Bijeenkomst ‘Leefbaarheid’ Rabobank Zuidwest-Drenthe (2) Frans Thissen Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies

Opzet Wat maakt uw dorp of streek leefbaar? Naar een model van leefbaarheid Waardering en Belang De leefbaarheid en sociale vitaliteit van dorpen in een situatie van bevolkingsdaling  Verschillende visies op leefbaarheid  Wat is nodig voor een sociaal vitaal dorp? Afsluitende discussie Workshop Leefbaarheid en Sociale Vitaliteit 2

Wat maakt uw dorp (en streek) leefbaar? Dorp: A.. B.. C.. D.. E.. F.. G.. H.. I. Etc. (Streek): A.. B.. C.. D.. E.. F.. G.. H.. I. Etc. Workshop Leefbaarheid en Sociale Vitaliteit 3

Wat is voor de leefbaarheid van uw dorp (en streek) van belang? Dorp: A.. B.. C.. D.. E.. F.. G.. H.. I. Etc.. (Streek): A.. B.. C.. D.. E.. F.. G.. H.. I. Etc. Workshop Leefbaarheid en Sociale Vitaliteit 4

Wat maakt een dorp leefbaar en sociaal vitaal in een situatie van bevolkingsdaling?

Krimp, bevolkingsdaling Japan, tsunamiDetroit, loss of jobs GM Groene Hart, bevolkingsverandering Westhoek, jongerenmigratie verwoesting verandering verlies verplaatsing Workshop Leefbaarheid en Sociale Vitaliteit 6

Begrippen Sociale infrastructuur (Voorzieningen, Verenigingen, Activiteiten): Voorwaarde én Resultaat van menselijk handelen Leefbaarheid: oordeel van bewoners over hun omgeving (wordt de omgeving als passend ervaren) Sociale vitaliteit: inspanningen en initiatieven van bewoners gericht op hun omgeving (actief, open, betrokken) Workshop Leefbaarheid en Sociale Vitaliteit 7

Bevolkingsverandering en de betekenis van dorpsaccommodaties 8 Leefbaarheid in het autonome dorp Relatie wordt steeds losser: 1.Schaalvergroting van veel voorzieningen is autonoom 2.Gedrag van bewoners regionaliseert Relatie wordt steeds losser: 1.Schaalvergroting van veel voorzieningen is autonoom 2.Gedrag van bewoners regionaliseert Bewoners baseren hun oordeel steeds vaker op kwaliteit woonfunctie Aantal inwonersneemt vooral af doorkleinerehuishoudens 8

Relatie Waardering en Belang Samenhang tussen oordeel en belang Relatief groot belang: verkeer, veiligheid, woonomgeving Verschillende visies van verschillende groepen bewoners Workshop Leefbaarheid en Sociale Vitaliteit

Bevolkingsverandering en de betekenis van dorpsaccommodaties 10 Leefbaarheid in het woondorp 10 Voorzieningen alsresultaat van leefbaarheid Krimp heeft pas effect als woonfunctie wordt aangetast Dorpenontwikkelen profiel(succesvol /minder succesvol)

Loil - Montferland Kerkdorp onder Didam 1994: oude parochiebibliotheek werd gesloten 1995: Bewonersinitiatief (Contactraad Loil): Nieuwe dorpsbibliotheek, op basis van vrijwilligerswerk Prijs: ‘Kern met Pit’ Bevordering van dorpstrots – lokaal bewustzijn 2011 Sluiten van de dorpsbibliotheek Workshop Leefbaarheid en Sociale Vitaliteit

Leefbaarheid dorpen Leefbaarheid: relatie tussen dorpsbewoners en hun omgeving: Feiten - Meningen Succesvolle bewoners - Kwetsbare bewoners Feiten - Meningen Succesvolle bewoners - Kwetsbare bewoners Relatie Bestuur - Bewoners: Informatie en kwaliteit bestuur - Gemeenschapsinitiatieven Relatie Bestuur - Bewoners: Informatie en kwaliteit bestuur - Gemeenschapsinitiatieven Autonoom dorp: Plaatselijke woonmogelijkheden Plaatselijke werkgelegenheid Plaatselijke voorzieningen Autonoom dorp: Plaatselijke woonmogelijkheden Plaatselijke werkgelegenheid Plaatselijke voorzieningen Woondorp: Verkeersveiligheid en verkeersdruk Sociale veiligheid Kwaliteit van de woonfunctie Woondorp: Verkeersveiligheid en verkeersdruk Sociale veiligheid Kwaliteit van de woonfunctie Workshop Leefbaarheid en Sociale Vitaliteit 12

Sociale vitaliteit van dorpen Workshop Leefbaarheid en Sociale Vitaliteit 13

Leefbare en sociaal vitale dorpen 1.Kwaliteit van de woonfunctie (woning en directe woonomgeving) 2.Ontmoetingsplekken die zich kenmerken door ‘openheid’ naar alle bewoners 3.Sociaal kapitaal: bewoners met grote sociale netwerken die kunnen binden maar ook bruggen kunnen en willen bouwen 4.Actieve oriëntatie van bewoners op de veranderende identiteit van hun dorp: “vertellen van verhalen” Workshop Leefbaarheid en Sociale Vitaliteit 14

1.De kwaliteit van het wonen goed, aangenaam en veilig wonen, vrij van overlast in een mooi en natuurlijk landschap met identiteit Workshop Leefbaarheid en Sociale Vitaliteit 15

2.Ontmoetingsfunctie: het dorpshuis als ‘Third Place’ Workshop Leefbaarheid en Sociale Vitaliteit 16

3.Sociaal kapitaal Bewoners met grote sociale netwerken die kunnen binden én die bruggen kunnen en willen bouwen Workshop Leefbaarheid en Sociale Vitaliteit 17

4.Veranderende identiteit en het Vertellen van Verhalen Wulvergem Loil Workshop Leefbaarheid en Sociale Vitaliteit 18

De betekenis van lokale culturele producties Workshop Leefbaarheid en Sociale Vitaliteit 19

De bijdrage van uw bank aan de leefbaarheid en sociale vitaliteit van de streek Afsluitende discussie