Wetenschap Geloof Frank Linde Catechisatie, 22 april 2009

Wetenschap

Kleinst Kleiner Klein Groot Groter Grootst

sterrenkunde deeltjesfysica

Deeltjesfysica in vogelvlucht

Natuurlijke deeltjesbron: kosmische straling

Kunstmatige deeltjesbron: versneller

e e u u d d materie antimaterie anti positron elektron elektron quarks up down positron elektron quarks u d e up down

oersaaie botsingen

saaie botsingen

hoge energie E=mc2 E=mc2 spannende botsingen zware massa

bouwstenen v/d materie versnellers kosmische straling I II III u d e u d e e  b t  c quarks s  elektron - muon  200  3500  1  neutrinos

Zeer nauwkeurige beschrijving! nu nagloeien v/d Oeknal Oerknal verdeling chemische elementen

Planck satelliet: gaat over 2-3 weken de lucht in!

de uitdagingen (kleine selectie!) Deeltjesfysica de uitdagingen (kleine selectie!)

1. Het massa mysterie

2. Samenstelling v/h universum? waterstof helium

2. Samenstelling v/h universum? Waterstof (H) Helium (He)

2. Samenstelling v/h universum? Waterstof (H) Helium (He)

2. Samenstelling v/h universum He H donkere energie & donkere materie

CERN Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire Deeltjesfysica CERN Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire

PS ISR SPS SppS LEP LHC  CLIC 1959 1971 1976 1981 1989 2008 2025? 500 fellows & associates 2500 staff 6500 users 1340 MSFr/year CERN The Netherlands: 1.9 € per person per year

LHC Large Hadron Collider Deeltjesfysica LHC Large Hadron Collider

Tunnel

van je TV naar de LHC LHC TV  9 km p+ 1013 atm 271 oC 8.3 T 7 TeV 3 G€ TV 50 cm e 109 atm +20 oC 1 T 40 keV 300 € afmeting bundel vacuum temperatuur magneet energie prijs k=kilo =1,000 G=Giga=1,000,000,000 T=Tera =1,000,000,000,000

ATLAS A Toroidal LHC ApparatuS Deeltjesfysica ATLAS A Toroidal LHC ApparatuS

Geloof

Mijn geloof Johannes 3:16 Want God had de wereld zo lief dat hij zijn enige Zoon heeft gegeven, opdat iedereen die in hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft. Matteus 22:36-39 Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand. Dat is het grootste en eerste gebod. Het tweede is daaraan gelijk: heb uw naaste lief als uzelf.

Bijbel  wetenschappelijk handboek Zon draait niet om de aarde Zon is één van de 71022 sterren in universum Aarde is niet 6000 jaar oud Aarde is 4,600,000,000 jaar oud Evolutie is een fact of life (in ieder geval voor mij) Is eerste leven geschapen? (weet ik niet en vind ik niet zo interessant) Ontstaan universum is geen toeval! Ben ik stellig van overtuigd

Toeval of Creatie? Zwaartekracht G=6.67310-11 m3/kg s2

Toeval of Creatie? Elektromagnetischekracht e2=1/137.0359991

Mproton=1.6726215810-27 kg Mneutron=1.6749272110-27 kg Toeval of Creatie? Kernkrachten Mproton=1.6726215810-27 kg Mneutron=1.6749272110-27 kg

Natuurkundige constanten the mass of the up quark the mass of the down quark the mass of the charmed quark the mass of the strange quark the mass of the top quark the mass of the bottom quark 4 numbers for the Kobayashi-Maskawa matrix the mass of the electron the mass of the electron neutrino the mass of the muon the mass of the mu neutrino the mass of the tau the mass of the tau neutrino 4 numbers for the Maki-Nakagawa-Sakata matrix the mass of the Higgs boson the expectation value of the Higgs field the U(1) coupling constant the SU(2) coupling constant the strong coupling constant the cosmological constant

Toeval? 1:1,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000, 000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000, 000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000