Teelttechnische aspecten haverteelt Akkerbouwstudieclub Noord Limburg November 2012 Ruud Timmer

n granen

Belangrijkste teeltmaatregelen haver Zaaien Rassenkeuze N-Bemesting Onkruidbestrijding Groeiregulatie Ziektenbestrijding

Zaaien Zaaitijdstip Zaaizaadhoeveelheid Vroeg zaaien belangrijk (maart) haver rijpt laat af (ZG  ZT  HA) opbrengst; haver meest gevoelig voor laat zaaien Zaaizaadhoeveelheid Zaaidichtheid ca. 300 zaden/m2  250 pl/m2 DKG van haver is ca. 40 (35-45)!  120 kg/ha

Rassenkeuze Belangrijkste eigenschappen: Opbrengst Strostevigheid (legering) Commercieel beschikbare rassen: Gigant (Wiersum Plantbreeding) Olympic (Wiersum Plantbreeding) Dominik (IG Planzensucht, Agrifirm)

Rassenonderzoek Sinds 1995 geen officieel rassenonderzoek (CGO) Proeven op klei (Lelystad) en zand (Rolde) 2009-2012 10 rassen in 3 herhalingen

Gem korrelopbrengst (ton/ha) 2011-2012 klei rel zand Husky 8.9 104 Buggy 7.4 113 Flocke Dominik 7.2 109 Scorpion 7.1 107 8.7 101 Gigant 8.6 100 6.9 Olympic 8.1 95 6.7 102 7.8 91 6.6 Gem 8.5 7.0

Gem lengte en stevigheid 2011-2012 ras lengte stevigheid Buggy 86 8.5 Dominik 118 7.3 Gigant 122 Flocke Olympic 125 Husky Scorpion 126 7.1 7.0 127 6.6 Astor 5.9 Gambo 131 5.4

N-bemesting Effect op korrelopbrengst, lengte, stevigheid en korrelkwaliteit (eiwitgehalte, hlg, schot) Advies N-gift: 1e gift: 100-Nmin (max. 80 kg N/ha) 2e gift: 0-40 kg N/ha (kort voor in aar komen) N-gebruiksnorm (alle grondsoorten) 100 kg N/ha

Onkruidbestrijding Chemische onkruidbestrijding vergelijkbaar met andere zomergranen. Zomergerst 17 middelen toegelaten Zomertarwe 17 middelen toegelaten Haver 15 middelen toegelaten Veel gebruikte middelen zoals Ally, Starane, MCPA, MCPP, Verigal D, Vega, Primus, Primstar, Artus, Basagran beschikbaar

Legering

Legering - groeiregulatie Grootste bedreiging opbrengst en kwaliteit is legering Kiezen voor kort en stevig ras Voorzichtig met de N-bemesting Pas eventueel groeiregulator toe Toegelaten is Moddus 0.4 l/ha Tijdstip: niet te vroeg, tijdens stengelstrekking, 2e knoop voelbaar (CCC beperkte werking en geen toelating) (Medax Top geen toelating, werking?)

Ziektebestrijding Haver minder ziektegevoelig dan andere granen Soms kan ziektebestrijding zelfs achterwege blijven Meest voorkomende schimmelziekte is meeldauw Soms roesten, bladvlekkenziekte, Fusarium Aantal toegelaten fungiciden is beperkt Winter- en zomertarwe (28), zomergerst (20), haver (4) Toegelaten in haver zijn: Corbel (meeldauw) Venture, Aviator, Skyway (roesten, bladvlekken)

Insectenbestrijding Haver gevoelig voor gerstevergelingsvirus Virus overgedragen door bladluizen Roodbladigheid Dwerggroei van geïnfecteerde planten  opbrengstderving Aantasting meestal aan beperkt aantal planten Bestrijding bladluizen met een pyrethroïde: o.a. Decis, Sumicidin, Karate Zeon

Aaltjes Aaltjesschema 2012 Versie: 03.048 Cysteaaltjes Wortelknobbelaaltjes Wortellesieaaltjes Stengelaaltjes Vrijlevende wortelaaltjes Virussen   9-nov-12 Heterodera avenae Havercysteaaltje Meloidogyne naasi Graswortelknobbelaaltje Meloidogyne chitwoodi Maïswortelknobbelaaltje Meloidogyne fallax Bedrieglijk maïswortelknobbelaaltje Pratylenchus penetrans Wortellesieaaltje Pratylenchus crenatus Graanwortellesieaaltje Ditylenchus dipsaci Stengelaaltje Tylenchorhynchus dubius Rotylenchus uniformis Trichodorus primitivus Trichodorus primitivus Trichodorus similis Trichodorus similis Paratrichodorus pachydermus Paratrichodorus pachydermus Paratrichodorus teres Paratrichodorus teres Tabaksratelvirus Tabaksratelvirus Z D ZA K Z D ZA Z D Z Haver lll - ll ? Zomergerst l ll S Legenda Vermeerdering Legenda Schade Legenda Grondsoorten volledig onbekend Onbekend D Dalgrond AA actieve afname geen K Klei natuurlijke afname weinig Zand matig ZA Zavel sterk R rasafhankelijk S serotype afhankelijk ? i ? enige informatie

Conclusies haverteelt Zaaizaad, meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen zijn voorhanden  teelt is goed uitvoerbaar Op tijd zaaien en legering voorkomen CBS-cijfers: gem. opbrengst (NL) 5.5 ton/ha Proefveldopbrengsten laatste jaren 7-10 ton/ha op klei en 6-7.5 ton/ha Opbrengsten vergelijkbaar met zomergerst Teelt(kosten) vergelijkbaar met zomergerst Prijzen? Glutenvrij?