Het Scholierenproject “Kosmische Straling”: Een speurtocht naar hoog-energetische kosmische straling Johan Messchendorp, KVI 2004
Het project Outreach naar middelbare scholieren Grootschalig experiment: meten van hoog-energetische kosmische straling Nationaal project (HISPARC): Amsterdam, Nijmegen, Utrecht, Leiden, Groningen
Zeer hoog-energetische straling Aantal deeltjes per seconde per vierkante meter als functie van de energie Energie kan oplopen tot 3x1020eV (vergelijk KVI: 2x108eV) =energie van een tennisbal met snelheid van 300 km/h En dat voor 1 kerndeeltje!!!!
Mogelijke bron van hoog-energetische straling Een supernova is een zware ster die onder zijn eigen gewicht instort. De buitenste lagen worden weggeblazen. Daarbij worden deeltjes versneld tot zeer hoge energie.
Supernova 1987A De meest recente met het oog zichtbare supernova vond plaats in 1987. 10 miljoen oude ster met een massa van 20xZon en 170.000 Lichtjaren van de aarde.
Actieve sterrenstelsel Actieve kernen van sterrenstelsels zijn superstralers; wat is de bron? Een jet uit de kern van het melkwegstelsel M87 (Virgo A), 60.000.000 Lichtjaren ver. De kleine heldere bron heeft een massa van ruim 3 miljard zonnen.
Hoe meten we nu hoog-energetische kosmische straling op aarde? Aantal deeltjes in atmosfeer per km2: Energie > 1016 eV 12 events/jaar Energie > 1017 eV 9 events/jaar Energie > 1018 eV 1 event /jaar Energie > 1019 eV 6 events/eeuw Oeps, hoe kunnen we dan toch nog meten? Antwoord: Atmosfeer als vergrootglas!!!
Een regen van deeltjes Kosmische deeltjes botsen in top van atmosfeer met zuurstof- en stikstofkernen. Een lawine van nieuwe deeltjes wordt geproduceerd. Meetstations op aarde kunnen lawine meten en zodoende de energie en positie van invallend deeltje reconstrueren.
Principe van de detector Straling Scintillatielicht Elektrisch puls Internet
Meetstation op school Detector in skiboxen op het dak van een school
Mogelijke afstudeerprojecten Simulaties van kosmische showers Fysica aspecten: Wat voor energieen zal cluster meten Verwachte telsnelheden Modelafhankelijkheid Ontwerp en uitvoering van simulatiepakket (visualisatie) voor scholieren Bouw van calibratieopstelling Response v/d detectoren: Energiecalibratie Efficiency Bouw van een calibratieopstelling voor scholieren!
Het Scholierenproject “Kosmische Straling” http://www.hisparc.nl http://www.kvi.nl/~scholieren