College 4: Natuurlijke Klassen eerste uur: criteria feature theorieën natuurlijke klassen en sonoriteit tweede uur: problematische processen: flapping intrusive stop formation frisian nasalisation

Feature Geometry Clements contin. nasal strid. velar alveolar labial CV-tier root tier lar. tier supralar. tier place manner c.glot. sp.glot. voice

Feature Geometry 3D CV-tier root tier lar. tier supralar. tier place manner velar alveolar labial contin. nasal voice

Feature Geometry /np/ CV-tier root tier lar. tier supralar. tier place manner velar alveolar labial contin. nasal voice

Feature Geometry /np/ CV-tier root tier lar. tier supralar. tier place manner velar alveolar labial contin. nasal voice

Feature Geometry /np/ CV-tier root tier lar. tier supralar. tier place manner velar alveolar labial contin. nasal voice

Feature Geometry /np/  [mp] CV-tier root tier lar. tier supralar. tier place manner velar alveolar labial contin. nasal voice

Feature Geometry Clements contin. nasal strid. velar alveolar labial CV-tier root tier lar. tier supralar. tier place manner c.glot. sp.glot. voice

Feature Geometry McCarthy root tier lar. tier place dorsal pharyngeal contin. nasal c.glot. coronal sp.glot. voice son cons round distr. anter. lateral labial Kritiek op Padgett

Feature Geometry Pulleyblank CV-tier root tier lar. tier supralar. tier contin.nasal sp.glot. voice sonorant tonal tier upper raised round distr. anter. labial coronal backhighlow dorsalpharyngeal ATR place

Criteria Feature Geometrieën A phonological feature system must be able to distinguish all vowel and consonant segments to be phonemically contrastive, and (preferably) only those

Criteria Feature Geometrieën A phonological feature system must be able to distinguish all vowel and consonant segments to be phonemically contrastive, and (preferably) only those It must make it possible to refer to natural classes of sounds, and only those, by a single set of feature specifications

Criteria Feature Geometrieën A phonological feature system must be able to distinguish all vowel and consonant segments to be phonemically contrastive, and (preferably) only those It must make it possible to refer to natural classes of sounds, and only those, by a single set of feature specifications It must account for natural groupings of features, i.e. it must distinguish features that tend to function together in phonological rules from those that do not Model Padgett

Criteria Feature Geometrieën A phonological feature system must be able to distinguish all vowel and consonant segments to be phonemically contrastive, and (preferably) only those It must make it possible to refer to natural classes of sounds, and only those, by a single set of feature specifications It must account for natural groupings of features, i.e. it must distinguish features that tend to function together in phonological rules from those that do not Within the context of a theory of markedness, it must distinguish between more- and less-favored vowel and consonant inventories

Criteria Feature Geometrieën A phonological feature system must be able to distinguish all vowel and consonant segments to be phonemically contrastive, and (preferably) only those It must make it possible to refer to natural classes of sounds, and only those, by a single set of feature specifications It must account for natural groupings of features, i.e. it must distinguish features that tend to function together in phonological rules from those that do not Within the context of a theory of markedness, it must distinguish between more- and less-favored vowel and consonant inventories It must make use of non-abstract features, that is, features that have a core of invariant cross- linguistic acoustic and articulatory properties

Criteria Feature Geometrieën A phonological feature system must be able to distinguish all vowel and consonant segments to be phonemically contrastive, and (preferably) only those It must make it possible to refer to natural classes of sounds, and only those, by a single set of feature specifications. It must account for natural groupings of features, i.e. it must distinguish features that tend to function together in phonological rules from those that do not. Within the context of a theory of markedness, it must distinguish between more- and less-favored vowel and consonant inventories It must make use of non-abstract features, that is, features that have a core of invariant cross-linguistic acoustic and articulatory properties

Natuurlijke Klasse Verzameling fonemen waarop dezelfde regels van toepassing zijn Voor de karakterisering van de klasse zijn minder kenmerken nodig dan voor de karakterisering van ieder foneem afzonderlijk

Functie Features woordonderscheidende klankverschillen aangeven: /t/ vs. /d/; /t/ vs. /s/ aanwijzing articulatie: /s/ vs. /z/ (cf. fonetiek) karakterisering natuurlijke klassen: /s/ vs. /l/

Major Class Features insertieregelverkeinwoord flapping

[sonorant] sonorant sounds are produced with a vocal tract configuration sufficiently open that air pressure inside and outside the mouth is approximately equal (Halle & Clements)

[sonorant] sonorant sounds are produced with a vocal tract configuration sufficiently open that air pressure inside and outside the mouth is approximately equal (Halle & Clements) sonorant zijn klanken die zo worden gearticuleerd dat de stembanden spontaan gaan trillen (Booij, Kerstens & Verkuyl) (echter: Hopi)

