De alternatieven voor warmte in de gebouwde omgeving, een globale beschouwing Teus van Eck Rotterdam 12 september 2006

Inhoud l Aanbod alternatieven l Ontwikkeling vraag l Beoordelingscriteria l Vergelijking l Conclusies

Aanbod alternatieven l HR ketel l Micro WKK l Warmtepompen (individueel/collectief) l Distributie “Restwarmte” Er wordt niet separaat ingegaan op zonboiler, elektrische verwarming en individuele bioketels.

Ontwikkeling vraag l Mogelijkheden verdere isolatie en warmteterugwinning (Echte kosten/prestaties/gezondheid) l Passieve woning?? l Verbruik warm tapwater l Comfort l Gedrag gebruikers

Beoordelingscriteria l Energetische/milieuprestatie l Kosten l Risico’s l Mogelijkheden inpassing koeling l Innovatiemogelijkheden. Er wordt verder niet ingegaan op mogelijke verschillen in comfort

HR ketel l Voor 1 GJ warmte 1,02-1,4 GJ fossiele brandstof l Eenvoudig en goedkoop in vaste kosten l Sterke afhankelijkheid ontwikkeling gasprijzen en beschikbaarheid aardgas l Prestaties afhankelijk aandeel tapwater en beheer l Geen mogelijkheden voor efficiënte koeling l Lijkt uitontwikkeld

Micro WKK l Voor 1 GJ warmte 0,9-1,3 GJ fossiele brandstof l Hogere vaste kosten dan HR en sterke afhankelijkheid gas en elektriciteitsprijzen en beschikbaarheid gas l Weinig praktijkervaring l Geen mogelijkheden voor efficiënte koeling l Warmtevraag volgend/warmteopslag/inpassing E? l Verdere innovatie ????

Warmtepomp l Voor 1 GJ warmte 0,5-1,1 GJ fossiele brandstof l Hoge vaste kosten, lagere variabele kosten afhankelijk elektriciteitsprijsontwikkeling, niet afhankelijk van aardgas l Prestaties afhankelijk beheer, kwaliteit bron, temperatuurniveau en warm tapwater bereiding l Mogelijkheden voor efficiënte koeling l Verdere verbetering wordt verwacht

“Restwarmte” distributie l Voor 1 GJ warmte 0,2-1,3 GJ fossiele brandstof l Hoge vaste kosten en bij goede projecten zeer lage nauwelijks van E of brandstof afhankelijke variabele kosten l Prestaties sterk afhankelijk soort warmtebron (echte restwarmte, bio, afval, ind. WKK, centrale), soort en inzet back up en opslagmogelijkheden. l Individuele absorptiekoelers in ontwikkeling, mogelijk koeling combineren met warmtepompen l Voldoende (geconcentreerde) vraag van belang l In principe zijn alle soorten warmtebronnen inpasbaar

OptieEnergetische/milieuprestatie Goed Slecht HR ketel Micro WKK Warmtepomp Warmtedistr.

Optie Vaste kosten Laag Hoog HR ketel Micro WKK Warmtepomp Warmtedistr.

Optie Variabele kosten Laag Hoog HR ketel Micro WKK Warmtepomp Warmtedistr.

Voorlopige conclusies 1 Uitgaande van goede milieuprestaties, lage variabele en voorlopig niet op grote schaal energieneutrale gebouwen wordt keuze als volgt: l Warmtedistributie bij aanwezigheid goede warmtebronnen en voldoende geconcentreerde vraag l Warmtepompen waar deze voorwaarden niet zijn l Passieve woningen en micro vooral bij kleinschalige projecten l Aandacht voor situering gebouwen en inpassing zonwarmteopties l Mits ……………

Voorlopige conclusies 2 l De aannames onderbouwd kunnen worden door operationele kosten en prestaties van de alternatieven en de werkelijke vraag inclusief effecten isolatie en warmteterugwinning. (SenterNovem is onderzoek gestart) l De continuïteit van goede bronnen voor warmtepompen en warmtedistr. geborgd is l De geschetste problemen kunnen worden opgelost l Er geen totaal nieuwe innovaties komen