Par. 4.3 Handel, investeringen en migratie. Wat is het verband hier tussen? Wat houdt het proces van economische en sociaal-culturele globalisering in?

Blz 106: figuur 4.20  Wat is de ‘triade’? Pas op met dit figuur ! Zie aantekening in de volgende dia.

De triade ! Pas op met figuur 4.20! De grootte van de West-Europese cirkel is vooral te danken aan de interne, grensoverschrijdende, handel in deze regio, dus binnen de EU. De VS is de grootste producent ter wereld, maar de omvang van de handel valt tegen. Dit is te verklaren vanuit de grote thuismarkt van de VS. Het aandeel van West-Europa in de wereldhandel zal dalen als gevolg van global shift. Het aandeel van de Aziatische goederenhandel, zowel intern als extern, zal sterk groeien door de sterke opkomst van China en India als economische grootmachten.

Noord-Zuidhandel. Beeld: westerse landen ‘ruilen’ goedkope grondstoffen en energiebronnen van de ontwikkelingslanden tegen hoogwaardige industrieproducten. Ruilvoet: de verhouding tussen het prijspeil van de import en de export. Ruilvoetverslechtering: de prijzen van de importproducten stijgen sneller dan de prijzen van de exportproducten. De ontwikkelingslanden moeten steeds meer producten verkopen om dezelfde hoeveelheid importproducten te kunnen betalen. Veranderend beeld: Delen van de derde wereld ontwikkelen zich in hoog tempo  N.I.C.’s. Rui

Globalisering  global shift Voorwaarden / mogelijk door: -Economische voorwaarden 1-vrijhandel i.p.v. protectionisme 2-mondiale welvaartsgroei  grotere afzetmarkt. -Technische voorwaarden 1-betere transporttechnologie 2-betere communicatietechnologie -Politieke veranderingen 1-uiteenvallen van politiek-militaire machtsblokken (1989 / Val van ‘de muur’.  Oost-west tegenstelling viel weg) 2-economische eenwording (EU, NAFTA, ASEAN) Gevolg: -Internationale arbeidsverdeling / regionale specialisatie. -Migratie

De interactie- of transporttheorie van Ullman De interactie- of transporttheorie van Ullman. Waarom wordt er handel gedreven? > Ruimtelijke complementariteit: Aanvullend zijn. De ene regio heeft iets wat de andere niet heeft. Er ontstaat uitwisseling. > Tussenliggende mogelijkheid. en Tussenliggende hindernis. > Transporteerbaarheid. -kosten -vervoermiddelen -infrastructuur

42-In welke schakel van het productieproces vindt de grootste waardetoevoeging plaats?

Opdracht 42 -Bij het maken van papier uit pulp wordt de meeste waarde toegevoegd / het meeste geld verdiend. Grondstoffen / halffabrikaten leveren niet veel op. Het gaat er om dat je waarde kan toevoegen! -Niet iedere schakel in het productieproces is plaatsgebonden (aan de vindplaats van de grondstof en/of aan de nabijheid van de afzetmarkt) De Research & Development afdeling is in dit geval footloose (niet grondstof- of marktgebonden) Maar met het verbeteren van de transport- en communicatietechnologie geldt dit voor steeds meer schakels

-In 1995 was R&D voorbehouden aan de ontwikkelde landen, omdat alleen zij beschikten over voldoende geld en kennis om een nieuw product te ontwikkelen. -Veel (semi-)perifere landen halen snel de achterstand in kennis in. Het geld komt meestal nog uit het centrum. In een land als India zijn inmiddels voldoende hooggeschoolde werknemers die tegen een laag salaris harder en langer willen werken dan Europese werknemers. De informatie kan snel en goedkoop digitaal worden verzonden.

Opdracht 43.

43-Een belangrijk motief om internationaal uit te breiden is het vergroten van de afzetmarkt. -Door te internationaliseren kan een bedrijf de productiekosten (m.n. loonkosten!!!!) verlagen. -Schaalvoordeel = het financiële voordeel dat bereikt wordt door een economische activiteit in een grotere omvang uit te voeren. De kosten per eenheid product worden dan lager.

Antiglobalisten