Mentaliseren binnen de diversiteit van begrippen, psychopathologie en behandelingen Workshop 94 Voorjaarscongres NVvP, 2 april 2009 Programma 8.30 – 9.00 uur Mentaliseren en verwante concepten Margit Deben-Mager 9.00 – 9.30 uur Mentaliseren in het functioneren van de therapeut Dorien Philipszoon 9.30 – 10.00 uur Mentaliseren op diverse terreinen van psychopathologie: een verkenning Chris Folkers Wij bespreken geen commerciële producten; er is geen sprake van belangenverstrengeling.
Mentaliseren en verwante concepten Voorjaarscongres NVvP 2009 Margit Deben-Mager
Inhoud Mentaliseren Mentaliseren en psychoanalytische theorie Theory of Mind en Mindblindness Mindfulness en Mindlessness Andere verwante concepten Belang van mentaliseren Mentaliseren in psychotherapieën
Mentaliseren en Psychoanalytische Theorie Bindung (S. Freud) Depressieve Positie (M. Klein) Alfa-funktie (Bion) Potential Space ( Winnicott) Analytical Space (Ogden) Symboliseren
Mentaliseren en Nederlandse taal Mentalisme De Mentalist Mentaliteit Gemoedstoestand Geestesgesteldheid Mentale toestand
Theory of Mind Geloof Waarneming Reactie Actie Geloven, verwachten, betwijfelen, aannemen, verdenken, e.d. Geloof Zien, horen, ruiken, aanraken, voelen, e.d. Waarneming Geluk, tevredenheid, droefheid, verrassing, schuldgevoel, e.d. Reactie Actie Slaan, grijpen, zoeken, bestuderen, e.d. Basale Emoties /Fysiologie Liefde, haat, angst, honger, dorst, spanning, e.d. Verlangen Wensen, hopen, verlangen, zou moeten, e.d.
Verwante concepten Theory of Mind en Mindblindness Mentaliseren en Reflectief Functioneren Mindfulness en Mindlessness
Verwante concepten (2) Psychological Mindedness Empathie Affect bewustzijn en alexithymia Inzicht Metacognitie Emotionele intelligentie
Overlappende Concepten Componenten van mentaliseren Mindfulness Psychol. mindedness Empathie Affect Bewustzijn Inzicht Metacognitie Impliciet Nee Ja Expliciet Zelf - gericht Minder Ander -gericht Cognitieve versus Affectieve aspecten Cognitief = affectief Affectief > cognitief Cognitief > affectief Cognitief >> affectief Naar: Choi-Kahn, L.W. & J.G. Gunderson Am.J.Psychiatry 165: 1127-1135, sept. 2008
Overlappende Concepten Zelf Ander Nadruk op affectieve aspecten Affect Bewustzijn Mindfulness Mentaliseren Empathie Inzicht Impliciet & expliciet Psychol. Mindedness Cognitief en affectief Expliciet Naar: Choi-Kahn, L.W. & J.G. Gunderson Am.J.Psychiatry165: 1127-1135, sept. 2008
Mentaliseren in psychotherapie Cognitieve gedragstherapie (CGT) Interpersoonlijke psychotherapie (IPT) Cliëntgerichte therapie Mindfulness Based Stress Reductie (MBSR en MBCT) Mentalization Based Treatment (MBT)
Belang van Mentaliseren Bevordert en onderhoudt veilige gehechtheid Bevordert het onderscheid schijn – werkelijkheid Bevordert communicatie Bevordert betekenisvolle verbanden tussen de innerlijke en de uitwendige wereld Maakt gedrag voorspelbaar