Regelende werking van hormonen Het hormonaal stelsel Regelende werking van hormonen

Wat is de algemene taak van hormonaal stelsel? Taak hormonaal stelsel: regelen van stofwisselingsprocessen in het lichaam samen met het zenuwstelsel (= regelsystemen) Algemene taak hormonaal stelsel Regelsystemen met negatieve terugkoppeling Regelsystemen met negatieve terugkoppeling; Regeling van glucosegehalte in het bloed. Regeling van het glucosegehalte Suikerziekte

Regelsystemen met negatieve terugkoppeling Negatieve terugkoppeling = regelsysteem van stofwisselingsreacties waarbij: Toename stof  afremming productie; Afname stof  stimulering productie. → vergelijkbaar met de werking van thermostaat bij centrale verwarming. Algemene taak hormonaal stelsel Regelsystemen met negatieve terugkoppeling Regeling van het glucosegehalte Suikerziekte Stofwisselingsreacties = geheel van chemische reacties in ons lichaam. → gecontroleerd door regelsystemen.

Regeling van glucosegehalte in het bloed Bloedsuikerspiegel (glucosegehalte in het bloed): moet constant blijven → hemeostase  Te laag: hersenen kunnen niet zonder glucose;  Te hoog: kan leiden tot suikerziekte of diabetes.  Regeling met negatieve terugkoppeling. Algemene taak hormonaal stelsel Regelsystemen met negatieve terugkoppeling Insuline  glucosegehalte daalt: Bloedsuikerspiegel: boven drempelwaarde  alvleesklier: productie insuline; Vet-, lever-, spiercellen: opnemen van glucose uit het bloed. Glucagon  glucosegehalte stijgt: Bloedsuikerspiegel: onder drempelwaarde  alvleesklier: productie van glucagon; Lever- en spiercellen: afgeven van glucose aan het bloed.  Adrenaline bevordert productie glucagon. Regeling van het glucosegehalte Suikerziekte

Diabetes mellitus of suikerziekte Suikerziekte: spontane regeling glucosegehalte in het bloed is verstoord Algemene taak hormonaal stelsel Diabetes type 1 (insulineafhankelijke diabetes): Ontstaat voor het 30ste levensjaar; Afbraak van insulineproducerende cellen (eilandjes van Langerhans); Voor iedere maaltijd glucosegehalte meten + insuline toedienen. Diabetes type 2 (insulineonafhankelijke diabetes): Ontstaat na 40ste levensjaar; Doelwitcellen reageren onvoldoende op insuline; Ontstaan: verkeerde levensstijl + voedingsgewoonten; = traag evoluerend proces. Regelsystemen met negatieve terugkoppeling Regeling van het glucosegehalte Suikerziekte Gevolgen (indien onbehandeld): Prikkelgeleiding zenuwbanen verstoord; Beschadiging binnenzijde wand bloedvaten; Blindheid; Uitvallen nierfunctie.

Opgezwollen schildklier Tekort aan jodium  drempelwaarde thyroxine wordt niet bereikt  geen negatieve terugkoppeling  opzwelling schildklier Hypothalamus Hypofyse Geen negatieve terugkoppeling TSH Opgezwollen schildklier Onvoldoende TH Vergrote schildklier (krop)

Negatieve terugkoppeling Hypothalamus Negatieve terugkoppeling Hypofyse TSH (schildklierstimulerend hormoon) Normale schildklier TH (thyroxine) Verstoring regelsysteem Stofwisseling Regelkring van schildklier met negatieve terugkoppeling

(eilandjes Langerhans) Cellen nemen glucose op uit bloed Alvleesklier (eilandjes Langerhans) Cellen nemen glucose op uit bloed Bloedsuikerspiegel daalt 1. 2. Bloedsuikerspiegel stijgt Lever + spieren geven glucose af aan bloed Schematische voorstelling regeling bloedsuikerspiegel 1. Bloedsuikerspiegel > drempelwaarde 2. Bloedsuikerspiegel < drempelwaarde

Glucosemeter bepaalt glucosegehalte in het bloed

Patiënt dient insuline toe

Minder gevoeligheid leidt vaak tot onbehandelde wonden. Slechte doorbloeding versnelt het afsterven van weefsels. Mensen met diabetes kunnen veel schade aan de nieren hebben opgelopen. Ze moeten beroep doen op de kunstnier.

Verkeerde voedingsgewoonten en verkeerde levensstijl leiden vaak tot diabetes type 2

Afvoerbuis alvleessap Afvoerbuis gal Afvoerbuis alvleessap Eilandje van Langerhans  insuline + glucagon Klierzakje  alvleessap Twaalfvingerige darm Voorbeeld van gemengde klier: de alvleesklier Klierzakje (exocriene klier): productie van alvleessap  verteringsenzymen in de twaalfvingerige darm. Eilandje van Langerhans (endocriene klier): productie van insuline + glucagon  constant houden van glucosegehalte in het bloed.

De vergelijking van regelsystemen met een thermostaat bij een centrale verwarming

De werking van de thermostaat bij een centrale verwarming

Glucose- en insulinegehalte in het bloedplasma (gezonde levenswijze)