Omgaan met onzekerheid aandachtsgebied: meteorologie Frank Lantsheer KNMI

Onzekerheid in de meteorologie Wetenschap of natte vingerwerk? Het KNMI Het prognose systeem Een weeralarm Conclusies

Wetenschappelijke benadering Dynamica Thermodynamica Numerieke wiskunde (Navier Stokes in vectornotatie) (Boyent Convection) (Clausius-Clapeyron, meteorologie notatie)

Natte vingerwerk? slakken zijn op pad veel kikkertjes in het gras er komt vast regen weerprofeten

KNMI Sinds: 31 januari 1854 Eerste directeur: Prof. C.H.D. Buys Ballot (1817-1890) Prof. C.H.D. Buys Ballot “Sonnenborgh”

Taken en verantwoordelijkheden KNMI-Wet (2002) Veiligheid en waarschuwingen Algemene toegang tot informatie over de weercondities in Nederland Verrichten van onderzoek Extreem weer In Nederland: weeralarm; www.knmi.nl Europa: www.meteoalarm.eu

Het prognose systeem Atmosfeer modellen producten (DMO) nabewerking statistiek waarnemingen meteoroloog deterministisch ensembles

Onzekerheid en prognose systeem Atmosfeer modellen products (DMO) nabewerking statistiek waarnemingen meteoroloog Regelmatig rooster vs willekeurige posities Subgrid processen (parametrisatie) Interpretatie keuzes Representativiteit (extremen) Conceptuele modellen

Onzekerheid en schaalgrootte

Onzekerheid en kennisgrenzen

Atmosfeermodellen Europa: ECMWF KNMI: HIRLAM GB: UKMO Meteo France DWD Amerika Canada Japan

Weeralarm, donderdag 8 februari 2007

Weeralarm systematiek Het weeralarm is GEEN gedragsadvies maatschappij impact (expert team) meteorologie meteorologie meteorologie Periode: -36 tot -240 uur Vroege voorwaarschuwing Specifieke gebruikers Drempel: 5% Ca. 36 uur voor ‘event’ voorwaarschuwing algemeen publiek Drempel: 50% Ca. 12 uur voor ‘event’ weeralarm algemeen publiek Drempel: 50% 1 2 3

Sneeuw in de verwachting

ECMWF en HiRLAM guidance dinsdag voor donderdag ECMWF(04:13 lt): …… donderdag trekt een randstoring langs de 50e breedtegraad oostwaarts en beïnvloedt het weerbeeld in het zuiden van het land……. Hirlam (18:13 lt): ……….. NEERSLAG: ………. In de loop van morgen in Limburg mogelijk wat sneeuw. % neerslag mm neerslag

ECMWF en HiRLAM guidance woensdag voor donderdag Hirlam (06:22 lt): ……….. NEERSLAG: … Donderdag ochtend (rond 09 UTC) van het ZW uit sneeuw. Zodra de wind draait naar WZW overgaand regen (in het ZW rond 13 UTC). UKRM is zo'n 3 uur sneller!! ECMWF (04:26 lt): ……, maar details in het hoogtepatroon zorgen dat het occluderend front morgen over het hele land (van ZW naar NO) trekt i.p.v. oostwaarts over het zuiden van het land.

Woensdag 7 febr. 2007 15:00 lt: Expert team bijeen besluit: WEERALARM 12:33 lt: Voorwaarschuwing voor extreem weer: In de loop van donderdagochtend trekt een omvangrijk sneeuwgebied van het zuiden uit langzaam naar het noorden. …… …. Het KNMI schat de kans op een weeralarmsituatie momenteel in op 75% Guidance Hirlam (13.39 lt): …..NEERSLAG: ………….. VOORWAARSCHUWING VOOR SNEEUW: In de loop van donderdagochtend (rond 08 UTC) van het ZW uit sneeuw. Zodra de wind draait naar WZW overgaand in regen (in het Zuiden is dat rond 18UTC). 15:00 lt: Expert team bijeen besluit: WEERALARM

Woensdag 7 febr 2007, 17.33 lt

En toen …

Meten is weten: weerradar

Meten is weten: waarnemingen

Meten is weten: rekenen

Beoordeling achteraf criterium meer dan 90 % kans op 10 cm per 6 uur, of 3 cm per uur, optredend in gebied met schaalgrootte 50 km. toetsing 1) het weeralarm is tijdig uitgegeven 2) het criterium van 10 cm per 6 uur is niet gehaald (90% zekerheid) 3) het criterium van 3 cm per uur op 1 punt is gehaald (Gilze Rijen), maar, op basis van de waarden in omliggende punten valt in te schatten dat er hoogstens een kans is van 20% dat het criterium voor de vereiste gebiedsgrootte is overschreden. Conclusie : voor 90% een vals alarm Opmerking De hoeveelheid van 5cm per 6 uur (waarvoor het weeralarm feitelijk is uitgegeven) is wel gehaald ( met 90% zekerheid)

Conclusies: Zekerheden in de meteorologie zijn er niet, zelfs niet achteraf. Was het weeralarm van 8 febr. 2007 terecht of onterecht? Meteorologie: tevreden (vals alarm hoort bij veiligheidsberichtgeving) Veiligheidsorganisaties: goed dat er op tijd is gewaarschuwd Algemeen publiek: weeralarm?, leuk dat er een keer sneeuw valt

Verder…..