GELOOF AAN DE GODEN Thema’s uit de godsdienst- geschiedenis van de antieke wereld Dr. F.G. Naerebout
College-thema’s 1Inleiding: religie en religies 2Cosmologie: bovennatuurlijke wezens [Deities and demons; Mono- theism and polytheism] 3Cosmologie: mythe [Cosmology: time and history; Myth; Theology, theodicy, philosophy; Myth and sacred narrative] 4‘Heilige’ tijd en ruimte [Sacred times and spaces] 5(On)reinheid [Pollution, sin and atonement; Sin, pollution and purity] 6Ziekte en dood [Illness and other crises; Death, afterlife and other last things] 7Intermediairs [Religious personnel] 8Tekst(en) [Religion and writing; Sacred texts and canonicity] 9Offer [Sacrifice, offerings, and votives] 10Divinatie [Divination and prophecy] 11Mousikē 12Mysterieculten [Mysteries] 13Magie [Magic] 14Synthese: een religie temidden van de religies van de antieke wereld
ZIEKTE EN DOOD
Crises religieuze reactie Extreme crisis voor het individu: aantasting van het eigen lichaam ziekte Ziekte: 1 een toestand te voorkomen / bestrijden door niet- medische ingrepen of door (para-)medisch handelen 2 een situatie waarin men zich ten einde genezing te vinden wendt tot mensen met specifieke kennis of tot de bovennatuur (die al dan niet als arts optreedt)
DE DOOD Een zekerheid! Burkert: “fear of death is a fact of life” Het lichaam houdt op te functioneren. En de geest? Sterven/rouw : rite-de-passage “Lijkbezorging”: crematie, begrafenis Enige vorm van bijzetting is belangrijk
Indien de geest voortleeft… 1 wijdverspreid geloof in een voortbestaan van de mens na de dood, in enigerlei vorm en op enigerlei plaats ( re-incarnatie) 2 In het graf en/of in een hiernamaals 3 Het hiernamaals heeft in de antieke culturen vaak de vorm van een onderwereld: vgl. het thema van de weg naar de onderwereld: psuchopompoi etc. 4 Straf of beloning in hiernamaals voor daden verricht in deze wereld
De weg naar de onderwereld
Straf en beloning