Werkvormen ADSL Carel van der Burg © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

© CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Samenwerkend leren: Zelfstandig leren met en van elkaar, met aandacht voor overdracht kennis en aanleren van vaardigheden © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Samen- werkings- vaardig- heden * Directe Instructie model * Groepssamenstelling * Materialen Complexe werkvormen Eenvoudige werkvormen Voorbereiding van SWL Meervoudige intelligentie - Brainstorm - Denken delen: uitwisselen - Genummerde hoofden - Duo’s: vergelijken, coachen of checken - Binnen buiten cirkel - Experts - Flitsen - Graffiti - Hoeken - Mind-mapping - Op een rij - Op zoek - Placemat - Rotonde Tips 2. Werkvormen volgens 6 domeinen Teambuilding, Classbuilding, Feiten kennis, Denkvaardigheden, Communicatievaardig-heden, Kennis delen Basisprincipes samenwerkend leren 3. Teams 4 personen, variatie in samenstelling en tijdsduur - (4-tal) Interview - Kaarten - Koppelen - Pak een kaart - Stemmen - Tijd delen - Vierkanten - Visuele herhaling - Wandel wissel uit 6. (Klassen) management - groepsindeling - geluidssignaal Lesstof 1. GIPS - Gelijkheid in aandeel - Individuele verantwoordelijkheid - Positieve afhankelijkheid - Simultane activiteit & - Scout - (duo) Simultaan presen- teren - Viskom - Vragen- carrousel 4. Sociale vaardigheden - expliciet aan- dacht aan besteden - modelleren, T-kaart, rollen- spel Samen- werkings- vaardig- heden 5. Groepsprocessen - De wil om samen te werken - Evalueren proces en product * Evalueren proces & product * Beoordelen proces & product Afsluiten van SWL © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Binnen buiten cirkel 1. Leerlingen in 2 cirkels 2. Leerlingen doen de opdracht met partner tegenover 3. Leerlingen uit de buitencirkel draaien 1 of 2 plaatsen door en doen nogmaals de opdracht 4. Eventueel nog enkele keren draaien © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Brainstorm  + / - Probleem centraal inbrengen 2 Rolverdeling: Leerling A. Noemt idee Leerling B. Waardeert idee (dat vind ik een goed idee omdat... Leerling C. Schrijft idee op Leerling D. Tijdbewaker 3 Rollen rouleren A wordt B B wordt C Etc. + / -  © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Denken delen: uitwisselen 1. Docent stelt vraag 2. Bedenktijd voor leerlingen individueel …? 3. Leerlingen delen (duo’s) antwoorden 4. Antwoorden uitwisselen met een ander duo A B ! A B C D 5. Verwerking, o.a.: - komen tot overeenstemming - teamlijst maken - etc. © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Dobbelen Leerling 1 gooit met 2 dobbelstenen Leerling 2 maakt vraag met woorden Leerling 3 noteert vraag Leerling 4 beantwoordt vraag Groep checkt antwoord Stap 2 t/m 6, rollen wisselen © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

2. checken òf Duo’s A  A  B A  B B docent 2. coachen vraag/ opdracht docent 2. checken 2. coachen A  B A  B A  B òf © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Experts Basisgroepen Expertsgroepen Terug in basisgroepen 1 2 3 4 1 2 © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Flitsen 1. Leerlingen krijgen stapeltje blanco kaarten. 2. Leerlingen schrijven vragen daarop die ze zelf selecteren. 3. Leerlingen gaan elkaar overhoren. 4. Goed  krijg je de kaart Fout  laat juiste antwoord zien en houdt de kaart vast 5. Wisselen van rollen © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Graffiti 0. Onderwerpen over groepen verdelen, noteren in middenvlak Milieu 0. Onderwerpen over groepen verdelen, noteren in middenvlak 1. Individueel zoveel mogelijk ideeën opschrijven. STILTE! 2. Doorschuiven naar andere groep en idem 1 3. Doorschuiven en terug naar eigen tafel 4. Samen Structureren! (zie mindmap) © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Hoeken Docent poneert stelling Leerlingen denken na, schrijven individueel mening op met argumenten Lopen naar hoek : tegen :voor Met partners argumenten verzamelen en voor jezelf lijst aanvullen en maken. 1 © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

2 HOEKEN Partner zoeken in andere hoek Mening geven met argumenten Partner parafraseert en geeft dan eigen mening met argumenten of Discussie 2 © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Interview 1. Leerlingen zitten in tweetallen: A interviewt B 2. B interviewt A 3. Doorgeven informatie van geïnterviewde partner: - plenair - aan ander duo - in andere groep © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

4 Talinterview ? ? ? Bepalen welke leerling geïnterviewd wordt 2. De groepsleden stellen om beurten vragen 3. De geïnterviewde beantwoordt de vragen 4. De beurt gaat met de klok mee  ? ? ? Antwoord © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Leerling zegt: Pak een kaart Kaarten  Leerling zegt: Pak een kaart 1. 2 Vraag: bla..bla..bla? 2. 2 Antwoord: bla..bla..bla. 3. 3 1 © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

2 Kaarten 4. 5. 4 3 Coacht 3 of vult aan en schrijft het antwoord op 1 1 geeft kaarten aan 2: nieuwe ronde 2 © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

