Maatschappelijke ontwikkeling en de rol van de overheid: Multi-actor procesmanagement Boek: Henk Diepenmaat, Multi-actor Procesmanagement in theorie en praktijk, uitgeverij Parthenon (2011) Klimaatverbond, Oktober 2013 Henk Diepenmaat directeur, Actors Procesmanagement BV Zeist associate professor, Center for Sustainability, Nyenrode Business Universiteit

Onderwerpen Maatschappelijke ontwikkeling Generaties in duurzaamheid Rol van de overheid => Multi-actor procesmanagement Workshop Multi-actor procesmanagement

Onderwerpen Maatschappelijke ontwikkeling Generaties in duurzaamheid Rol van de overheid => Multi-actor procesmanagement Workshop Multi-actor procesmanagement

2. Generaties in duurzaamheid

“To invent, you need a good imagination and a pile of junk.” Dat stapelen, dat zie je steeds meer (nationale politiek, verkeer Overschie, tunnel Maastricht, crises, …) “To invent, you need a good imagination and a pile of junk.” Thomas A. Edison

1: Generaties in duurzaamheid

2: Generaties in duurzaamheid

Generatie 3: toenemend belang van samenwerken, betrokkenheid, sensitiviteit, overigens met scherp oog voor je eigen wensen en belangen.

Kan dat?

3. Rol van de overheid Generatie 1: Planet Misstanden aanpakken met mandaat en wetten Generatie 2: People Planet Profit Stimuleren, informeren, communiceren, motiveren, (zenden), subsidiëren, … Generatie 3: Krachtige multi-actor praktijken Samenwerken, waarde genereren, wederkerigheid, luisteren, begrijpen, ontwikkelen, aanpassen, teamwork, verbinden, schakelen, gunnen, aanspelen, aannemen, participeren, … (partners doen waar ze goed in zijn en krijgen wat ze nodig hebben)

Onderwerpen Maatschappelijke ontwikkeling Generaties in duurzaamheid Rol van de overheid => Multi-actor procesmanagement Workshop Multi-actor procesmanagement

Er is een schreeuwende behoefte aan generatie 3 mensen! Welke spelers staan/horen op het veld? Wanneer gaan ze (niet) bewegen, en waarom? Hoe zit dat in samenhang? Hoe zit dat met jezelf? => Multi-actor procesmanagement

Workshop multi-actor procesmanagement De krachtigste processen gaan (uiteindelijk) vanzelf! Boek: Henk Diepenmaat, Multi-actor Procesmanagement in theorie en praktijk, uitgeverij Parthenon (2011)

De krachtigste processen gaan (uiteindelijk) vanzelf!

Thuisbezorgmaaltijden Thuisbezorgmaaltijden. Vroeger: 2 actoren; vraag en aanbod Voorbeelden: 1: klanten en 2: lokale chinees 1: klanten en 2: lokale pizzeria

Nu: 3 actoren; vraag en aanbod en ‘Thuisbezorgd’ 1: regionale klanten 2: regionale restaurants 3: ‘Thuisbezorgd’ als faciliterende matchmaker Waarom werkt 3 actoren veel beter dan 2 actoren?

PAIR matrix Een stabiele PAIR matrix: de speler in kwestie doet iets specifieks (acties) wat hij goed kan (rol), omdat hij dat wilt (i, belang). Hij zal dat ook beamen (positie).

Blz 214: PAIR matrices in businessmodellen: “Thuisbezorgd”

PAIR matrix (per actor) De koffielijst (actorenlijst)   PAIR matrix (per actor)

Sterke multi-actor processen   Sterke multi-actor processen De individuele PAIR matrixen zijn stabiel: iedere speler doet iets specifieks (acties) wat hij goed kan (rol), omdat hij dat graag wilt (i, belang). Hij zal dat ook publiekelijk beamen (positie). Daar bovenop hangen de PAIR matrixen goed samen (geen gaten, geen clashes). De samenhang in het spelersveld is dus in orde, en iedereen doet graag en kundig mee. Omgekeerd: ontbreken samenhang en stabiliteit, dan is het een zootje. (Dat is overigens niet ongebruikelijk in onze maatschappij.)

