Indeling presentatie 1) Droge mond 2) Stomatitis 3) Infecties van de mond 4) Pijn in de mond 5) Smaakstoornissen 6) Slechte adem

1) Droge mond Xerostomie ( 78-82%) Hyposialie ( 40-82%)

Oorzaken droge mond: algemeen Ademen met open mond bij verstopte neus of slechte conditie Niet eten/drinken Dehydratie Psychische factoren ( angst/depressie) Bijkomende ziekten bijvoorbeeld diabetes, nierinsufficiëntie, AIDS

Oorzaken droge mond: t.g.v. behandeling Medicatie O2 toediening Uitzuigen RT/ chirurgie speekselklieren

Klachten t.g.v. droge mond Taai speeksel Vaak moeten drinken Kauwproblemen Loszittende gebitsprothese Moeite met slikken en spreken Slechte adem smaakverandering

Overgevoelige tanden Neerslachtigheid Slaapstoornissen Brandend/tintelend gevoel slijmvliezen

Inspectie van de droge mond Droge slijmvliezen Weinig/taai draderig speeksel Afwezigheid van speeksel in de mondbodem Ruwe tong Tekenen van schimmelinfectie

Behandeling droge mond Behandeling van onderliggende ziekte Wijzigen/staken medicatie Mondverzorging Aanpassen van de voeding Stimulatie speekselproductie ( pilocarpine) Speekselsubstituten

2) Stomatitis Alle orale en periorale ontstekingsprocessen Orale mucositis= stomatitis t.g.v. behandeling van kanker Stomatitis aphthosa= multiple aften

Gevolgen stomatitis Pijn en smaakveranderingen Verminderde inname vocht- en voeding Gewichtsverlies Uitdroging

Mondinspectie bij stomatitis Rode en/of gezwollen slijmvliezen Erosies en ulceraties Gemakkelijk bloedend tandvlees Een infectie

Behandeling stomatitis Aanpassen dosering/toedieningschema chemo-of radiotherapie Behandeling infecties mondholte Mondverzorging Low level lasertherapie ( preventie en th/ orale mucositis) Calciumfosfaatoplossing ( Caphosol) bij orale mucositis

Medicamenteuze pijnbestrijding Bij aften:- locale corticosteroïden - tetracycline mondspoeling - zilvernitraat ( pijnlijk!) - aanstippen xylocaine

3) Infecties van de mond Schimmels ( candida albicans) Virussen ( herpes simplex type 1) Bacteriën ( streptokok/stafylokok)

Behandeling van infecties Behandelen van droge mond/mondhygiëne Prothese uitlaten en/of desinfecteren indien schimmelinfectie gerelateerd is aan prothese Verbeteren voedingstoestand Schimmelinfectie: fluconazol 1dd 50-100mg 7 dg itraconazol orale suspensie

Virusinfecties : herpes; aciclovir 5dd 200mg valaciclovir 3dd 1000mg Bacteriële infecties: Aeroob: gericht op de verwekker Anaeroob: metronidazol 3dd 500mg clindamycine 4dd 150mg

4) Pijn in de mond 16-55% pt-en in de palliatieve fase

Behandeling pijn in de mond Oorzakelijke behandeling Mondzorg Zachte, niet te zure of gekruide voeding Pijnstilling systemisch Plaatselijke pijnstilling: xylocaine 2% 3dd 10ml xylocaine 10% spray 6dd morfine 2 %o 15 ml 2 minuten om de 3 uur

5) Smaakstoornissen; algemene oorzaken - genetisch - roken - slechte mondzorg - droge mond - verstopte neus - Zn deficiëntie

Smaakstoornissen; ziekten en aandoeningen Tumor Anemie Infectie Aantasting smaak- en reukzenuwen Diabetes/Nierinsufficientie/leverfalen

Smaakstoornissen; gevolgen van de behandeling Medicatie; ACE remmers, protonpompremmers, lithium, fenytoine Chemotherapie RT chirurgie

Behandeling smaakstoornissen Mondzorg Behandelen orale infecties Evt stoppen met roken Verwijderen onaangename geuren Consult logopedie voor reukrevalidatie Vermijden van metalen bestek bij metaalsmaak

Vermijden voedingsprodukten die leiden tot bittere of metaalsmaak Voedingsadviezen Evt consult diëtist/tandarts/mondhygiëniste Zinksulfaatdrank 3dd 200mg ( mn RT en chemo)?

6) Slechte adem = halitose =foetor ex ore

Beleid bij slechte adem Staken van oorzakelijke medicatie; Staken tabak/alcohol Staken bepaalde voedingsmiddelen Behandelen van infecties/fistels/abcessen

Metronidazol 3dd 500mg of clindamycine 4dd 150mg per os Opheffen evt obstructie maagdarmkanaal Mondzorg/tongschraper Chloorhexidine/kauwgom