De Republiek in een tijd van vorsten Centralisatie en reformatie § 1.1

Instap Hoofdvraag Opmerkingen bij hoofdvraag De Republiek naar welvaart en macht en haar uiteindelijke verval (1477-1702)? Opmerkingen bij hoofdvraag Narratieve vraagstelling De Rol van de oriëntatiekennis! (bekend verondersteld) 1450 1500 1550 1600 1650 1700 1750 1800 Einde 15e – 16e eeuw Gouden Eeuw Zilveren Eeuw Slot

Oriëntatiekennis Opkomst van de steden Centralisatie Imperialisme Brabant & Vlaanderen (12e – 16e eeuw) De Hanze steden (12e – 15e eeuw) Verschuiving naar het Westen (13e eeuw - ) Centralisatie Bourgondiërs Habsburgse Rijk Opstand der Lage Landen; Staten Generaal Imperialisme Opkomst 15e eeuw: Spanje en Portugal Kerk en staat Wie heeft de macht in het land; wereldlijke macht vs geestelijke macht Kerkhervorming Calvijn en Luther

Europa 1600

1.1 De Koningen van Engeland en Frankrijk Centralisatie in Engeland Aan het eind van een roerige periode (oorlogen/opstanden) kwam Hendrik VII (Tudor) op de troon. Hij regeerde een kwart eeuw waarin Hij het gezag van de koning herstelde De macht van de koning versterkte door centralisatie ten koste van A) de edelen, door hun invloed adel terugdrong door privélegers te verbieden en invloed van de hoge adel op de rechtspraak beperkte B) de steden, door hun zelfstandigheid deels terug te schroeven de lage adel kreeg op het platteland veel te zeggen, waarbij zij sterk werden aangestuurd door het centraal gezag in London

1.1 De Koningen van Engeland en Frankrijk Centralisatie in Engeland Het Parlement bleef echter een sterk tegenwicht voor de vorstelijke macht De koning vroeg voortdurend toestemming voor allerlei zaken aan het Hogerhuis (Hoge adel) en het Lagerhuis (Lage adel en de steden)

1.1 De Koningen van Engeland en Frankrijk Centralisatie in Frankrijk In 1461 besteeg Lodewijk XI de troon na een lange periode van meer dan honderd jaar van oorlogen, opstanden en gevechten om de troon hij maakte het Koninklijke leger sterker ontbond alle privélegers stelde Koninklijke rechtbanken in De Staten Generaal had hier weinig te vertellen; de koning had absolute macht i.t.t. de Hendrik VII De Koning was volgens het Romeins Recht boven de wet verheven én kwam van God. In de praktijk waren natuurlijk steden, provincies en de hoge edelen in de Provence behoorlijk zelfstandig

1.1 De Koningen van Engeland en Frankrijk - de Reformatie De Reformatie in Engeland De Reformatie zorgde voor veel onrust in de samenleving. De vorsten wilden (vanzelfsprekend) maar één godsdienst en dit leidde tot grote spanningen en vervolging. Het lag wel aan de vorst in kwestie welk geloof werd gevolgd en hoe hard men tegen anders gelovigen optrad. Onder Hendrik VIII leidde zijn onstuimige huwelijks-“beleid” zelfs tot een scheuring met Rome en ontstond de Anglicaanse kerk (1534), hetgeen resulteerde in Plundering en opheffing van kloosters Vertaling van de Bijbel in het Engels Echter, de strekking van het geloof bleef sterk katholiek totdat Hendrik VIII werd opgevolgd door zijn 9-jarige zoon. Gedurende zijn regime werd de leer protestants!

Hendrik en zijn Ladies

1.1 De Koningen van Engeland en Frankrijk - de Reformatie De Reformatie in Frankrijk De Franse koningen bleven Rooms Katholiek. Rome en Parijs konden goed door een deur. Uiteindelijk werden (vanaf 1534) protestanten vervolgd. Dit kwam doordat de koning en andere gezaghebbers zich bedreigd gingen voelen door de groeide aanhang van protestanten. Ketters werden opgespoord en brandstapels klaargezet Desalniettemin bleef het aantal protestanten groeien en de vervolging en onderdrukking van deze geloven werd opgeschroefd.