[sonorant] sonorant sounds are produced with a vocal tract configuration sufficiently open that air pressure inside and outside the mouth is approximately equal (Halle & Clements) sonorant zijn klanken die zo worden gearticuleerd dat de stembanden spontaan gaan trillen (Booij, Kerstens & Verkuyl) (echter: Hopi) sonorante klanken hebben een relatief hoge sonoriteit (Booij)

[sonorant] Def. Poging: Bij sonorante klanken passeert de luchtstroom zonder veel tegenwerking van de articulatieorganen door de mond-, neus- en/of keelholte –Obstructie is relatief: bijvoorbeeld bij vocalen minder dan bij nasalen Primaire functie: aanduiding natuurlijke klasse

[sonorant] Def. Poging: Bij sonorante klanken passeert de luchtstroom zonder veel tegenwerking van de articulatieorganen door de mond-, neus- en/of keelholte Vocalen /a,i,u,.../, glides /j,w/, liquids /l,r/ en nasalen /n,m,…/ zijn [+son] Obstruenten /p,t,k,b,d,f,s,z,x,…/ zijn [-son] Primaire functie: aanduiding natuurlijke klasse

Feature Geometry Clements CV-tier root tier lar. tier supralar. tier place manner velar alveolar labial contin. nasal c.glot. strid. sp.glot. voice sonorant

Feature Geometry McCarthy root tier lar. tier place dorsalpharyngeal contin. nasal c.glot. coronal sp.glot. voice son cons round distr. anter. lateral labial

Feature Geometry Pulleyblank CV-tier root tier lar. tier supralar. tier contin.nasal sp.glot. voice sonorant tonal tier upper raised round distr. anter. labial coronal backhighlow dorsalpharyngeal ATR place

Delinking Supralaryngeal Node Steven (2;2) target: realisation: lekkers /  / ‘tasty’ [h  ] roe /ru/ ‘birch’ [hu]

Natuurlijke Klassen

Insertieregel   [  ] / +son [-cor] $ +cons -nas data: half, Belg, melk, darm, durf, borg, hark niet: soms, hars, hart, vals, geefs, België uitzondering: doorn, lantaarn Major Class Features

Verkleinwoorden schoolschooltjescholscholletje schaarschaartjescharscharretje steur steurtjestersterretje aalaaltjevalvalletje komkommetje ton tonnetje tongtongetje Major Class Features

Problematische beregelingen w.b. indeling natuurlijke klassen 1. flapping

Flapping flapping intervocalisch vb. Box Tops (1967) (Amerikaans) letter SPE: /t/   / V _ V

Flapping Amerikaans-Engels ? Flapping vb. Pretty Things (Engels) letter; city (1970) (geen flapping) city (1965) (flapping) SPE: /t/   / V _ V

Flapping & Stress 1 Flapping vb. Split Enz (1980) attack (geen flapping) SPE: /t/   / V _ V (V= beklemtoond)

Flapping & Stress 2 Flapping vb. Coasters (1958) sanity, vanity, yakety probleem 1: linker context onbeklemtoond, toch flapping SPE: /t/   / V _ V (V= beklemtoond) ???

Flapping & Stress 3 Flapping latex probleem 2: linker context wel beklemtoond en geen flapping SPE: /t/   / V _ V (V= beklemtoond) ???

Flapping & Context 1 Flapping & linker context vb. Stealer’s Wheel (1972), Joan Armatrading (1988) waiting (linker context [j]; wel flapping) shouting (linker context [w]; wel flapping) SPE: /t/   / V _ V linker context kan dus ook glijder zijn: [-consonantisch]

Flapping & Context 2 Flapping & rechter context vb. Dusty Springfield (1966); Faces (1969) little (rechter context [l  ]; wel flapping) button (rechter context [n  ]; wel flapping) SPE: /t/   / V _ V rechter context kan dus ook syllabische /l/ of /n/ zijn: [+syllabic] flapping data

Flapping & Context 3 Flapping & context nieuwe regel?: SPE: /t/   / [-consonantisch] __ [+syllabisch] nu wel: links vocaal of glijder; rechts vocaal of ander syllabisch segment, maar probleem beklemtoning linker context blijft bestaan (attack; latex; yakety)

Oplossing Kahn (1976) Alleen ambisyllabische /t/’s kunnen flapping ondergaan. m.a.w. lettergreepstructuur speelt hier doorslaggevende rol. Hoe gaat dit in zijn werk?

