Basiscursus SWI Informatie gebruik Informatie retrieval.

Slides:



Advertisements
Verwante presentaties
Business Source Premier Zoeken op onderwerp Universiteitsbibliotheek verder = klikken.
Advertisements

Inleiding Na het bestuderen van dit hoofdstuk kun je:
RSI? zoeken naar de in de e-hooiberg >
Communicatie & Presentatie
Over consumenten, gedrag en marketing
thema's weinig over puur “onderwerpsontsluiting” onderwerpsontsluiting full-text zoeken user / looser generated content catalogiseren / titelbeschrijven.
Informatie en informatietheorie
Metasearch wat is het probleem bij de oplossing? welke oplossing bij welk probleem?
To retrieve or not to retrieve, that's the question retrieval van wetenschappelijke informatie eric sieverts.
7/12/2014 | 1 Bibliotheekinstructie ATW 2013 archeologie2013.
Vakliteratuur opzoeken Lieve Devos. LibriSource+ Nieuw portaal voor toegang tot elektronische bronnen Gemeenschappelijk platform.
7/26/2014 | 1 Bibliotheekinstructie CIW 2013 archeologie2013.
Bibliotheekinstructie
7/26/2014 | 1 Bibliotheekinstructie Europese Talen Vertaalwetenschap.
Literatuuronderzoek doen
Zoeken naar literatuur
Fast and Effective Query Refinement B. Velez, R. Weiss, M.A. Sheldon, D.K. Gifford SIGIR 1997.
Sociological Abstracts Zoekresultaat uitbreiden met meer zoektermen en andere zoekvelden Universiteitsbibliotheek verder = klikken.
MLA Zoekresultaten uitbreiden door gebruik van synoniemen Universiteitsbibliotheek verder = klikken.
LLBA Universiteitsbibliotheek Zoeken op onderwerp met de thesaurus verder = klikken.
Trefwoorden overbodig? De gebruiker aan het woord Annemieke Jurgens InfoManagement 27 april 2006.
retrieval en ontsluiting taaltechnologische aanpak voor zoekproblemen
Opsporen en beheren onderwijskundige literatuur Literatuurzoeken: aandachtspunten Kritisch lezen Opfrissen ERIC, PsycINFO Web of Science Opfrissen EndNote.
Voor aanvang college afwisselend slides 1, 2, 3, 4, 5 , 6, 7, 8, 9, heen en terug zien via enter / backspace.
Management van Bibliografische Informatie DOELEN ALGEMEEN: leren zoeken van wetenschappelijke literatuur SPECIFIEK voor dit blok: –literatuur zoeken over.
30 juni Deze morgen Vorige bijeenkomst: –een concepthierarchie van kernbegrippen in Logic & Language vakgebied (o.b.v. glossary) Vandaag: –Jon:
Cap.Sel IR 1 Information Retrieval Wat is IR? Een IR systeem vergelijkt een vraag van de gebruiker met gegevens over een set documenten en geeft een lijst.
The relevance of recall and precision in user evaluation Louise T. Su Journal of the American Society of Information Science 1994.
Implementing Cross-Language Text Retrieval Systems for Large-scale text Collections and the World Wide Web n Mark W. Davis and William C.Ogden n AAAI 1997.
PROVINCIALE HOGESCHOOL LIMBURG. INFORMATIE ZOEKEN EN VINDEN IN DE PHL-BIBLIOTHEEK Databanken 2.Databanken.
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Politieke Wetenschappen  Website faculteitsbibliotheek  Catalogus LIBISng: boeken, eindwerken,
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Communicatiewetenschappen  Website faculteitsbibliotheek  Catalogus LIBISng: boeken, eindwerken,
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Sociologie  Website faculteitsbibliotheek  Catalogus LIBISng: boeken, eindwerken, tijdschriften.
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Communicatiewetenschappen  Website faculteitsbibliotheek  Catalogus LIBISng: boeken, eindwerken,
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Politieke Wetenschappen  Website faculteitsbibliotheek  Catalogus LIBISnet: boeken, eindwerken,
