Armoedebarometer 2013 Jill Coene An Van Haarlem Danielle Dierckx In opdracht van Decenniumdoelen 2017

Kinderen kansarm gezin Kinderen geboren in een kansarm gezin Stijging sinds 2005 2001-2005: tussen 6% en 6,5% 2011: 9,7% (+1,1 pct. tegenover 2010)

1. Gezondheid Barometer 2012 Barometer 2013 Subjectieve gezondheid Boven armoedegrens: 5,8% Onder armoedegrens: 11,1% 6,3% 11,2% Betaalbaarheid Boven armoedegrens: 1,5% Onder armoedegrens: 4,4% 2,0% 7,9% Levensverwachting in goede gezondheid Laaggeschoolde man: 36,7 jaar Hooggeschoolde man: 46,3 jaar n.v.t. Subjectieve gezondheid: kloof tussen arm en niet-arm nam af Maar: meer mensen boven armoedegrens ervaren gezondheid als (zeer) slecht Betaalbaarheid van gezondheidszorgen gaat achteruit voor iedereen NB: wijziging vraagstelling impact op cijfers 2011

2. Arbeid Armoederisico jobloze huishoudens met kinderen: 65,4% Barometer 2012 Barometer 2013 Jobloze gezinnen Volwassenen: 8,3% Kinderen: 5,9% 8,6% 7,2% Schoolverlaters na een jaar werkzoekend 14,6% 11,7% Werkende armen 3,5% 3,1% Armoederisico jobloze huishoudens met kinderen: 65,4% Niet-werkende werkzoekenden: gemiddeld 204.437 in 2012 (+4,8% tegen 2011) Jongerenwerkloosheid zeer conjunctuurgevoelig – laaggeschoolde jongeren kwetsbaar 3

3. Inkomen Armoederisico  Maar: subjectief armoederisico  Barometer 2012 Barometer 2013 Armoederisico 10,4% 9,8% Subjectieve armoede 14,1% 15% Geen grote aankopen mogelijk 14,9% 15,6% Collectieve schulden OCMW/CAW: 10.278 Gerecht: 45.879 n.v.t. 49.175 Armoederisico  Maar: subjectief armoederisico  Huishoudens geen grote aankopen kunnen permitteren  Collectieve schulden via gerecht  Effect kinderbijslag en fiscale voordelen (België, 2010): Kinderarmoederisico ondanks kinderbijslag en fiscale voordelen: 17,1% Kinderarmoederisico zonder kinderbijslag en fiscale voordelen: 31,4% (+14,3 pct.) 4

4. Wonen Wachtlijst sociale woning  Barometer 2012 Barometer 2013 Aantal sociale woningen 142.891 146.769 Wachtlijst sociale woning 95.953 91.926 Woonkosten zware last Eigenaars: 11,8% Huurders: 25,1% 12,7% 29,7% Woning ontoereikende kwaliteit of gebrekkig comfort Eigenaars: 24,4% Huurders: 38,2% 24,7% 44,4% Wachtlijst sociale woning  Maar: gemiddelde wachttijd 1.089 dagen (2,9 jaar) Woonuitgaven eigenaars: 1/6de netto-inkomen – huurders: 1/4de  woonkosten zware last, vooral voor huurders Armste eigenaars en rijkste huurders ontvangen minste woonsubsidies gebrek aan comfort: er ontbreekt minstens één van volgende zaken in de woning: een bad/douche, toilet, centrale verwarming of warm stromend water ontoereikende kwaliteit: minstens één van de volgende gebreken: lekkend dak, vochtige muur of vloer, rottend raamwerk of te donker 5

5. Onderwijs Barometer 2012 Barometer 2013 Ongekwalificeerde uitstroom 9,6% +2 j schoolachterstand Lager onderwijs: 1,71% Secundair onderwijs: 6,61% 1,69% 6,47% Deelname levenslang leren Hooggeschoold: 13,8% Middengeschoold: 6,5% Laaggeschoold: 3,4% 13,0% 5,6% 3,3% Nog te veel vroege schoolverlaters: beperkte kansen arbeidsmarkt Jongens  vs. meisjes  Deelname levenslang leren daalde, ook bij hoog- en middengeschoolden 6

6. Samenleven Barometer 2012 Barometer 2013 Deelname verenigingsleven Boven armoedegrens: 41,0% Onder armoedegrens: 27,7% 38,2% 26,5% Geen week vakantie buitenshuis Totaal: 18,2% Kinderen: 19,4% 19,6% 21,7% Internetverbinding te duur 3,2% 2,8% Minder mensen namen deel aan sportieve, recreatieve, artistieke activiteiten, zowel arm als niet-arm Minder mensen bezoeken museum/tentoonstelling/galerij of theater/toneel, zowel laag- als hooggeschoolden Minder mogelijkheden om buitenshuis vakantie te nemen Steunpunt Vakantieparticipatie: verdubbeling tegen 2007 (2012: 104.931 deelnemers) 7

7. Conclusie Kinderarmoede alarmerend geboorten kansarm gezin: stijging sinds 2005 (6,5%) tot 9,7% 1 op 10 kinderen arm eenoudergezinnen: 22,2% arm gezinnen met kinderen waar niemand werkt: 65,4% arm  Investeren in kinderopvang & opvoedingsondersteuning Belang van scholing 50% van de niet-werkende werkzoekenden is kortgeschoold 11,7% schoolverlaters na 1 jaar zonder werk 1 op 10 stroomt voortijdig uit onderwijs Kost en kwaliteit huisvesting voor huurders vereist herverdelend beleid woonquote: 26% woonkosten zware last: 29,7% ontoereikende kwaliteit/gebrek aan comfort: 44,4% 8