Hst 1: De wereld: Systeem van landen en relaties

Planning van vandaag Paragraaf 1.6: De politieke dimensie Opdrachten maken

Paragraaf 1.6 De politieke dimensie Deelvragen: -In hoeverre kan/wil een overheid via politieke macht het economisch succes beïnvloeden? -Hoe hebben de politieke verhoudingen binnen en tussen landen invloed op het wereldsysteem?

Politieke macht en economisch succes Geen van de drie kerngebieden had zich zonder overheidsbemoeienis op kunnen werken tot de huidige economische machtspositie! Drie factoren spelen een rol bij de vraag of de invloed van de politiek op de economie groot is. De stabiliteit van de regeringen. Stabiliteit op politiek vlak is meestal gunstig voor de economie. ■ Ondernemers uit het buitenland zijn eerder bereid om te investeren, omdat ze minder risico lopen. ■ De overheid heeft bij een stabiele politieke situatie meer tijd om te werken aan een aantrekkelijk vestigingsklimaat. De mate waarmee de overheid zich direct met de economische beslissingen wil ‘bemoeien’. De overheid kan indirect invloed uitoefenen op geografische kenmerken van het land die een rol spelen bij het nemen van economische beslissingen. De overheid is in ieder geval in staat om: ■ afzetmarkten via handelsbarrières af te schermen ■ belastingvoordelen voor binnenlandse productie te bieden of subsidies verlenen

Milieu ►Het al dan niet liberaliseren is een politiek besluit. De globalisering die dat teweeg brengt stuit op verzet, vooral bij mensen die pleiten voor een duurzamere samenleving en lokalisering van de economie. Vaak wil men geen ‘global governance’ of ‘global culture’.

Geopolitiek en staten ►Bij de veranderingen in de staatkundige opbouw van het wereldsysteem speelt het idee van de natiestaat een grote rol.

2000 AD

Geopolitiek en staten ►Bij de veranderingen in de staatkundige opbouw van het wereldsysteem speelt het idee van de natiestaat een grote rol. ►’Nation building’ kan de politieke stabiliteit en daarmee de economische ontwikkeling ten goede komen. Soms is er weerstand in de vorm van regionalisme of zelfs separatisme. ►Geopolitici onderscheiden twee soorten krachten die van invloed zijn op staatsvorming. Centrifugale krachten. Die kunnen leiden tot (staatkundige) verbrokkeling. Centripetale krachten, leidend naar eenwording. ►Verbrokkeling en eenwording komen niet in alle delen van de wereld in even sterke mate voor.

526 AD

Europa in 1000

Europa in 1200

Europa in 1400

Europa in 1500

Europa in 1600

Europa in 1700

Europa in 1800

Europa in 1900

Europa in 2000

Oefentoets

Voor nu: Paragraaf 1.6: 3 opdrachten uitkiezen