Aandachts- en interpretatiebias bij agressieve kinderen: een experimentele analyse Doctorandus: Melanie Hendrickx Promotor: Prof. Dr. G. Crombez Co-Promotor: Prof. Dr. H. Roeyers Begeleidingscommissie: Prof. Dr. A. Vandierendonck Prof. Dr. C. Braet Prof. Dr. P. Bijttebier Dr. B. Orobio De Castro

Overzicht presentatie Theoretisch kader Vraagstelling Operationalisering Implicaties

Situering Prevalentie agressie bij kinderen: 4%-9% Geen systematisch experimenteel onderzoek naar affectieve en cognitieve processen bij agressieve kinderen

Uitgangspunt Sociaal-cognitieve model (Crick & Dodge, 1994) 5 fasen: Encodering van cues Interpretatie van cues Doelstelling Response selectie Response evaluatie

Differentiatie proactieve & reactieve agressie Definiëring PA - RA Dodge: PA en RA vertonen bias in SC-processen, maar in verschillende fasen: Encodering van cues RA Interpretatie van cues Doelstelling Response selectie PA Response evaluatie

Vraagstelling Experimenteel onderzoek van het sociaal-cognitieve model (Crick & Dodge) op volgende terreinen: 1.Aandachtsprocessen in de selectie van agressie-relevante cues (facale stimuli) in normale en agressieve kinderen 2. Interpretatiebias in normale en agressieve kinderen 3. Experimentele validatie van het onderscheid tussen PA - RA

Operationalisering aandachtsbias Model Posner & Petersen (1990): 3 aandachtscomponenten Attentional shift Engagement Disengagement Cueing paradigma Posner Fixatiekruis cue target cue = bedreigende en neutrale gezichten

X

X

 X

X

X

X 

Hypothesen aandachtsbias Aandachtsbias voor dreiging: modellen uit exp. psychopathologie vs. evolutionair perspectief iedereen besteedt selectief aandacht aan agressie-relevante cues klinische populatie: moeilijkheid om aandacht van dreiging los te maken (Fox, 2001)

Hypothesen aandachtsbias Alle kinderen reageren sneller op valiede trials met bedreigende gezichten dan op trials met neutrale gezichten Agressieve kinderen maken aandacht moeilijker los van bedreigende gezichten en zijn dus trager op invaliede trials + controleren voor externaliserende variabelen (ADHD) internaliserende variabelen (angst)

Operationalisering interpretatiebias Evidentie: angstige en agressieve kinderen maken negative interpretaties van ambigue stimuli Dodge: interpretatiebias gebaseerd op voorbarige en snelle informatieverwerking

Operationalisering interpretatiebias Paradigma: modificatie Bradley & Lang (1999) Categorisatie van visuele beelden met positieve of negatieve valentie als positief of negatief gelaatsexpressies van kinderen categoriseren in blije en kwade gezichten

Hypothesen interpretatiebias Agressieve kinderen zullen geneigd zijn neutrale/ambigue gezichten te categoriseren als kwade gezichten Agressieve kinderen categoriseren kwade gezichten sneller dan neutrale en blije gezichten

Validatie onderscheid PA - RA Nood aan betrouwbaar en valied instrument om te differentiëren tussen PA - RA  kritische beschouwing van bestaande instrumenten (Dodge & Coie, 1987; Brown et al., 1996)  validering Dodge-vragenlijst en VIRA (Van Goozen & Matthys, 2001

Klinische implicaties Vroegtijdige opsporing en preventie van gedragsproblemen Subtypering agressie: verfijnde screening en diagnostiek