kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Bloed = Cellen rode bloed cellen (ery's) witte bloedcellen (leuco's) bloedplaatjes Sap zonder stolling  plasma met stolling  serum kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Cellen Rode Bloed Cellen (RBC, Erythrocyten) hemoglobine (Hb) zuurstoftransport  EPO koolzuur-verwerking en afvoer bloedbuffer (pH constant) geen kern – kan niet delen levensduur 100 dagen kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Cellen Witte Bloed Cellen (WBC, Leucocyten) afweer / immuniteit herkennen indringers productie van antistoffen aanvallen van lichaamsvreemde cellen opruimen ontstekingsreactie kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Bloed-sap Plasma verkregen door centrifugeren bevat nog alle stollingsfactoren w.o. fibrinogeen verder gelijk aan serum alleen houdbaar met "ontstoller" dus voeg je iets extra's toe ! kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Bloed-sap Serum is sap van gestold bloed geen fibrinogeen / stolstofjes veranderd verkregen door centrifugeren geen toevoegingen: "puur natuur" kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Onderzoek van de RBC Bloedarmoede Verdachte bloedrijkdom (EPO) Bloedtransfusie - type bloed "Vreemde" rode bloedcellen "Stapelingsziekten" kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Onderzoek van de RBC Aantal telkamer, microscoop Volume t.o.v. bloedsap centrifuge - hematocriet Hoeveelheid hemoglobine m.b.v. kleur-reactie, fotometer soort Hb (rookvergiftigig) kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Onderzoek van de RBC Bloedgroepen m.b.v. anti-stoffen A, B, AB, 0 rhesus D ( + of – ) Microscopie van abnormale RBC kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Onderzoek van de WBC Ziekte van Pfeiffer Leukemie Veranderde afweer Chromosomen-onderzoek Match vinden bij transplantatie "Stapelingsziekten" kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Onderzoek van de WBC Aantallen per liter m.b.v. teklamer, microscoop Uitstrijkje ("difje") aantal / verdeling per soort leucocyt Typeren m.b.v. antistoffen kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Onderzoek van de bloedstolling Bloedingsziekten te trage stolling Trombose / infarct te sterke stolling Controle bloedverdunners kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Onderzoek van de bloedstolling Stollingssnelheid m.b.v. hengeltje of kogeltje Hoeveelheid fibrinogeen in plasma Vitamine K kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Samenstelling serum / plasma Eiwitten Vet-deeltjes Voedingsstoffen Afvalstoffen Electrolyten ("zouten") kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Samenstelling serum / plasma Eiwitten transport-eiwitten ijzer  bloedarmoede vetten & cholesterol antistoffen  afweer / inenting / HIV enzymen  kapotte organen kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Samenstelling serum / plasma Vet-deeltjes "slecht" cholesterol (LDL) "goed" cholesterol (HDL) tri-glyceriden  verband met hart- en vaatziekten kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Samenstelling serum / plasma Voedingsstoffen glucose  diabetes vitaminen zwangerschap (foliumzuur) bloedarmoede (B12) botgroei (Vit D) kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Samenstelling serum / plasma Afvalstoffen bilirubine  geelzucht / hepatitis kreatinine  nier-functie-onderzoek enzymen van allerlei defecte organen hartinfarkt leverziekten spierziekten botziekten kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Samenstelling serum / plasma Zouten Na+ (bloeddruk, osmolariteit) K+ (bloeddruk, longziekten) Cl¯ (tegen-ion) Ca2+, fosfaat (botgroei & afbraak) HCO3¯ (bloedbuffer, longziekten) Fe2+/3+ (bloedarmoede) kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Samenstelling serum / plasma Hormonen zwangerschapstest schildklierwerking groeistoornissen geslachtshormonen kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Eenvoudige bepalingen: cellen cellen tellen hematocriet bloedgroepen Iets moeilijker: hemoglobine stollingstijd kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Eenvoudige bepalingen: sap eiwit fibrinogeen bloedsuiker (glucose) cholesterol en vet sommige zouten / ionen: fosfaat, Fe de meeste enzymen kennismakig met boed / JoJo september 2006

kennismakig met boed / JoJo september 2006 Bloed voor beginners Iets moeilijker bepalingen: sap cholesterol: LDL en HDL sommige zouten / ionen: Ca2+, Cl¯, Na+, K+. nierfunctie (kreatinineklaring) bilirubine (geelzucht) antistoffen kennismakig met boed / JoJo september 2006