Sensorische Ergonomie

De sensoren zijn gekoppeld aan verschillende hersengebieden Wat jij uiteindelijk ervaart is de samenwerking van sensoren en hersengebieden

Het is niet goed om alleen naar de sensor [sensorisch aspect] te kijken zonder de bijhorende hersengebied en de aansturing [cognitief aspect].

Sensorische informatie verwerking systeem prikkel prikkel verandert naar informatie begrijpen informatie Controle van de sensor automatisch met bewust automatisch SENSORISCH ERGONOMIE [waarneming] COGNITIEF ERGONOMIE [informatie verwerking]

Visuele waarneming licht & donker Stereo optiek + Zwart-wit en RGB sensoren + ‘’processor’’ Onderscheiding: licht & donker kleuren (toon, helderheid, kleurintensiteit) vormen (contour, contrast) positie van objecten (afstand, volgorde*) beweging Enkele kritische factoren: Helderheid, helderheidcontrast. scherpstelling, resolutie, kleurencontrast, lichtgevoeligheid, FPS, diafragma, kleur adaptatie, kijkhoek, stereo effect

Voorbeelden waar visuele waarneming belangrijk is Altijd als er visuele informatie overdracht plaats vindt. Ook bijv. tijdens deze presentatie (tekst, lettertype, illustraties…). Er zijn specifieke gebieden waar het buitengewoon belangrijk is. Verkeer (borden, tekens op de weg, verlichting, verlichting in tunnels) Product design (visuele communicatie), ICT beeldschermen, computer programma's Reclame borden Televisie reclames Medische sector Hulpdiensten (brandweer, ambulance…) Extreem sports Lucht en ruimtevaart

Wat voor visuele sensorische aspecten spelen een rol tijdens een presentatie?

Visuele sensorisch ergonomisch aspecten: Algemeen: licht/donker contrast, kleurencontrast (afhankelijk van projector/scherm/verlichting), kijkhoek, kijkpositie, storende factoren in een interieur (objecten, licht, tegenlicht, rook, mist…) Lettertype (leesbaarheid): lettergrootte, lettertype, s p a t i e tussen letters en woorden, regelafstand, kleur Foto's: licht/donker contrast, kleurencontrast, scherpte, grootte van de afbeelding Illustraties: lijndiktes, tekengroottes, contrast, kleurencontrast, Video’s: alles hierboven + fps + camerabewegingen + effecten ……………

Auditief waarneming geluidssterkte golflengtes polyfonie stereo akoestische kanalen, membraan, gehoorsensoren Onderscheiding: geluidssterkte golflengtes polyfonie toon samenstelling geluidsrichting, afstand* onderscheiding spraak* Enkele kritische factoren: gevoeligheid, toonbereik, spraakverstaanbaarheid cognitief factoor erg beïnvloedend (absoluut gehoor) training is erg belangrijk (muziek leren, taal leren…)

Voorbeelden waar auditief waarneming belangrijk is Altijd als er auditief informatie overdracht plaats vindt. Ook bijv. tijdens deze presentatie (verhaal van de docent). Er zijn specifieke gebieden waar het buitengewoon belangrijk is. Verkeer (geluidssignalen, waarnemen van gebeurtenissen) Product design (audio communicatie, telecommunicatie, muziek instrumenten, geluidssignalen, audio sensorisch feedaback) Werken met machines Spelen op muziek instrumenten Radio reclames, televisie reclames Hulpdiensten (brandweer, ambulance…) Extreem sports Lucht en ruimtevaart

Wat voor auditieve sensorische aspecten spelen een rol Tijdens het gebruik van deze product?

