Workshop Relationele en seksuele vorming

Programma Wat is relationele en seksuele vorming Seksuele ontwikkeling Criteria om normaal seksueel gedrag te duiden Weerstanden

1. Wat is relationele en seksuele vorming? Informatie geven Ontwikkeling van normen en waarden stimuleren Bijbrengen van maatschappelijke normen en waarden Vaardigheden leren Met als doel: dat kinderen zich ontwikkelen tot mensen die verantwoorde keuzes kunnen maken op het gebied van relaties en seksualiteit en seksualiteit op een gezonde en bevredigende manier beleven, met respect voor een ander

Visie op seksualiteit Seksualiteit bij kinderen Seksuele ontwikkeling begint vanaf de geboorte Ieder kind maakt een unieke ontwikkeling door Onder invloed van biologische, cognitieve, psychische, sociale en culturele factoren Seksualiteit ≠ opwinding Seksualiteit bij kinderen “Alle gedragingen en gevoelens die te maken hebben met je eigen lichaam en dat van een ander en die dat speciale (spannende, opgewonden, prettige) gevoel bij jezelf of bij die ander veroorzaken, dat alles is seksualiteit” (Van der Doef, 2007)

2. Seksuele ontwikkeling: Baby’s 0 – 1 jaar Eigen lichaam ontdekken door kijken en voelen Toevallig aanraken van de geslachtsdelen Baby’s houden van knuffelen dat geeft ze een veilig gevoel Baby’s ontdekken hun eigen lichaam door te kijken en te voelen. Ze raken zichzelf veel aan, ook tussen hun benen. Baby’s doen dat niet expres, het gebeurt toevallig. Baby’s kunnen een erectie krijgen door het aanraken van het geslachtsdeel. Dit is een lichamelijke reactie, het heeft niets met opwinding of seks te maken. Het geeft ze wel een prettig gevoel (dat kun je opmaken uit de gelaatsuitdrukking van de baby, vaak moeten ze lachen bij het aanraken van het geslacht.

Peuters 2 – 3 jaar Nieuwsgierig naar eigen lichaam en eigen geslachtsdeel Raken het bewust en soms vaak aan Nieuwsgierig naar het verschil tussen jongens en meisjes Kijken naar het geslacht van anderen en willen het soms ook aanraken

Kleuters 4 – 6 jaar Kleuters leren regels Kleuters ontdekken elkaars lichaam door seksuele spelletjes, doktertje spelen Zijn nieuwsgierig naar de voortplanting Ontwikkelen rolpatronen Vriendschappen

Kinderen 7 – 9 jaar Kinderen gaan zich schamen voor hun blote lichaam Meer spelen in aparte jongens en meisjes groepen Fantaseren over verliefdheid, verkering en seks Eerste verliefdheid

Bijna Pubers 10 – 12 jaar Voorfase van de puberteit Lichamelijke veranderingen Onzeker over hun lichaam Eerste verkering

Puber tot bijna volwassen 13 – 18 jaar Zelfstandig willen zijn Nieuwsgierig naar seks Zoenen en eerste seksuele ervaring Seksuele oriëntatie Meer interactie over relaties en seks

3. Criteria voor een normale seksuele ontwikkeling Criteria om seksueel gedrag te duiden: Toestemming Vrijwilligheid Gelijkwaardigheid Leeftijd c.q. ontwikkeling adequaat Context adequaat Zelfrespect

4. Wat is de weerstand van leerkrachten om RSV te geven? Gebrek aan kennis Handelingsverlegenheid Niveauverschillen, kinderen te jong Angst kinderen aan te zetten tot seksualiteit Culturele verschillen Eigen opvattingen, negatieve ervaringen Angst voor moeilijke vragen Taak van de ouders, angst voor reactie ouders Weerstanden zijn te overwinnen door: in gesprek gaan met elkaar, goede informatie geven, ruimte geven voor de visie van de ander en door te kijken naar de angsten