Boek versus web. De literaire blog Steven.Vanhooren@Ugent.be Andre.Mottart@Ugent.be

Inhoud De weblog De literaire blog Literaire blogs en de literaire cultuur Weblogs en onderwijs

1. De weblog

Definitie Blood (2003): Persoonlijke webpagina’s (of webpagina’s van een organisatie) Reeks berichten (de recentste berichten staan bovenaan) + links, media, commentaren, persoonlijke gedachten, essays, papers,…

Term Jorn Barger (1997): weblog Peter Merholz (1999): (we) blog De blogosfeer

Geschiedenis 1994: de eerste ‘echte’ bloggers 1995: blogtools: online dagboeken diarists / escribitionists Justin Hall Wearable Wireless Webcam 1995: blogtools: WordPress, Movable Type, LiveJournal

1999: bloghosts gratis webruimte en gratis blogsofware Open Diary, Pitas.com, Diaryland Blogger: - Evan Williams & Meg Hourihan - Pyra Labs → Google - vandaag: host van miljoenen weblogs

2001: blogs van politieke commentatoren en politici - problematiseren van politieke besluitvormingen - bewijslast voor corruptie - o.a. Andrew Sullivan en Ron Gunzburger politici: - propaganda persoonlijke verhalen o.a. Bert Anciaux

2002: nieuwsberichtgeving via weblogs de zgn. ‘kleine’ verhalen Salam Pax 2004: blogs zijn ‘mainstream’

sinds 2007: wat kan en wat kan niet? O’Reilly: code of conduct copyright + citaatrecht: “Gisteren googelde ik ‘Huiverinkt’. […] In deze google-actie belandde ik op de NTGent-site en merkte verbaasd op dat ze mijn schrijfsel van twee maanden geleden integraal geplaatst hebben, tussen andere ‘recensies’ van het stuk ‘Vergeten Straat’. […] Leuk dat deze blogstraat niet vergeten wordt, het maakte me best een beetje trots. Beetje vreemd echter dat mijn achternaam niet vermeld wordt. Daarnaast had ik geen flauw benul van deze link en is mijn tekst niet in het overzicht terug te vinden. Konden ze me niet even mailen?” Pieter De Crem / Bert Anciaux

Kenmerken geen vaste criteria contouren worden vastgelegd: binnen blogcommunities via wedstrijden: o.a. de Bwards, The Dutch Bloggies

Formele kenmerken homepage blogbericht

De homepage - archief - e-mailadres - blogroll - reclame / advertenties - badges - zoekfunctie - afbeeldingen - kalender - feedback - gastenboek

Het blogbericht Structuur: kop (header): titel + datum tekstvak: inhoud voet (footer): naam auteur + tijd Lengte: onbepaald → variatie naargelang van de gebruikte software

Inhoudelijke kenmerken Geen specifieke inhoudelijke kenmerken

Updatefrequentie Geen vaste criteria Blood (2003): dagelijks in praktijk: variabel (zowel binnen 1 en dezelfde blog als tussen blogs onderling)

De blogauteur Herring et al. (2004/2010): Mediappro typische blogger = een hoger opgeleide man tussen 20 en 25 jaar jongeren vormen een minderheid Mediappro Europese jongeren tussen 12 en 18 jaar: 18% Belgische jongeren tussen 12 en 18 jaar: 38%

Populair medium gratis geeft iedereen ‘een stem’ laagdrempelig ‘community-gevoel’

Bezwaren trivialisering foutieve informatie verheerlijking van het amateurisme Lovink (2008): “Blogs are a gift to humankind that no one needs”

De blog als genre Retorica: een genre = een categorisering van communicatieve handelingen - gemeenschappelijke communicatieve doelen - analoge inhouden, structuren en stilistische kenmerken de categorisering wordt erkend door de gemeenschap waar ze ontstaat

Yates & Orlikowski (1991): toegepast op blogs: ook elektronische communicatiehandelingen kunnen gecategoriseerd worden tot een genre toegepast op blogs: steeds meer gemeenschappelijke structurele kenmerken gemeenschappelijke communicatieve doelstelling (iedereen krijgt een stem) blogcommunities bloggers schrijven bloggeschiedenissen → blogtraditie

Subgenres:

Verhouding weblogs tegenover traditionele off- en online genres: Blood (2002): behoren exclusief toe aan het internet geavanceerde vormen van de ‘hotlist’ en van de digitale krant Lovink (2008): - digitale voortzetting van de traditionele genres - uitholling

Bedenkingen: gemeenschappelijke kenmerken met online genres: - de homepage - het online discussieforum gemeenschappelijke kenmerken met (traditionele) offline genres: - brieven - reisverhalen een nieuw genre dat een tussenpositie inneemt tussen de off- en online genres

tussenpositie op het net: - internetgenres: continuüm tussen twee polen (de synchrone en de asynchrone CMC) - tussenpositie met betrekking tot: a. updates b. relatie auteur-lezer c. verwerken van andere media

2. De literaire blog

Term Almond (2005)

Inhoudelijke kenmerken Onderwerpen die betrekking hebben op de literaire cultuur Verschillende soorten: Strikt literaire content Persoonlijke reflecties over literatuur Benadering vanuit een specifiek perspectief: leesgroepen, bibliothecarissen… Platform om over literatuur te discussiëren

Bezwaren Amateurisme Producten van gefrustreerde schrijvers en critici Green (2010): Litblogs vs. Critblogs

3. Literaire blogs en de literaire cultuur

veranderingen op alle niveaus van de literaire communicatie/cultuur: (naar een model van Schmidt 1980) grotere inspraak van de lezer

Blogfictie Iedereen auteur Verschillende vormen: fictief dagboek, roman… 3 types van nabij bekeken: 1. de roman-in-progress 2. micro fictie 3. blooks

De roman-in-progress niet-professionele auteurs cliffhanger blovel (blog + novel) ~ feuilleton komen tot stand, in interactie met de lezer

(Alexandra Erin, www.365tales.com) Micro fictie Microfiction, also called ‘flash fiction’, is essentially an ultrashort story, usually written with a specific word count target in mind. It’s the literary equivalent of a snack, yet is often strangly satisfying. (Alexandra Erin, www.365tales.com)

Blooks uitgegeven blogfictie in boekvorm book + novel populariteit van de blog + algemene literaire kwaliteit Lulu Blooker Prize / Dutch Bloggies

4. Weblogs en onderwijs

Edublogs blogs die worden ingezet in een educatieve context aanwezig in de verschillende onderwijsgeledingen: kleuteronderwijs lager / secundair onderwijs hogescholen universiteiten NT2-onderwijs

Soorten edublogs: leerkrachtenblogs actieve ‘teaching tools’ reflectie (over lessen en het lerarenambt) feedback leerlingen- en studentenblogs klasblogs

En het literatuuronderwijs? Beperkt gebruik van blogs (niet op leeslijsten, nauwelijks in schoolboeken) Mogelijkheden: alternatief leesmateriaal alternatief voor de klassieke boekbespreking variant van het leesportfolio kennismaking met het socio-culturele veld Aan de slag!