Syllabificatieregels Kahn (1976) 1 Verplichte syllabificatieregels Kahn (geparafraseerd): R1: link syllabisch segment met  -knoop R2a: associeer ter linker zijde van een  -knoop alle segmenten die samen een maximale onset kunnen vormen in de taal R2b: associeer alle nu nog niet gelinkte segmenten aan de rechter zijde van een  -knoop

Syllabificatieregels Kahn (1976) R1 C O N S C R I P T  1  2

Syllabificatieregels Kahn (1976) R2a C O N S C R I P T  1  2

Syllabificatieregels Kahn (1976) R2a C O N S C R I P T  1  2

Syllabificatieregels Kahn (1976) R2a C O N S C R I P T  1  2

Syllabificatieregels Kahn (1976) R2a C O N S C R I P T  1  2

Syllabificatieregels Kahn (1976) R2a C O N S C R I P T  1  2 * #nscr

Syllabificatieregels Kahn (1976) R2b C O N S C R I P T  1  2

Syllabificatieregels Kahn (1976) R2b C O N S C R I P T  1  2

Syllabificatieregels Kahn (1976) R2b C O N S C R I P T  1  2

Syllabificatieregels Kahn (1976) 2 Optionele syllabificatieregels Kahn (geparafraseerd): R3: Associeer het initiële segment van syllabe n+1 ook aan syllabe n, wanneer syllabe n+1 onbeklemtoond is. Dit segment is dan ambisyllabisch. –Vb. /t/ in letter, maar niet /t/ in latex ( 2e  beklemtoond)

Syllabificatieregels Kahn (1976) 2 Optionele syllabificatieregels Kahn (geparafraseerd): R3: Associeer het initiële segment van syllabe n+1 ook aan syllabe n, wanneer syllabe n+1 onbeklemtoond is. Dit segment is dan ambisyllabisch. –Vb. /t/ in letter, maar niet /t/ in latex ( 2e  beklemtoond) R5: Associeer het finale segment van syllabe n ook aan syllabe n+1, als syllabe n+1 met een vocaal begint. Dit segment is dan ambisyllabisch. –vb. /t/ in beat it. Michael Jackson –vb. /d/ in nooduitgangHet Goede Doel –vb. /t/ in any time at allBeatles

Flapping volgens Kahn Een ambisyllabische /t/ kan flapping ondergaan als de linker context een [-consonantisch] segment is en de rechter context een syllabisch segment, m.a.w. stress speelt op zich geen rol meer in de beregeling van het proces (uiteraard wel in de syllabificatieregel R3) [-cons] t [+syll]  1  2 flapping data

Flapping & Context 4 Flapping & context nieuwe regel?: ambisyllabische /t/   / [-cons] __ [+syl] echter: linker context kan ook liquid [r] zijn. vb. Traffic (1968) forty vb. Lesley Gore (1963); Ricky Nelson (1972)party

Flapping & Context 5 Flapping & context ambisyllabische /t/   / [-cons] __ [+syl] linker context kan wel liquid [r] zijn, maar niet liq. [l]. vb. Rolling Stones (1969)shelter vb. Joan Armatrading (1977)shelter

Flapping & Context 6 Flapping & context linker context wel liquid [r], maar niet liquid [l]. Misschien behoort (Am.) Engelse /r/ tot de natuurlijke klasse van de glijders. cf. intervocalische r-insertie: the idea-r-is...

Flapping & Context 7 Flapping & context linker context ook [n]? Vb. Mama’s & Papa’s (1966)winter Vb. Connells (1995)seventy vgl. Gronings: “we moetn die kandop”

Conclusie Flapping & context linker context: nasaal /n/; liquid(?) /r/; glijders /j,w/ of V een vreemde natuurlijke klasse!! Major Class Features

Problematische beregelingen w.b. indeling natuurlijke klassen 2. intrusive stop formation

Intrusive Stop Formation Winsumprincecf. prints henssense cents hemddreamt tempt hangtfalse faults nimfelse walswarmth somsThomson Thompson

Intrusive Stop Formation Probleem: in de autosegmentele fonologie wil men eigenlijk af van insertieprocessen. Processen moeten verantwoord worden door een herschikking van aanwezig materiaal (dubbele associaties)

ISF Wetzels: anticipatory denasalisation segment n s [nasal] + -

ISF Wetzels: anticipatory denasalisation segment n s [nasal] + -

ISF Wetzels: anticipatory denasalisation segment n s [nasal] + - probleem: sendse ?, else, false, wals

ISF Clements: perseveratie [-continuant] segment n s [contin.] -+

segment n s [contin.] -+ ISF Clements: perseveratie [-continuant]

segment n s [contin.] -+ probleem: Thomtson ?, hemd, dreamt ISF Clements: perseveratie [-continuant]

segment l s [contin.] -+ kan alleen als /l/ = [-continuant] ISF Clements: perseveratie [-continuant]

