Hst 4: De wereld indelen

Planning van vandaag Terugblik Uitleg begin paragraaf 4.2 Zelfstandig werken Hst 4

Terugblik Paragraaf 4.1 Economische indicatoren Productie (BNP en BNP/hoofd) Kritiek BNP/hoofd, je kunt beter HDI (human development index) gebruiken. Verdienste (koopkracht) Werk (% beroepsbevolking) Demografische indicatoren Geboortecijfer Leeftijdsgrafieken Sociaal culturele indicatoren Analfabetisme

Paragraaf 4,2 Centrum – Periferie model 1 Wereld continue aan verandering onderhevig, zo ook de politieke machtsverhoudingen. Kolonialisme; Welke landen waren de kolonisator? En welke landen werden gekoloniseerd? Kolonisatiegolven Eerst Azië Dan vanaf 1500 continent Amerika Pas vanaf 1800 Afrika Verschillende koloniën: Vestigingskolonie Exploitatiekolonie (leeghalen) Door oa kolonisatie zijn duidelijker cultuurgebieden ontstaan.

Centrum – periferie model 2 Door kolonialisme was er uitbuiting van de arme landen De rijke landen profiteerde hiervan. Deze verhouding van arme en rijke landen werd in de vorm van het Centrum-periferie model gegoten. (centrum = rijke landen), (periferie = arme landen) Periferie betekent letterlijk: Rand 80% van de handel word gedaan door 20% van de wereldbevolking

Welke landen zijn het centrum? Welke landen zijn de periferie?

Centrum-periferie model 3 Het centrum-periferie model is toepasbaar op de wereld, maar je kunt ook verder inzoomen op beide streken. Wat is het centrum van de VS? En de periferie? Wat is het centrum van Azië? Schaalniveau speelt hier een hele belangrijke rol!!! Je hebt ook nog landen die tussen de rijke en arme landen inzitten, deze noem je Semi-periferie

Centrum van Europa? Wat is het kerngebied (centrum) van Europa? Wat is dan automatisch de periferie? Wat is de Semi-periferie? Antw: Centrum Europa: Blauwe banaan transitielanden (transitie= structurele verandering/ verschuiving) Dit zijn landen die vanuit de semi-periferie proberen tot het centrum toe te voegen.

Global shift Verandering in handelsstromen door globalisering. Global shift: Het verschuiven van het economische zwaartepunt van de Atlantic Rim to Pacific Rim (atlantische oceaan naar grote oceaan) Werd voorheen de meestal handel gedaan door de oostkust VS met Europa. Nu is dit Aziatische kust met de Westkust van Amerika. Door dit proces is het Centrum-periferie model sterk aan het veranderen! Was voorheen Japan in Azië het machtigste land, steeds meer en meer lijkt China dit (beginnend) te worden. (staat nog wel in kinderschoenen).

Global shift – Verschuiving C en P Noord-zuid ??? Doen die mee?

Demografische transitie Zie ook fig 4,15 in je boek Wat zie je?

Demografische transitie (BB)

Cultuurgebieden Een gebied dat wordt gekenmerkt door min of meer dezelfde cultuurelementen. De belangrijkste drie cultuurelementen zijn: taal, godsdienst en geschiedenis. Overgangsgebieden tussen cultuurgebieden vormen een bron van spanningen, dit is een voedingsbodem voor fundamentalisten (Clash of Civilizations, Huntington!)

Voor nu: Nakijken Hst 3 Zelfstandig werken Hst 4 (p4.1 – 4.2)