Bevrijdende waarden en normen in de publiek moraal Uit het boek Bijdragen aan waarden en normen van P.T. de Beer en C.J. M Schuyt

Auteur van dit hoofdstuk H.E.S. Woldring Hendrik Egbert Sipke (Henk) Woldring -Nederlander -Hoogleraar politieke filosofie en studeerde ook sociologie

Inleiding: meer dan fatsoen Slagzin: ‘Fatsoen moet je doen’ Strijd tegen gebrek aan respect, wellevendheid en fatsoen in het publieke domein Bedoeling: 3 sporen volgen: 1) interventariseren van de ervaringen, zorgen en problemen van de burgers in hun woon-,werk- en leefomgeving 2 ) interventariseren van de initiatieven die burgers zelf ondernemen om normen en waarden vorm te geven 3) inhoudelijke verdieping van waarden en normen  Filosofische en ethische reflectie

Fundamentele waarden “Waarden zijn fundamenteel als zij onontbeerlijk zijn voor het morele leven van individuele mensen en de samenleving als geheel” (ethicus Vos) Deze zijn: Leven Weldadigheid Rechtvaardigheid Waarachtigheid Vrijheid

Normen “Waarden krijgen hun uitwerking in gedragsregels of normen.” Belang van normen in een gemeenschap is erg groot  Zonder kan een samenleving niet bestaan Universele strekking door rede, goddelijke openbaringen of tradities Normen = verwijzing naar een sociaal verwachtingspersoon

Publieke moraal in een pluralistische- democratische samenleving Waarden worden verschillen uitgelegd: a) Verschillen in praktisch handelen b) Verscheidene ‘autonome’ gemeenschappen Wettelijke vastgelegde morele waarden Niet-wettelijke vastgelegde morele waarden vb. tolerantie, wederzijds respect,…

Mogelijkheden tot bijdragen aan de publieke moraal “Het proces van onderbouwen en versterken kan je op twee manieren toelichten”: 1) Institutionele weg 2) Procedurele weg  Waarden en normen kunnen en mogen niet aan burgers worden opgelegd: niet door overheid, noch door organisaties  kunnen wel worden geleerd en geïnternaliseerd

Inhoudelijke bijdragen aan de publieke moraal Ondanks onderlinge verschillen hebben tradities bepaalde kerngedachten gemeenschappelijk: Rechtvaardigheid Solidariteit Verantwoordelijkheid Duurzaamheid Vrijheid

Evaluatie “Indien burgers en maatschappelijke verbanden hun persoonlijke en collectieve morele verantwoordelijkheid onvoldoende realiseren, ligt er een taak voor de overheid, niet om morele opvattingen voor te schrijven, maar wel om dat probleem aan de orde te stellen. En dat is gebeurd! ”