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken  Website faculteitsbibliotheek  Catalogus LIBISng: boeken, eindwerken, tijdschriften  Databanken:artikels.
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken  Website faculteitsbibliotheek  Catalogus LIBISng: boeken, eindwerken, tijdschriften  Databanken:artikels.
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Sociologie / Sociaal Werk   Website faculteitsbibliotheek   Catalogus LIBISnet: boeken,
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Communicatiewetenschappen   Website faculteitsbibliotheek   Catalogus LIBISnet: boeken,
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Master Toerisme   Website faculteitsbibliotheek   Catalogus LIBISnet: boeken, eindwerken,
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Master Toerisme  Website faculteitsbibliotheek  Catalogus LIBISng: boeken, eindwerken, tijdschriften.
Academic Search Premier Zoeken op onderwerp met de thesaurus (trefwoordenlijst) Universiteitsbibliotheek verder = klikken.
De openbare bibliotheek in verandering Presentatie bibliotheekvernieuwing in West-Friesland M. van Wijk Mei 2008, Stede Broec.
9/3/2014 | 1 Bibliotheek Instructie Kunsten, Cultuur en Media.
9/3/2014 | 1 Bibliotheekinstructie CIW Leerdoelen -Snel en efficiënt informatie leren zoeken voor opdrachten, essays. -Overzicht krijgen: wat is.
Informatievaardigheden Ecologie-2 (NCP-20503) september/oktober 2012 Corrie van Zeist, Liza Bruggenkamp, Marco van Veller, Wouter Gerritsma en Ans Brouwer.
Informatievaardigheden
Informatievaardigheden
Informatievaardigheden Corrie van Zeist, Marco van Veller, Ans Brouwer en Wouter Gerritsma September 2009.
3/23/2015 | 1 Bibliotheekinstructie Klassieken en Oude Geschiedenis.
Informatievaardigheden NCP Ecologie II Corrie van Zeist, Marco van Veller, Ans Brouwer en Wouter Gerritsma Bibliotheek Wageningen UR September 2009.
Informatievaardigheden Corrie van Zeist en Marco van Veller September 2008.
3/30/2015 | 1 Bibliotheekinstructie Nederlands 2014.
Bibliotheek Instructie
Bibliotheek Wageningen UR Overal dichtbij. Bibliotheek Wageningen UR: Overal dichtbij Hoe kan ik: “off-campus” toegang krijgen tot tijdschriften en databases?
Sociological Abstracts Zoekresultaat uitbreiden met meer zoektermen en andere zoekvelden Universiteitsbibliotheek verder = klikken.
Sociological Abstracts Zoeken op onderwerp met de thesaurus Universiteitsbibliotheek verder = klikken.
LLBA Zoekresultaat uitbreiden met synoniemen Universiteitsbibliotheek verder = klikken.
ERIC Zoekresultaten uitbreiden Verder = klikken. Een zoekresultaat uitbreiden kan op verschillende manieren Gebruik meer zoektermen:  Synoniemen of verwante.
4/15/2015 | 1 Bibliotheekinstructie Informatiekunde 2014.
Informatievaardigheden Introductie BPE-10806
4/19/2015 | 1 Bibliotheek Instructie Kunstgeschiedenis.
8/5/2015 | 1 Bibliotheekinstructie Kunsten, Cultuur en Media.
MLA Zoeken op onderwerp met de thesaurus Universiteitsbibliotheek verder = klikken.
INFORMATIEVAARDIGHEDEN SAW B.Wydooghe L. Gheysen C. Neckebroeck.
Search engines welk instrument voor welke taak eric sieverts Universiteitsbibliotheek Utrecht Instituut voor Media en Informatiemanagement / HvA Eric Sieverts.
12/10/2015 | 1 ›Zoeken, vinden, opslaan, en gebruiken. Klassieke Talen Over het gebruik van catalogi en bestanden binnen de UB Groningen. Hoe vind je literatuur.
Zoekstrategie VOGIN najaar 2015 Zoekstrategie. Effectief en efficiënt zoeken Zoekstrategie VOGIN najaar 2015.
onderzoeksvraag Soorten onderzoeksvragen Exploratieve onderzoeksvraag
Goochelen met Google Zoeken
Transcript van de presentatie:

