Systemen die het opstellen van digitale wetgeving ondersteunen Rik De Busser ICRI/LIIR – K.U.Leuven

Opstelsystemen voor wetgeving Engels: legal draftingEngels: legal drafting Excursies naar:Excursies naar: –Opstelsystemen voor rechtspraak –Gelijkaardige noden –Gelijkaardige technieken –Meer onderzoek want grotere afzetmarkt

Waarom opstelsystemen voor wetgeving?

Waarom? WetgevingsinflatieWetgevingsinflatie  incoherentie van de wetgeving  problemen voor de ontsluiting Concrete gevolgen:Concrete gevolgen: 1.Inconsistenties 2.Gebrek aan formele eenvormigheid

Waarom? WetgevingsinflatieWetgevingsinflatie  incoherentie van de wetgeving  problemen voor de ontsluiting Concrete gevolgen:Concrete gevolgen: 1.Inconsistenties 2.Gebrek aan formele eenvormigheid

Inconsistenties Foutieve referentiesFoutieve referenties Inconsistente terminologieInconsistente terminologie Logische en norm-logische inconsistentiesLogische en norm-logische inconsistenties  interpretatieproblemen

Gebrek formele eenvormigheid Gebrekkige naleving van handleidingen wetgevingstechniekGebrekkige naleving van handleidingen wetgevingstechniek  Problemen met inzichtelijkheid en leesbaarheid leesbaarheid  Problemen met elektronische verwerking

Menselijke fouten Saai en repetitief werkSaai en repetitief werk  redelijk veel menselijke fouten Mensen maken meer fouten dan computersMensen maken meer fouten dan computers Menselijke perceptie: computers induceren fouten, mensen verbeteren ze. Menselijke perceptie: computers induceren fouten, mensen verbeteren ze.

Overzicht van bestaande systemen

Drie soorten systemen 1.Informerende programma’s 2.Tekstgeneratie- en tekstassemblagesystemen 3.Controlesystemen

Drie soorten systemen 1.Informerende programma’s 2.Tekstgeneratie- en tekstassemblagesystemen 3.Controlesystemen

Informerende systemen Controlelijsten / checklistsControlelijsten / checklists vb. LEDA Statische helpfunctiesStatische helpfuncties vb. Lexedit, SOLON, … Dynamisch gegenereerde helpfunctiesDynamisch gegenereerde helpfuncties vb. DocuPlanner (rechtspraak)

Informerende systemen Controlelijsten / checklistsControlelijsten / checklists vb. LEDA Statische helpfunctiesStatische helpfuncties vb. Lexedit, SOLON, … Dynamisch gegenereerde helpfunctiesDynamisch gegenereerde helpfuncties vb. DocuPlanner (rechtspraak)

Informerende systemen Controlelijsten / checklistsControlelijsten / checklists vb. LEDA Statische helpfunctiesStatische helpfuncties vb. Lexedit, SOLON, … Dynamisch gegenereerde helpfunctiesDynamisch gegenereerde helpfuncties vb. DocuPlanner (rechtspraak)

Informerende systemen Controlelijsten / checklistsControlelijsten / checklists vb. LEDA Statische helpfunctiesStatische helpfuncties vb. Lexedit, SOLON, … Dynamisch gegenereerde helpfunctiesDynamisch gegenereerde helpfuncties vb. DocuPlanner (rechtspraak)

Drie soorten systemen 1.Informerende programma’s 2.Tekstgeneratie- en tekstassemblagesystemen 3.Controlesystemen

Tekstgeneratie en –assemblage Tekstassemblage:Tekstassemblage: documenten worden opgebouwd uit bestaande stukken tekst (meestal relatief grote tekstdelen, zoals paragrafen). Tekstgeneratie:Tekstgeneratie: nieuwe teksten worden gegenereerd met grammaticale, retorische regels (meestal relatief kleine tekstdelen).

Tekstgeneratie en –assemblage Tekstassemblage:Tekstassemblage: documenten worden opgebouwd uit bestaande stukken tekst (meestal relatief grote tekstdelen, zoals paragrafen). Tekstgeneratie:Tekstgeneratie: nieuwe teksten worden gegenereerd met grammaticale, retorische regels (meestal relatief kleine tekstdelen).

