4. Het autonome zenuwstelsel Regeling van de inwendige organen

Functie zenuwstelsel Animale zenuwstelsel  bewuste reacties en houding lichaam Autonome of vegetatieve zenuwstelsel Niet onder invloed van de wil Werking van de inwendige organen Hartslag Ademhaling Vertering Verwijding, vernauwing bloedvaten,

Autonome zenuwstelsel Regeling van de inwendige organen  spieren van inwendige organen  klieren Werkt samen met hormoonstelsel Centra liggen in hersenstam (oudste in evolutie vanaf ongewervelden) Thalamus (sensorische prikkels . Emotionele prikkels) Hypothalamus vecht- of vluchtreactie, voedingsgedrag, honger dorst, voortplantingsgedrag, bloeddruk Hypofyse Pons functies regulatie slaap-waakcyclus reflexmatige en willekeurige oogbewegingen Pupilgrootte het voelen van beweging en zwaartekracht huilen plassen kauwen en slikken proeven vorming van speeksel overgeven regulatie van de spijsvertering ademhalen bloedsomloop basale vormen van gehoor regulatie van lichaamstemperatuur

Orthosympatisch deel stimulerend  zodanig dat lichaam actief kan zijn (+ vechten of vluchten) Energie wordt vrijgemaakt in het lichaam door dissimilatie ( o.a. verbranding van glucose) Actie: pupilverwijding hogere hartslagfrequentie ademhaling ruimer verwijding bronchiolen  vrijmaken glucose Remt werking van : Nieren Spijsvertering ( speeksel en darmsapafscheiding) Seks urineblaas

Parasympathisch deel Lichaam in rust en herstel ( o.a. slaap) Bevordert de assimilatie (organische stoffen waaruit lichaam bestaat worden opgebouwd  energie nodig en vastgelegd) Darmen Productie verteringssappen Snellere darmperistaltiek Verwijding bloedvaten naar darmen nieren Snellere nierwerking rust Verlaging hartslag Verlaging ademfrequentie

Autonome zenuwstelsel

geleiding Orthosympatisch vanuit ruggenmerg impulsen via grensstrengen naar organen Ganglia: ophoping van neuronen buiten centrale zenuwstelsel (vormen samen grensstrengen) Vanaf ganglia naar organen rugzijde ganglion zijstreng

geleiding parasympatisch Door de linker en rechter zwevende zenuw Ontspringen in hersenstam Vertakkingen naar organen ganglion

coördinatie Elk doelwitorgaan wordt dubbel geïnnerveerd door : Parasympathische zenuw Orthosympathische zenuw Beiden actief  hersenstam coördineert activiteit autonome zenuwstelsel Hangt van omstandigheden af welk deel de sterkste activiteit vertoont