? Laten zien 1 stapeltje vragenkaartjes blind op tafel nr 1 pakt een kaart, leest vraag en legt kaart open op tafel teamleden schrijven individueel antwoord op Klaar? Pen neerleggen. Teamleden leggen hun antwoord in het midden. ? ---------- ------------ ------------ ------------ ------------ © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Laten zien 2 5 Antwoorden vergelijken in team, bespreken, bewijzen. 6 Antwoord op bord/geprojecteerd 7 Nr 2 pakt volgende kaart © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Koppelen EAR 1. Elke leerling heeft kaart met tekst of afbeelding 2. Leerlingen lopen door elkaar, zoeken kaart die past bij eigen kaart 3. Duo’s aan het werk - presentatie maken - interviewen - werkstuk maken - artikel schrijven - etc. © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

? Mindmapping Kernbegrip midden op vel Nadenken/discussiëren over begrip Hoofdzaken om kernwoord heen (visualiseren!) Bijzaken afleiden van hoofdzaken Onderlinge relaties aangeven Vel presenteren aan de rest ? © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Op een rij 1. Docent poneert stelling (of noemt criterium) 2. A Z of… voor neutraal tegen of… 3. Lijn dubbelklappen of doorknippen 4. Groepen vormen 5. Discussie in tweetallen of groepen © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Variatie: Logische rij 1 4 9 16 25 36 47 64 81 100 Leerlingen krijgen kaarten met stappen, getal of onderwerp Leerlingen leggen de kaarten in de juiste logische volgorde (in de groep of met de hele klas) Leerlingen bepalen juiste logica © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Op zoek Instructie Ga op zoek naar... Docent geeft instructie © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

1 Pak een kaart Leerlingen beantwoorden individueel vragen op kleine kaartjes. Blauw: waar je goed in bent Oranje: wat je nog wilt leren Groen: wat het leukst is in je werk Wit: voornemen m.b.t. ADSL 1 © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

2 Pak een kaart 2. Leerlingen zoeken partner uit andere groepen. 3. Elkaar de kaartjes laten zien en vragen: ‘Herken jij je hierin?’ Ja --> dan afpakken Nee --> behouden. 4. Eventueel meerdere keren herhalen: zelfde werkwijze. 5. Kaartjes tonen in basisgroep en door middel van rotonde deze toelichten. 2 © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Placemat 1. Leerlingen schrijven individueel antwoord op Docent stelt vraag of poneert stelling 1. Leerlingen schrijven individueel antwoord op in hun eigen vak 2. Iedereen licht het standpunt of antwoord toe 3. Komen tot gezamenlijk antwoord in het midden © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Rotonde 1. Docent stelt vraag (meerdere antwoorden mogelijk) 2. Leerlingen denken individueel na of schrijven antwoorden op 3. Rotonde (4): om de beurt mondeling of schriftelijk antwoord geven of © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Scout Uitvoering opdracht/onderzoek binnen basisgroep 2. Nr. 1 ( ) verzamelt informatie bij andere groep 3. Terug rapporteren © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Simultaan presenteren 1. Leerling houdt een presentatie binnen de basisgroep. Overige basisgroepleerlingen observeren aan de hand van criteria. 2. De observanten geven feedback aan de presentator. 3. De presentatoren verplaatsen zich naar de andere groep en herhalen de presentatie waarbij rekening wordt gehouden met de feedback. © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

1. 2. 3. Overleg 4. Stel een vraag Docent stelt een vraag Individueel nadenken 2. 3. Overleg 4. Docent roept nummer/naam © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Stemmen 1. Keuzes op tafel 2. Individueel fiche op een keuze 3. Rest fiches vastleggen 4 Keuzes tellen; teamkeuze bepalen © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Tijd delen Geef leerlingen een onderwerp, stelling of opdracht. Totale tijd bijvoorbeeld 2 minuten. Beide leerlingen krijgen 1 minuut om daarover te praten/te werken © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Vierkanten 1. Afleiden van de regel 2. Testen van de regel 3. Klassenovereenstemming 4. Toepassen van de regel © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Viskom 1. Maak 3 even grote groepen (A, B, C) 2. A: discussieert/doet activiteit voor B: Observeert het proces van éen A C: Let op inhoud van éen A 3. Bespreking proces en inhoud in drietallen 4. Eventueel rollen wisselen voor een nieuwe ronde. © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Visuele herhaling Docent toont in snel tempo in stilte op sheet(s) de belangrijkste behandelde leerpunten. © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

1 Vragencarrousel 1. Elke groep krijgt een nummer, letter of kleur. ? Vragencarrousel ? ? ? ? ? 1. Elke groep krijgt een nummer, letter of kleur. 2. Docent verdeelt de leerstof over de groepen. 3. Leerlingen maken individueel 1 of meerdere vragen. 4. Beste vragen worden gekozen en op groepsvel gezet. 1 B 1 © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

2 Vragencarrousel 5. Groepsantwoorden op apart vel. 6. Vragen doorgeven aan andere groep. 7. Groepsantwoord op apart vel dat naar de 1e groep gaat. 8. Vragen doorgeven aan volgende groep. Werkwijze herhalen. 2 © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Vragen carrousel D A C B © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Wandel, wissel uit 1. Leerlingen krijgen opdracht. 2. Leerlingen lopen door het lokaal. tijdgebonden discussie. 3. Op een teken zoekt hij in directe omgeving een maatje. 4. Voeren samen de opdracht uit binnen een bepaalde tijd. 5. Herhaling stap 2-4 © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

CPS Onderwijsontwikkeling en advies www.cps.nl CPS Onderwijsontwikkeling en advies Plotterweg 30 3821 BB Amersfoort Postbus 1592 3800 BN Amersfoort T [033] 453 43 43 F [033] 453 43 53 E cps@cps.nl www.cps.nl