Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Sessie B4: Vroegtijdig schoolverlaten in Vlaanderen, een kwestie van de school en de betrokkenheid? Carl Lamote, Jan Van Damme, Wim Van Den Noortgate

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Probleemstelling > 25 jaar onderzoek naar vroegtijdige schoolverlaters Individueel verhaal Leerlingkenmerken Schoolkenmerken? Methodologische beperkingen voorgaand onderzoek. 2

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Literatuur Rumberger (2001, 2004): Individual perspective Institutional perspective Beiden noodzakelijk. Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee3

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Literatuur  Leerlingkenmerken  Sociale achtergrond (opleiding ouders, inkomen);  Schoolse prestaties  Betrokkenheid (engagement) oSocial engagement –Indicator: relaties op school oAcademic engagement –Aanwezigheid, huiswerk, … Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee4

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Literatuur  Schoolkenmerken  Socio-economische compositie  Schoolstructuur oGrootte, ligging, net.  Schoolklimaat oSociaal kapitaal –Relaties met leerkracht –Relaties tussen leerlingen onderling Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee5

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Literatuur  Probleem: schoolveranderaars.  Schoolverandering: vorm van ‘disengagement’.  Vicieuze cirkel van disengagement  Probleem:  Schoolkenmerken?  Welke school? Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee6

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ HUIDIG ONDERZOEK Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee7

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Huidig onderzoek  LOSO-databank  6411 leerlingen  SO + eerste jaren HO/arbeidsmarkt  Selectie van 4735 leerlingen, waarvan 514 vroegtijdige schoolverlaters.  52 scholen Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee8

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Huidig onderzoek  Survival analyse met kruisklassificaties  Leerling mobiliteit Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee9

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee10 Leerling 1 Leerjaar 1 Leerjaar 6 Leerjaar 5 Leerjaar 4 Leerjaar 3 Leerjaar 2 School 1School 2 School 1 Schoolkenmerken school 1Schoolkenmerken school 2

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Huidig onderzoek  SES (opleiding en tewerkstelling ouders)  Leeftijd intrede SO  Zittenblijven SO  Geslacht  Cognitief aanvangsniveau  Socio-economische compositie school  Relaties op school (ind. voor betrokkenheid)  “nieuwe leerlingen worden snel aanvaard”  “leerkrachten vertrouwen de leerlingen”  Start in 1B Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee11

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ RESULTATEN Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee12

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Resultaten  Schoolveranderingen? Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee13

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Resultaten Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee14

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Resultaten Leerlingkenmerken Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee15

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Resultaten  Leerling reeds achterstand opgelopen in BaO?  Kans op vroegtijdig schoolverlaten na achterstand in BaO 2.6x de kans in vergelijking met leerlingen die wél op tijd SO aanvatten.  Leerling vertraging in SO?  2.4x  Leerling gestart in 1B?  2x Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee16

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Resultaten  Cognitief aanvangsniveau  Een sd (0.62) hoger dan gemiddeld? Kans op dropout daalt met 38%.  Geslacht?  Jongens meer dan meisjes  Meisjes 40% minder kans  SES  Een sd (2.1) hoger dan gemiddeld? Kans op dropout daalt met 47%. Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee17

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Resultaten Schoolkenmerken Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee18

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Resultaten  Doet de school ertoe?  Sociaal-economische compositie o1SD hoger dan gemiddelde school? oKans op dropout daalt met 44%  Relaties op school o1SD hoger dan gemiddelde school? oKans op dropout daalt met 19% Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee19

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Resultaten  Interactie  Leeftijd 1SO * SES  Zittenblijven SO * SES Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee20

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Leeftijd 1SO * SES Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee21

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Zittenblijven * SES Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee22

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Conclusies  Leerlingkenmerken  Vroegtijdig schoolverlaten laat zich al vroeg aankondigen!  Jongens meer dan meisjes  Invloed van SES.  Schoolkenmerken  Compositie van de school  Belang van relaties op school en relaties met leerkrachten! Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee23

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Beleidsaanbevelingen  Vroegtijdig schoolverlaten niet enkel zaak van SO!  Initiatieven ter verlaging van dropout niet enkel in SO.  Scholen met betere relaties, lagere dropout.  Aantal leerkrachten/vakkenclusters. Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 24

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Vragen/info: Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee25