Voedingsstoffen van belang voor huid en vacht energie en eiwit (S houdende AZ) ess. vetzuren Zn Cu Vit. A Vit. E

Samenstelling vacht 85-95% eiwit Keratinefilamenten zijn rijk aan zwavelhoudende aminozuren Langharige rassen Keratinisatie = tot 25% v/d dagelijkse eiwitopname Haar vertegenwoordigt +/-14% v/h lichaam Waarschijnlijk meer bij grote rassen.

HAARGROEI Herstel kan meerdere weken duren Haar groei na scheren kortharige rassen: 3-4 maanden langharige rassen: tot 18 maanden Haar groeit in cycli anagene fase: actieve haarproductie in follikels vooral zomer telogene fase: rustperiode winter tot 90% telogeen

HAARGROEI Door ziekte, stress, of ondervoeding “malnutrition” gaan veel haarfollikels gelijktijdig in telogene fase Telogeen haar valt gemakkelijk uit Ondervoeding veroorzaakt Dunne vacht Doffe, ruwe vacht

oligo-elementen Koper Zink parakeratose Rol bij de synthese van melanines als deel van het enzyme tyronase Bruin-ros verkleuren van de zwarte haren Zink parakeratose seborrhea sicca symmetrische locale gele korsten & pelletjes grijs worden

Essentiële vetzuren Arachidonzuur Linolzuur - De water barrier v/h epiderm = lamellen van sphingolipiden in the stratum corneum - Linolzuur is ingebouwd in het ceramide-deel van de sphingolipiden - Geeft de specifieke eigenschappen die nodig zijn voor de barrière functie - Een adequate opname van EVZ is noodzakelijk voor het behoud van een gezonde vacht

LINOLZUUR Tekort aan Linolzuur Minimum 1% DS. Hyperproliferatie met seborrhea Verhoogde permeabiliteit voor vocht Minimum 1% DS.

SHOWHONDEN 20 - 25 % eiwit 15 % vet Zink Koper min. 1% linolzuur, meer is beter Zink 1-2 mg/kg LiG (> 80 mg/kg DS) Vermijd overmaat aan Ca, P, fytaten Koper > 0.03 mg/kg LiG (>2 mg/kg DS) Geen koperoxide

Ongewenste alimentaire reacties 1. niet immunologisch indiscretion: pica intolerantie: - metabole reactie (lactose intol.) - intoxicatie - farmacologische reactie (vis) - voederidiosynchrasie 2. immunologisch anaphylactische reactie allergie

Prevalentie voedselallergie 10 - 20% van allergische dermatitis Symptomen - leeftijd: H:4m - 14j; meestal begonnen voor 1j (33-51%) K: 6m-12j, 50% jonger dan 2j - pruritis (matig tot erg), niet seizoensgebonden, meestal gegeneraliseerd - distributie letsels: zie atopie - gastro-intestinale Sn: 10 à 15% - AH Sn zelden

Ethiopathogenese: Karakteristieken allergenen: eiwitten, meestal glycoproteïnen MG: 10 000 à 70 000 dalton humane: kruisreacties diergeneeskunde: minder onderzocht, geen kruisreacties tussen rund en melkprodukten Overgevoeligheidsreacties type 1, 3 en 4

Welke eiwitbronnen? - Hond: rundvlees, melkprodukten en granen in 66% (244 gevallen) soja, kip, ei, lams- en varkensvlees in 22% - Kat: rundvlees, melkprodukten en vis in 80% (45 gevallen) - conservering en andere additieven: allergische reacties zelden! - neo-allergenen

risico factoren voor het ontwikkelen van voedselallergie verteerbaarheid eiwit intestinale permeabiliteit Ig A deficiëntie genetische predispositie leeftijd andere allergieën: atopie, vlooienallergie,..

Voedingsanamnese: basisvoeder snacks tafelresten supplementen kauwbeentjes, enz.. andere bronnen van voederopname gedurende enkele weken dagelijks bijhouden wat het dier allemaal opneemt

Diagnose - eliminatie dieet - term hypoallergeen dieet: niet correct - diëten op basis van gehydroliseerde eiwitten optimaal MG

Ideale eliminatie dieet nieuwe eiwitbron gelimiteerd aantal eiwitbronnen voldoen aan de eiwitbehoefte doch geen overmaat goed verteerbaar zo weinig mogelijk additieven, conserveringsmiddelen en vasoactieve amines volledig uitgebalanceerd voeder

Commercieel voeder of huishouddieet? Voordelen Huishouddieet: totale controle van opgenomen voedingsmiddelen geen conserveringsmiddelen in theorie 100% diagnose meestal hoog verteerbare eiwit bronnen grotere verscheidenheid aan eiwitbronnen

Voordelen commercieel voeder makkelijk beschikbaar en praktisch nutritioneel compleet nu ook grotere verscheidenheid (eiwitbron) diagnose in groot deel van gevallen (65-90%)* adequate hoev. eiwit* zeer verteerbare eiwitbron* * afhankelijke van de gebruikte diëten

Nadelen Huishouddiëten meestal nutritioneel inadequaat (tekort aan Ca, bep. vit., ess. vetzuren,...) zeker bij groeiende dieren meestal een te hoog % eiwit tijdsintensief grote hoeveelheden bij grote rassen

Nadelen Commerciële diëten diagnose niet in 100% van de gevallen conserveringsmiddelen, transformaties prijs grote variatie in kwaliteit ‘hypoallergeen’

Diagnose: - Oude dieet gedurende 14d + dagelijks bijhouden alle andere supplementen en Sn - Voorlopige diagnose: Eliminatie dieet gedurende 8 à 12w + geen enkel ander supplement! - Definitieve diagnose: reïntroductie oude dieet + suppl. (7-14d) - Provocatie: introductie van verdachte individuele voedermiddelen (7d)

Behandeling vermijden van allergeen tolerantie individueel verschillend drempelwaarde - andere allergieën commercieel of huishouddieet

Gluten enteropathie: Ierse setter, andere rassen gluten: eiwitten: gliadine en glutenine rijst, maïs en aardappel: geen gliadine pathogenese? volledig gehydrolyseerde gliadine: niet toxisch herhoogde mucosale permeabiliteit delayed hypersensitiviteit Sn starten op 4-7m, malabsorptie en malassimilatie

Diagnose: eliminatiedieet: meestal rijst en 1 eiwitbron reïntroductie vroeger dieet provocatie: zuivere gluten, of verschillende granen die gluten bevatten DD allergie tov andere Ag (gluten) in granen Behandeling: gluten vrij dieet, laag vetgehalte pups: gluten vermijden

Evaluatie en formulering van huishouddiëten

HHD:Inleiding Slechts 16% Belgische dierenartsen adviseert nooit een huishouddieet (De Smet en Poels, 1995) 90% van huishoud – eliminatie diëten voor hond en kat zijn niet adequaat voor onderhoud (Roudebush et al. 1992)

Frequente problemen Overmaat aan eiwit Energie deficiënt Omgekeerde Ca/P verhouding Vit. en mineralen deficiënt (Ca, Fe, thiamine) Kat: te weinig vet taurine

Huishoud diëten: evaluatie van recepten: zijn de 5 ingrediënten groepen aanwezig? - koolhydraten en vezel bron - eiwitbron - vetbron - mineralenbron Ca - multivitaminen en micromineralen

evaluatie van recepten: koolhydratenbron (gekookt): energiebron K: kh/eiwitbron: 1 à 2/1 H: 2 à 3/1 Type en hoeveelheid eiwitbron kwaliteit: dierlijk? H: 25 a 30% van totaal vlees (gekookt) K: 35-50% ev. 1x /week een deel onder de vorm van lever

mager of vette eiwitbron? indien mager extra bron van vet nodig: H: 2%; K 5% energiedensiteit en ess. vetzuren Mineralenbron: Ca indien eiwitbron ³ kh bron: enkel Ca indien niet: Ca en P suppl.: beendermeel vitaminen en micromineralen via gemidd. analyse waarden: berekenen

Aanbevelingen voor eigenaar: mixen van ingrediënten koken anders mogelijk pathogenen verhoogt de verteerbaarheid wegen van de ingrediënten: rauw of gekookt? vit. mineralen suppl.: niet verwarmen, toedienen juist voor voederen