Geur waarneming Verschillende geur moleculen Geur intensiteit ’’Stereo’’ lucht kanalen, ruiksensoren Onderscheiding: Verschillende geur moleculen Geur intensiteit Geur ’’polyfonie’’ Enkele kritische factoren: gevoeligheid, sterk gekoppeld aan smaakzin training is erg belangrijk (geuren leren te herkennen) adaptatie aan constant geur feromonen

Voorbeelden waar geur waarneming belangrijk is Allerlei persoonlijke contact situaties (feromonen). Er zijn specifieke gebieden waar geur waarneming buitengewoon belangrijk is. Bloemenindustrie Parfum industrie Schoonmaak industrie Product design (automotief interieur, meubels, interieurbouw, consumenten producten…) Culinair producten Geuren die op gevaar wijzen (gas geur) Vorm-geur associaties (verpakkingen)

Wat voor geur sensorische aspecten spelen een rol Tijdens het gebruik van deze product?

Smaak waarneming 5 smaken: zoet, zout, zuur, bitter, E621 Smaaksensoren in de mond + ruiksensoren in de neus Onderscheiding: 5 smaken: zoet, zout, zuur, bitter, E621 Talloze verschillende geur moleculen Intensiteit Smaak-geur ’’polyfonie’’ Enkele kritische factoren: gevoeligheid, sterk gekoppeld aan ruikzin training is erg belangrijk (smaak leren, wijnproeverij) adaptatie aan smaak

Voorbeelden waar smaak waarneming belangrijk is Er zijn specifieke gebieden waar het buitengewoon belangrijk is. Culinair producten Medische producten (bijv. tandaarts) Kauwgom, tandpasta (wordt niet geconsumeerd) Drank industrie Product design (vorm van wijnglazen*, gevoel die bij de smaak past) Vorm-smaak associaties

Wat voor smaak sensorische aspecten spelen een rol Tijdens het gebruik van deze product?

Tactiel waarneming Druk, temperatuur, vocht… sensoren in het huid en het lichaam. + Microscopische haartjes. Onderscheiding: Druk, vorm Oppervlak structuur Temperatuur Vochtigheid Beweging (bijv. klik*,wrijving) (gewicht) Enkele kritische factoren: Dichtheid sensoren (variërend per lichaamsonderdeel) Onderscheiding prikkel op grote oppervlak Training is erg belangrijk (braille) Je ziet het voordat je voelt het!

Voorbeelden waar tactiel waarneming belangrijk is Allerlei situaties waar mensen met producten en de omgeving in aanraking komen Product design Automotief design Interieur design Consumenten producten Medische industrie Schoonmaak industrie

Wat voor tactiel sensorische aspecten spelen een rol Tijdens het gebruik van deze product?

Evenwicht (zesde zintuig?) Het zit in de oren, maar het heeft weinig te maken met het gehoor.

De sensoren werken niet altijd optimaal. Sensorisch eigenschappen zijn variërend per persoon en leeftijd en situatie (fysiek & mentaal toestand). Het fout zit vaak niet in de sensoren zelf maar in de bijhorende cognitief gedeelte. Sensorisch eigenschappen zijn variërend afhankelijk van situatie (bijv. overdag, nacht, klimaat…) Er zijn veel onverwachte beïnvloedend factoren in extreme situaties bijv. bij bergklimmers, piloten, duikers… Gebruik van sensoren kunnen getraind worden

HUISWERK OPDRACHT: (individueel) Zoek een product, en maak een uitgebreide analyses. Breng alle sensorische aspecten op kaart met het behulp van een mind-map. (plak een foto in het midden van een A3 als uitgangspunt) Zoek de meest kritische factoren, en maak een lijst van. Definieer een doelgroep en noem verbeteringspunten. Bied 3 oplossingen aan (maak schetsjes), hoe jij het beter zou kunnen doen. (… in ieder geval even goed maar op een andere manier) Inleveren via studentenschijf

LES OPDRACHT: Maak groepen van 2 personen. Zoek een product, en maak een uitgebreide analyses. Breng alle sensorische aspecten op kaart met het behulp van een mind-map (Live presentatie bij de boord) Zoek de meest kritische factoren, en maak een lijst van. Definieer een doelgroep en noem verbeteringspunten. Bied 3 oplossingen aan (maak schetsjes), hoe jij het beter zou kunnen doen. (… in ieder geval even goed maar op een andere manier)