De weg die impulsen afleggen
Een bewuste reactie Voorbeeld: Je wordt geduwd, kijkt opzij en duwt terug Impulsen ontstaan in receptoren in je huid sensorische zenuwcellen schakelcellen in het ruggenmerg Via schakelcellen impulsen uitlopers in de witte stof in het ruggenmerg en de hersenstam de grote hersenen Impulsen komen aan in sensorische centra en worden verwerkt
Reactie Je kiest: opzij kijken en niets doen of terug duwen. Je kiest: terug duwen! Impulsen in motorische centra ontstaan schakelcellen in kleine hersenen hersenstam ruggenmerg Vanuit hersenstam impulsen motorische zenuwcellen spieren in je nek: draait om Vanuit ruggenmerg impulsen motorische zenuwcellen spieren je duwt terug
Reflex Reflex is dus een onwillekeurige en zeer snelle reactie op een prikkel. Deze reactie verloopt grotendeels volgens vaste banen: de reflexboog.
Reflex Voorbeeld: de kniepeesreflex Tik op kniepees bovenste dijspier uitgerekt impulsen ontstaan in de dijspier Via sensorische zenuwcellen ruggenmerg vertakking naar motorische zenuwcellen dijspier dijspier trekt samen Naar schakelcellen andere motorische zenuwcellen geen impulsen naar onderste dijspier ontspant Impulsen naar je hersenen: je wordt je bewust van de reflex
Reflex Sensorische informatie uit het ruggenmerg wordt direct overgebracht op motorische zenuwcellen Tegelijkertijd wordt de informatie ook naar de hersenen doorgegeven en daar verwerkt
De Reflexboog Een zintuigcel (receptor) vangt een prikkel op en zet het om in elektrische signalen (de impuls) De conductor (sensorische zenuwcel, schakelcel, motorische zenuwcel) geleidt de impuls De effector (spier/klier) ontvangt het signaal en zet dit signaal om in handelingen
Type zenuwstelsels Animaal Autonoom (of vegetatief) beïnvloedt skeletspieren en klieren (bewust en reflexen) Autonoom (of vegetatief) Staat niet onder invloed van je wil (zweten, hartslag, ademhaling, spijsvertering, enz..)
Autonome zenuwstelsel Is onder te verdelen in: Het Orthosympatische deel Het Parasympatische deel
Orthosympatisch zenuwstelsel Rij zenuwknopen links en rechts van wervelkolom Via grensstreng met elkaar verbonden Vanuit hier: zenuwen naar alle organen die door autonome zenuwstelsel beïnvloed worden Zenuwen vanuit grensstreng activeren deze organen Werking:Zorgt ervoor dat lichaam in actie kan komen Hartslag en ademfrequentie nemen toe, bloed toevoer neemt toe, werking spijsvertering geremd De dissimilatie (verbranding) neemt toe: er komt energie vrij
Parasympatisch zenuwstelsel Cellichamen van deze zenuwen liggen in de hersenstam Werking: Zorgt ervoor dat lichaam in rust en herstel komt Hartslag en ademfrequentie nemen af, bloed toevoer neemt af, werking spijsvertering neemt toe Assimilatie (opbouw van stoffen) neemt toe. Dit kost energie
Ligging van de zenuwen Orthosympatisch deel: Via de grensstrengen naar de organen Grensstrengen zijn 2 reeksen ganglia: links en rechts van de wervelkolom: vanuit hier lopen zenuwen naar organen
Ligging van de zenuwen Parasympatisch deel: Via de linker en rechter zwervende zenuw De zwervende zenuwen ontspringen in de hersenstam, en de vertakkingen lopen naar de organen