OPVOEDEN IN DE PUBERTEIT

De jeugd van tegenwoordig houdt van luxe De jeugd van tegenwoordig houdt van luxe. Ze heeft geen manieren, veracht alle gezag, heeft geen respect voor oudere mensen. Ze zijn meer geïnteresseerd in sport en spelen dan in werk en arbeid. Ze hebben geen discipline en hangen liever rond met hun vrienden dan te participeren aan belangrijke sociale gebeurtenissen. Ze schrokt de maaltijden naar binnen, legt de benen over elkaar en tiranniseert de ouders….

Socrates, 500 voor christus

Puberteit, wat is dat…? pu·ber·teit (de ~ (v.)) 1 levensperiode tussen kinderjaren en volwassenheid waarin de seksuele rijping plaatsvindt => apenjaren, rijpingsjaren pu·ber·teits·cri·sis (de ~ (v.)) 1 toestand van verhevigde emoties tijdens de puberteit pu·ber·teits·fa·se (de ~ (v.)) 1 periode waarin de puberteit plaatsvindt

Puberteit, wat is dat…? Periode waarin kinderen zich ontwikkelen tot volwassenen (12-18 jaar) Recent onderzoek leert ons dat deze fase verder duurt tot 25 jaar.

veranderingen Lichamelijk Groeispurt 10cm/j, 3kg/j Slungelachtig Onverzadigde honger Alle remmen los: overproductie van hormonen Bij jongens: tijdelijke toename aggressiviteit Bij meisjes: tijdelijke toename depressiviteit Seksuele rijping

Verstandelijk Abstract denken “stel dat, wat als,…” Voorste delen van de hersenen: plannen, organiseren, abstract denken: Verbindingen tussen linker en rechterhelft wordt sterker Kritisch Discussies uitlokken en er van genieten

Sociaal-emotioneel Identiteit: eigen persoon, eigen ik ontwikkelen Wat wil ik, wat kan ik, wat vind ik Thuis, op school, in de omgang met leeftijdsgenoten Taken: met een groep omgaan vriendschappen krijgen bepaalde interesses ontwikkelen Zelfstandigheid: los komen van de afhankelijkheidsrelatie met ouders

Behoeften: streven naar onafhankelijkheid door te experimenteren Gevoelens: onzekerheid, schaamte, verwachtingen, depressiviteit, eenzaamheid, emotionele jojo… Veel slaap nodig

Autonomie en identiteitsontwikkeling Voorkeur om alleen te zijn (privacy) Gaan anders over ouders denken Onafhankelijkheid betekent niet band met ouders verbreken Wil autonoom functioneren: zelf keuzes en beslissingen nemen

experimenteergedrag Om eigenheid te ontdekken Wisselingen Op verschillende terreinen: -sexualiteit/relaties -kledingdracht, haartooi, piercings,… -drugs, alcohol, lichamelijke grenzen opzoeken

Ontwikkelingstaken Vorm geven aan veranderende relaties binnen het gezin (los komen, eigen plaats bepalen binnen relaties in gezin en familie) Participeren in onderwijs (kennis, vaardigheden, attitudes, keuzes maken en uitoefenen) Invullen van vrije tijd (zinvolle vrijetijdsbesteding) Omgaan met autoriteiten en instanties (gezag aanvaarden, regels en codes respecteren) Zorg dragen voor gezondheid en uiterlijk (hygiëne, voeding, vermijden overdreven risico’s) Sociale contacten uitbouwen en onderhouden (vertrouwen geven en nemen, wederzijdse acceptatie,…) Vorm geven aan intimiteit en seksualiteit (mogelijkheden en wensen ontdekken in relaties)

85% van de jongeren geeft aan een goede relatie/band te hebben met hun ouders 2% van de jongeren heeft een strafbaar feit gepleegd (zwartrijden-diefstal-vandalisme) Gemiddelde leeftijd van actieve seksualiteit ligt op 15.5j en is stabiel

3 Opvoeden van pubers Veranderingen voor ouders, veranderingen voor jongeren: opvoeden is een interactief proces Invloed media > peer > invloed ouders Leefwereld wordt ruimer Ouders worden bevraagd/bekritiseerd Ouders blijven waarden en normen meegeven

4 opvoeden concreet Pedagogische vaardigheden: opvoeden is een complex geheel van zoeken naar evenwicht in: steunen - sturen - stimuleren

steunen Positieve betrokkenheid: interesse tonen, aandacht hebben en geven, tijd maken voor (kwaliteit versus kwantiteit) Positieve bekrachtiging: wat positief verloopt blijven zien en benoemen, complimenten, het “vanzelfsprekende” niet vanzelfsprekend vinden

sturen Grenzen stellen: regels opleggen en afdwingen, afgrenzen (in tijd, ruimte, wat mag en wat mag niet), realistisch en haalbaar Monitoring: toezicht houden, overzicht houden, weten waar men mee bezig is (wie, wat, waar, hoe), controle versus autonomie

stimuleren Problemsolving: onderhandelen, dagelijkse problemen bespreekbaar maken en aanpakken, geven en nemen, stimuleren om zelf naar oplossingen te zoeken, kiezen welke problemen lastig zijn en/of belangrijk

Lastige problemen en/of belangrijke problemen Belangrijke problemen zijn lastig voor het kind en kunnen de ontwikkeling belemmeren Belangrijke problemen zijn quasi universeel, worden erkend door de meeste ouders Lastige problemen zijn vooral vervelend en een last voor ouders Lastige problemen geven stof tot discussie Lastige problemen kunnen waardevol zijn voor de ontwikkeling van kinderen Lastige problemen kunnen belangrijke problemen worden

Het probleem is zeer belangrijk weinig belangrijk Zeer lastig A-probleem C-probleem zeer belangrijk zeer lastig maar en zeer lastig weinig belangrijk Weinig lastig B-probleem D-probleem zeer belangrijk weinig lastig en maar weinig lastig weinig belangrijk Ook een keuze naar dringendheid !

A- probleem: beslissen en eisen stellen B- probleem: beslissen en eisen stellen C- probleem: onderhandelen D- probleem: praten en adviseren (opletten voor preken, ongevraagd adviseren)

Het negatief proces Oeverloze discussies die tot niets leiden Is een patroon volgens geijkte procedure Opstart negatieve voortgang/ agressie reactie kickboksen irritatie open einde

Opstart: neutrale vraag, opmerking, eis of verzoek Opstart: neutrale vraag, opmerking, eis of verzoek. Dit wordt negatief waargenomen en geeft een Negatieve reactie: een neen, scheldwoord, afwijzing of een antwoord waarin een negatieve emotie fel doorklinkt Kickboksen: woordenwisseling, verhitte discussie, er wordt niet geluisterd, schreeuwen om andere te overtreffen Agressie/open einde: afbreken van contact zonder oplossing. “de rekening blijft open staan. De bui blijft in de lucht hangen en barst snel terug los of….. communicatie stopt. Belangrijk om te blijven regisseren ! Het is aan de ouder om uit de boksring te stappen.

SPELERS SCHEIDSRECHTER LIJNRECHTER TOESCHOUWERS

5 belang van communicatie Tijdens dagelijkse huis-, tuin- en keukensituaties Open communiceren Actief communiceren Niet enkel over problemen communiceren Openheid houden rond moeilijke thema’s Aandacht geven, andere mening accepteren, belangstelling tonen Leefwereld jongere is anders dan leefwereld ouders (verschillende behoeften, interesses, …) Communiceren is niet enkel overtuigen Jongeren hebben het recht om hun eigen fouten te maken (zorgen voor beveiliging)