De economie in de Zilveren Eeuw
Oorlogen Rond 1700 was Frankrijk de grootste vijand Lodewijk XIV wilde de Zuidelijke Nederlanden veroveren en de handel van de Republiek aan banden leggen. Het Engelse gevaar was voorlopig geweken doordat stadhouder Willem III daar koning werd. Maar helaas, hij stierf kinderloos…
Twee aartsvijanden, Lodewijk XIV en Willem III
Internationale concurrentie De voorbijlandvaart liet Amsterdam links liggen Mercantilistische maatregelen maakten de handel met andere landen onvoordelig De Oostzeehandel werd minder belangrijk omdat rond 1720 de graanproductie overal begon te stijgen
De wet van de remmende voorsprong In de Republiek was de trekvaart nog steeds in trek Maar elders werden wegen aangelegd Daardoor vond men het vervoer in de Republiek maar langzaam
Visserij Haring werd steeds minder gegeten De walvisvaart had last van overbevissing en buitenlandse concurrenten Zo liepen winst en werkgelegenheid in de visserij terug
Alternatieven Nederlandse schippers vervoerden goederen naar Duitse gebieden Ook namen zij deel aan de voorbijlandvaart Kooplieden gingen in de geld-en commissiehandel Koloniale waren vormden een groeiend deel van de import
VOC en WIC In plaats van specerijen waren suiker, koffie en thee nu de belangrijkste producten De WIC verloor haar monopolies, het laatst op de slavenhandel De VOC kreeg steeds meer kosten en leed onder buitenlandse concurrentie en corrupt personeel De megawinsten uit de Gouden eeuw keerden niet terug.
De duivel schijt altijd op de grote hoop Rijken bleven rijk, maar investeerden niet meer in de Hollandse economie Wel in buitenlandse bedrijven En in staatsleningen De Republiek betaalde veel rente aan deze beleggers Amsterdam bleef het centrum van het internationale geldverkeer
De kwetsbare nijverheid Lonen bleven hoog door de hoge accijnzen Met name Engeland bouwde een technologische voorsprong op Ook hier zat het buitenlandse mercantilisme tegen Concurrentie met het buitenland werd steeds lastiger.
Crisis In de textiel en scheepsbouw werd het echt crisis Leiden, Haarlem en de Zaanstreek verarmden Steeds meer mensen waren afhankelijk van de bedeling
Toch welvaart…of niet? De papiernijverheid groeide in de 18e eeuw Steeds meer mensen lazen boeken en kranten Ook in Schiedam was veel werkgelegenheid Maar dit was misschien juist niet zo’n welvaartsproduct