en een vloeistof niet in elkaar zijn opgelost

Suspensie Residu Filtraat

2.Indampen Berust op het verschil in kookpunt/ vluchtigheid Wordt vooral gebruikt bij oplossingen

3. EXTRAHEREN (“eruittrekken”) Berust op verschil in oplosbaarheid Voorbeelden: koffie en thee zetten Na extractie volgt altijd nog filtreren en indampen Toegepast bij een mengsel van vaste stoffen:.

Extractiemiddel Oplosmiddel waarin de ene stof wel oplost en de andere niet

EXTRAHEREN nu kan je filtreren de blauwe stof lost op;de rode stof lost niet op mengsel van twee vaste stoffen