SPE approach: insertion C C  CCC +son -son +son -son -son -cont -cont -cont place  place  place  Intrusive Stop Formation

FG approach: C Intrusive Stop Formation lar. node supralar.node place manner sonorant place manner lar. nodesonorant supralar.node

FG approach: C C C Intrusive Stop Formation lar. node supralar.node place manner sonorant place manner lar. nodesonorant supralar.node

FG approach: C C C Intrusive Stop Formation lar. node supralar.node place manner sonorant place manner lar. nodesonorant supralar.node probleem: insertie

FG approach: C C C Intrusive Stop Formation supralar.node sonorant Coleman & Local: processes involve rearrangement of material rather than insertion lar. node place manner sonorant place manner lar. node supralar.node

Feature Geometry Padgett [+son] [laryngeal][place][+nas] [vce] [spg] [cg] [cor] [dors] [lab] [-cont][-cont] [-cont]

/n/ /s/ [+son] [-son] [+nas] [cor][cor] [-nas] [-contin][+contin] Intrusive Stop Formation

/n/ /s/ [+son] [-son] [+nas] [cor][cor] [-nas] [-contin][+contin] Intrusive Stop Formation

/n/ /s/ [+son] [-son] [+nas] [cor][cor] [-nas] [-contin][+contin] Intrusive Stop Formation sen[t]seaffricaat

/l/ /s/ [+son] [-son] [+lat] [cor][cor] [-nas] [-contin][+contin] Intrusive Stop Formation

/l/ /s/ [+son] [-son] [+lat] [cor] [cor] [-nas] [-contin][+contin] Intrusive Stop Formation

/l/ /s/ [+son] [-son] [+lat] [cor] [cor] [-nas] [-contin][+contin] Intrusive Stop Formation fal[t]seaffricaat

/m/ /t/ [+son] [-son] [+nas] [lab][cor] [-nas] [-contin][-contin] Intrusive Stop Formation

/m/ /t/ [+son] [-son] [+nas] [lab][cor] [-nas] [-contin][-contin] Intrusive Stop Formation

/m/ /t/ [+son] [-son] [+nas] [lab][cor] [-nas] [-contin][-contin] Intrusive Stop Formation dream[p]tstop met dubbele plaatskenmerken

/m/ /s/ [+son] [-son] [+nas] [lab][cor] [-nas] [-contin][+contin] Intrusive Stop Formation

/m/ /s/ [+son] [-son] [+nas] [lab][cor] [-nas] [-contin][+contin] Intrusive Stop Formation

/m/ /s/ [+son] [-son] [+nas] [lab][cor] [-nas] [-contin][+contin] Intrusive Stop Formation Thom[p]son obstruent met dubbele plaatskenmerken

Feature Geometry Padgett [+son] [laryngeal][place][+nas] [vce] [spg] [cg] [cor] [dors] [lab] [-cont][-cont] [-cont]

Feature Geometry Padgett nadelen: elk plaatsfeature heeft [contin] als dependent vgl. criterium C.criterium C. beknoptheid?

Feature Geometry Padgett nadelen: elk plaatsfeature heeft [contin] als dependent vgl. criterium C.criterium C. beknoptheid? [lat] juist vaak afhankelijk van [cor] argument: alle [lat] zijn [cor] vgl. Model McCarthyModel McCarthy

Feature Geometry Padgett nadelen: elk plaatsfeature heeft [contin] als dependent vgl. criterium C.criterium C. beknoptheid? [lat] juist vaak afhankelijk van [cor] argument: alle [lat] zijn [cor] vgl. Model McCarthyModel McCarthy analyse kan alleen als /l/ [-continuant] is

Problematische beregelingen w.b. indeling natuurlijke klassen 3. Frisian nasalisation

Nasalisatie in het Fries nasalisatie:geen nasalisatie: ynjeanynpakke ynswartyngean oansteanoannimme ynfalleoantrekke ynwenjeoankomme oanroppe oanfleane ynlizze

Problematische beregelingen w.b. indeling natuurlijke klassen 4. S-palatalisatie in het Sanskrit /s/  [  ] / {r,u,k,i}

Sonoriteitshierarchie vocalen j w r l m n fricatieven stops flapping nasalisatie ISF  - insertie dim.

Conclusie Het lijkt erop dat per proces een andere indeling van features noodzakelijk is Als je bij een proces een bepaalde indeling van de features veronderstelt, ga dan na of dezelfde indeling ook opgaat voor een ander proces