Basiscursus SWI Informatie gebruik Informatie retrieval

Literatuur 4 Buckland, Information & Information Systems Ch 9: Inquiries 4 Vickery & Vickery, Information science in theory & practice, H5: Infromation Retrieval 4 Buckland, Information & Information Systems Ch 11: Becoming informed

Info gebruik 4 Wat willen /moeten mensen weten? 4 Hoeveel informatie? 4 Belang en urgentie? 4 Strategieën om informatie te krijgen

Wat wil of moet men weten? 4 Motieven, waarden –overleving, succes, respect, nieuwsgierigheid, ontspanning 4 Situatie –sociale, geografische en professionele contexten met eigen waarden en referentiekader (linguïstisch, cognitief) 4 Culturele factoren, sociale factoren –‘normaal gedrag’, life-style, trends, mode

Informatie systemen 4 Zoeken van informatie 4 Niet alleen instrumenteel, maar ook andere doelen –een bibliotheek is tegelijkertijd een plek om te studeren om mensen te ontmoeten voor recreatie leren lezen opvoeding beïnvloeden

Effecten van informatie 4 utilitair 4 inspiratie 4 educatief 4 recreatief

Informatie en onwetendheid 4 we zijn in zekere zin volstrekt onwetend –onze individuele kennis is bijna niets in vergelijking met alle beschikbare kennis –onwetendheid: gebrek aan kennis of tegenstrijdige kennis 4 op zich geen probleem, maar soms voelen we die onwetendheid wel als probleem –dan gaan we op onderzoek uit –motivatie kan utilitair zijn, maar ook vager: ik wil dit gewoon weten

Typen onwetendheid 4 gevoelde –niet erg 4 benauwende / belemmerende –leidt tot zoeken 4 schadelijke –diagnostisch (info behoefte bij anderen)

Van niet weten naar onderzoeken 4 kennisbehoefte –optie 1: behoefte elimineren ik ga niet …. –optie 2: nadenken strijdigheid in kennis analytisch oplossen –optie 3:ondervraag anderen boek, bibliotheek, collega, vriend, instelling, database

Informatiebehoefte: niveaus 4 actuele behoefte, nog niet gearticuleerd 4 mentale articulatie (bewust) 4 formele articulatie 4 de vraag geformuleerd zodat het informatiesysteem er iets mee kan (compromis!) –REPRESENTATIE elke info systeem heeft verschillende verschillend per type info systeem

Ondervragen van info- systeem 4 Dit was optie 3: –vele varianten van info systemen –hoe te kiezen uit mogelijkheden? –wat komt er dan uit? 4 Hangt af van niveau van expertise van de informatiezoeker –titelwoorden (beginner) –trefwoorden (gevorderd) –referenties (deskundig) –collega’s (expert)

Sociale aspecten 4 indirect vragen om onwetendheid te verbergen –vragen naar een goed statistiek boek in plaats van “wat is een correlatiecoëfficiënt” 4 urgentie en belang

Hoe krijg je informatie 4 observatie –is de pasta gaar? 4 communicatie –schat, staat de bokma koud? 4 ‘retrieval’ –opzoeken van opgeslagen communicaties boeken, tijdschriften, andere documenten

Informatie en communicatie 4 gerelateerd maar niet identiek –bv. boek over planten is informatie & communicatie –planten observeren is alleen informatie 4 observatie –methoden en technieken van onderzoek –volgend trimester: M&T cursus

terugzoeken vereist 4 informatie in adequate vorm –classificeren –opslaan 4 collectie vorming 4 indexeren 4 zoektalen 4 domein kennis