Daarom: Ken uzelf … … en verdiep u in de ander Orakel van Delphi Levinas … en verdiep u in de ander

Wat betekent dat voor ons, morgenvroeg, in het werken aan regionaal klimaatbeleid? Ben je bewust van generatie (1, 2 en) 3 Weet welke thema’s leven Stap 1: Maak per thema die koffielijst (versie 0) Stap 2: Verken de PAIR matrices (versie 0) Stap 3: Ontwikkel in cirkels generatie 3 samenwerking! Loop je vast? Bel of mail me gerust!

Workshop multi-actor procesmanagement henk.diepenmaat@actors.nl Plenair: Benoem allemaal een multi-actor project/initiatief In groepjes: benoem een penvoerder. Welke spelers horen daarbij? (Maak een koffielijst p. 45 ) Kennen we die spelers? (Maak een PAIR analyse van twee of drie cruciale spelers uit de koffielijst, ook jezelf! p. 201-217, 262-273) Verkenning/verdieping van aanpak (Open groepsdiscussie) Plenair: korte terugmelding NB: bladzijdenummers verwijzen naar het boek “multi-actor procesmanagement in theorie en praktijk”

1: De koffielijst (Ruwe actorenlijst, rijp en groen) Thema: …………………………………………………………………………………………………………  

2: De PAIR analyse (korte toelichting) De PAIR matrix (Diepenmaat 2011) biedt een handvat om samenwerking en samenhang tussen partijen voor elkaar te krijgen. ‘Positie’ (p) beschrijft waar een partij (voor) staat. Vooral als er sprake is van onderhandelingen of spanningen, kunnen posities ferm worden ingenomen. ‘Acties’ (a) zijn de concrete handelingen, gedragingen van een partij. Een adviseur kan bijvoorbeeld een gesprek tussen twee partijen beleggen; een aannemer brengt isolatiemateriaal aan. ‘Belangen’ (i van het Engelse Interests) is dat wat actief wordt gewenst of nagestreefd of verdedigd door een actor (zoals een comfortabele én betaalbare woning door huurders; of een gevulde orderportefeuille en winst door aanbieders). De actor is graag bereid te handelen in het verlengde van zijn belangen. ‘Rol’ (r) is het etiket op een set bij elkaar passende acties (bijvoorbeeld renovatiebedrijf; woningbouwcorporatie). Als een partij een rol professioneel invult, is hij vaardig, beschikt hij over de bijbehorende kennis, technieken, gereedschappen et cetera. In een goede samenwerking doet iedere speler iets specifieks (a) wat hij goed kan (r), omdat hij dat wilt (i). Hij zal dat ook beamen (p). Kortom: de PAIR matrices worden gerespecteerd (zie ook de pijlen in de figuur). Als consequentie hiervan is de kwaliteit in orde, en doet iedereen graag mee. Omgekeerd: ontbreekt samenwerking, dan worden de PAIR matrices niet afdoende gerespecteerd. Voor een uitgebreide toelichting zie Diepenmaat (2011), Multi-actor Procesmanagement in theorie en praktijk, Uitgeverij Parthenon

2: De PAIR analyse (voorbeelden)

2: De PAIR analyse (invulformulier) Actor: …………………………………………………………………………………………………………

2: De PAIR analyse (invulformulier) Actor: …………………………………………………………………………………………………………

2: De PAIR analyse (invulformulier) Actor: …………………………………………………………………………………………………………

2: De PAIR analyse (invulformulier) Actor: …………………………………………………………………………………………………………

3: De aanpak (kijk naar koffielijst en PAIRs!)

3: De aanpak (kijk naar koffielijst en PAIRs!)

Onderwerpen Maatschappelijke ontwikkeling Generaties in duurzaamheid Rol van de overheid => Multi-actor procesmanagement Workshop Multi-actor procesmanagement