Tekstgeneratie en –assemblage Tekstassemblage vb. SOLON Instituut voor Sociaal Recht, K.U.Leuven i.o.v. Vlaamse RegeringInstituut voor Sociaal Recht, K.U.Leuven i.o.v. Vlaamse Regering Macro’s in WordMacro’s in Word Systeem genereert sjabloon, gebruiker vult specifieke informatie zelf inSysteem genereert sjabloon, gebruiker vult specifieke informatie zelf in

Tekstgeneratie en –assemblage Tekstassemblage:Tekstassemblage: documenten worden opgebouwd uit bestaande stukken tekst (meestal relatief grote tekstdelen, zoals paragrafen). Tekstgeneratie:Tekstgeneratie: nieuwe teksten worden gegenereerd met grammaticale, retorische regels (meestal relatief kleine tekstdelen).

Tekstgeneratie en –assemblage Tekstgeneratie Vb. DocuPlanner (rechtspraak) Stukken van paragrafen worden gecombineerdStukken van paragrafen worden gecombineerd Documentgrammatica’sDocumentgrammatica’s Retorische relatiesRetorische relaties

Tekstgeneratie en –assemblage Generatie van regulering Vb. den Haan Universiteit AmsterdamUniversiteit Amsterdam Exhaustieve formeel-logische beschrijving van regelsExhaustieve formeel-logische beschrijving van regels Geboden of verboden worden gegenereerdGeboden of verboden worden gegenereerd Generatie van metadata en hyperlinks Vb. EnAct

Drie soorten systemen 1.Informerende programma’s 2.Tekstgeneratie- en tekstassemblagesystemen 3.Controlesystemen

Controlesystemen 1.Gestructureerde informatie Formele kenmerken van het documentFormele kenmerken van het document vb. EnAct, SOLON, Lexedit DTD – documentvalidatieDTD – documentvalidatie vb. EnAct Controle van metadata en hyperlinksControle van metadata en hyperlinks

Controlesystemen 2.Ongestructureerde informatie SpellingSpelling vb. LEDA, Lexedit GrammaticaGrammatica vb. Lexedit (min of meer) Tekststructuur: retorische structuur, opeenvolging van tekstelementenTekststructuur: retorische structuur, opeenvolging van tekstelementen Inhoud: logische en norm-logische elementenInhoud: logische en norm-logische elementen vb. LawClerk (rechtspraak)

De nabije toekomst

Verwacht niet te veelVerwacht niet te veel Maar: met de huidige stand van zaken kunnen we al zeer veelMaar: met de huidige stand van zaken kunnen we al zeer veel Vergelijking met andere domeinen: technische documentatieVergelijking met andere domeinen: technische documentatie

Waarom worden ze zo weinig gebruikt? Vele systemen zitten nog in de ontwikkelingsfaseVele systemen zitten nog in de ontwikkelingsfase Ontwikkeling in academisch milieu vaak niet erg strategisch (exotische programmeertalen, speciale hardware)Ontwikkeling in academisch milieu vaak niet erg strategisch (exotische programmeertalen, speciale hardware) Geen scheiding tussen kennis en werken: moeilijk aan te passen aan nieuwe software- en hardware-eisenGeen scheiding tussen kennis en werken: moeilijk aan te passen aan nieuwe software- en hardware-eisen

Waarom worden ze zo weinig gebruikt? Onwil bij de opstellers van wetgeving (angst voor het onbekende)Onwil bij de opstellers van wetgeving (angst voor het onbekende) Aangezien het wetgevingsproces zo complex is, is het moeilijk om een digitale inpak in te passenAangezien het wetgevingsproces zo complex is, is het moeilijk om een digitale inpak in te passen Systemen zijn meestal niet ingebed in een groter geheelSystemen zijn meestal niet ingebed in een groter geheel Uitzondering: EnAct

De iets verdere toekomst Het digitaal beheer van wetgeving in al zijn aspecten is op middellange termijn een noodzaak

Dank u voor uw aandacht