Wat wordt er zoal opgeslagen en gezocht? 4 Kwalitatieve en kwantitatieve info over variabelen 4 Tekst (inclusief afbeeldingen) 4 Grafisch materiaal 4 Beschrijvingen van voorwerpen 4 Organisatie informatie (namen, plaatsen, etc..) 4 Bibliografische referenties

Proces van info retrieval 4 zoek bibliografie met referenties naar teksten over …. 4 lokaliseer de teksten en zoek selecteer die met de relevante informatie (b.v. eigenschappen produkt, adres leverancier) 4 zoek die documenten op 4 gebruik ze voor verdere informatie search

Tools, technieken, instellingen 4 boeken met hoofdstuk indelingen en index 4 idem handboeken en manuals 4 catalogi, bibliografieën 4 publikaties met abstracts, en indexen 4 adresboeken 4 elektronische databanken (Dialog etc..) 4 machine-leesbare documenten

Proces van info retrieval –1. indexeren –2. opslaan –3. formuleren en 10. herformuleren –4. ‘matchen’ –5. selectie –6. boodschap aanleveren –7. lokaliseren –8. Informatie leveren –9. evaluatie

Informatie analyse (ten behoeve van indexeren en terugvinden) 4 indexeer-kwaliteit bepaalt wat we terugvinden 4 woordgebruik is divers en dynamisch, en dus: 4 gebleken inconsistentie (tussen personen en in tijd) –niet ‘fout’, wel onvermijdelijk 4 structuur oorspronkelijke document –titel, hoofdstukindelingen, summary etc. –thesaurus: brengt structuur in woorden

Thesaurus 4 Woordstructuur –Use (geprefereerde term) –Used for (synoniemen) –Broader term –Narrower term

Automatisch indexeren 4 Neem elektronisch document –vaak: alleen de abstracts, titels e.d.. 4 Automatische woordfrequentietabel 4 Gooi de heel frequente niet- significante woorden eruit. 4 Formuleer drempel, en alles lager eruit –Die zijn niet geschikt om te zoeken –Alternatief: via thesaurus vervangen 4 Geavanceerd: zoek ‘word-word co-occurrencies’, en gebruik woordclusters voor retrieval (nog nauwelijks in gebruik)

Vraag formuleren en zoeken 4 meestal niet in natuurlijke taal (nadere syntax) 4 meestal niet in gewone termen (maar vervangen via thesaurus) 4 meestal is initiële vraag inadequaat: herformulering 4 dus: opzoeken is ‘kunde’, en vereist eigenlijk kennis van index, thesaurus, en gebied/domein

Vraag formuleren: techniek 4 keuze van adequate termen –boolean operatoren (AND, OR) –vergroten en verkleinen –experimenteren met andere termen (synoniemen) 4 zoekeconomie –organisatie van databases / indexen –meestal niet op ‘strings’

Evaluatie 4 precision: welk deel van de ‘retrieved’ set is relevant? 4 recall: welk deel van de relevante documenten is gevonden? 4 trade off: maximaliseren van ene gaat ten koste van andere! 4 onderzoek: hoe is dit te verbeteren?

Hulpmiddelen voor verbeteren ‘query’ 4 user manual voor de databases –syntax, thesaurus 4 helpsysteem 4 interactieve keuze van zoektermen 4 elektronische vertaling zoektermen in thesaurus termen 4 intelligentie (woord-woord associaties, vraag vertalen etc..)

Informatie terugvinden (retrieval) en semantiek: 4 Communicatie van betekenis 4 Vele vertaalstappen, dus veel kans op onbegrip: 4 producent  keuze begrippen  referent  keuze begrippen  georganiseerde indexering 4 keuze begrippen  kennisstructuur  linguïstische symbolen  keuze begrippen 4 consument  vraag  keuze begrippen  vorm query

Semantiek, pragmatiek en context –De semantische problemen bij informatie retrieval (terug vinden) verwijzen dus weer naar het semantisch informatiebegrip –Semantiek is contextueel –De problemen van relevantie verwijzen naar het pragmatische informatiebegrip: of informatie relevant is, hangt ook af van de context en van de gebruiker.