Inleiding telecommunicatie = info overbrengen transmissiemedium simplex of duplex analoge of digitale signalen spraak (muziek), video, data transmissie- medium bb Bt ruis zender ontvanger info bb Bm transmissiekanaal ruis herstel info info com- pressie D decom- pressie A P/S S/P A D + ruis transmissiemedium Cu: twin-pair, coax, ... glasvezel draadloos

Multiplexen bb medium >> bb signaal telefoon: 2 draadsleiding: 30 kHz >> 3.4 kHz multiplexen = proces om op een medium meerdere onafhankelijke kanalen te plaatsen modulatie demodulatie info 1 zender 1 D E M U X M U X info 2 zender 2 ontvanger 1 medium 3 kanalen info 3 zender 3 soorten FDM: Frequency Division Multiplexing TDM: Time Division Multiplexing CDM: Code Division Multiplexing

FDM Frequency Division Multiplexing (Frequentiedomein multiplexing) signaal beperkte bb [0, Bm] (basisband) snelle veranderingen vergen hogere vermogens medium bb [min, max] (max- min>> Bm) draaggolf c(t) = A cos (ct+) enten = beïnvloed A: amplitude modulatie beïnvloed c: frequentie modulatie beïnvloed : fase modulatie

AM: Amplitude Modulatie produktmodulatie moduleren = boodschap x draaggolf M cos(mt) • cos(ct) = M/2 cos(c+c)t + M/2 cos(c-c)t basisband  dubbele zijband, bb 2Bm DSB SC: Double Side Band with Suppressed Carrier aantal kanalen < (max- min)/(2(Bm+ g)) met g de veiligheidsband (guard band) demoduleren = Band Pass Filter x draaggolf Low Pass Filter m(t) cos(ct) • cos(ct+) = m(t)/2 (1+cos(2ct)) cos - m(t)/2 sin(2ct) sin synchrone of coherente demodulatie DSB LC (Large Carrier): A (1 + m cos(mt)) • cos(ct) zenders in “AM” en lange golf: omhullende detectie verzwakte draaggolf met PLL

Hoekmodulatie s(t) = A cos (t) PM: fasemodulatie A constant (t) moduleren met m(t) = M cos(mt) PM: fasemodulatie (t) = ct + kp m(t) vaste pulsatie, fase verandert sPM(t) = A cos(ct +  cos(mt)) met  = M kp FM: frequentiemodulatie ogenblikkelijke frequentie verandert i = d(t)/dt = c + kf m(t) (t) = ct +  kf m(t) dt FM = PM met geïntegreerde boodschap sFM(t) = A cos(ct +  sin(mt)) met  = M kf/m sFM(t) = A  Jn() cos(ct + nmt)

Keuze vermogen ruis bb van modulatieschema bb van bron en medium veel of weinig ontvangers ruis FM en PM beter dan AM bb van modulatieschema FM en PM hogere bb nodig, en dus ook hogere frequenties bb van bron en medium kleine bb nodig, lagere frequenties nodig, reflectie op de ionosfeer

TDM Time Division Multiplexing (Tijdsdomein multiplexing) bemonsteren = vermenigvuldigen met pulstrein in t-domein = convolueren met pulstrein in f-domein overlap of aliasing reconstrueren met Low Pass Filter Bt > Bm PAM (Pulse Amplitude Modulation) samengestelde signaal bestaat uit meerdere ineengewerkte pulstreinen figuur Bt > N Bm toep. telefonie PWM (Pulse Width Modulation) en PPM (Pulse Position Modulation) betere ruiseigenschappen, hogere bb nodig toep. afstandsbedieningen en telemetrie

CDM Code Division Multiplexing PCM (Pulse Code Modulation) = PAM + codering overdragen van bits parallel serieel nadelen hogere hardware kost vereist hogere bb en snelheid doch micro-electronica voordelen minder gevoelig aan ruis fout corrigerende codes regeneerbare signalen perfecte opslag mogelijk encryptie mogelijk digitale signaalverwerking GEDIGITALLISEERDE WERELD

Digitale communicatiesystemen figuur