Effecten van vitamine D: een veranderend perspectief

Slides:



Advertisements
Verwante presentaties
Endometrial injury Nathalie Dhont.
Advertisements

Preventie van postmenopauzale osteoporose
The Pathophysiology of Type 2 Diabetes Includes Three Main Defects
Een alternatief voorstel Naar aanleiding van bestudering van de IAASB voorstellen denkt de NBA na over een alternatief. Dit alternatief zal 26 september.
Personal before business in requirements prior-IT-ization Johan F. Hoorn Vrije Universiteit Computer Science Information Management and Software Engineering.
Niels Chavannes MD PhD Associate Professor
1 Co-Design at Chess-iT Guus Bosman. 2 Afstuderen bij Chess Net.Footworks tot augustus 2003 Afstuderen augustus 2003 tot maart 2004 Chess full-time vanaf.
MASTERPROJECT M1 · Groep Equilibrium Marieke Steenbeeke Rick van Veghel Tim de Veen MASTERPROJECT M1 ZERO ENERGY BUILDING Previous weeks · Zero.
WETENSCHAPPELIJK EN TECHNISCH CENTRUM VOOR HET BOUWBEDRIJFHTTP:// A proposal for a test procedure for injection products against rising damp.
HRQoL assessment in Children with Asthma
Een kind met een afwijkend hematologisch resultaat: problematiek van referentiewaarden VAKB 8 feb 2012 Jan Van Den Bossche ZNA Middelheim.
Chronisch nierlijden in Nederland
Vitamine D bij volwassen niet-westerse Nederlanders
Heupbeschermers en vitaminen ter preventie van fracturen
Scaling up testing and counselling as it looks from treatment data monitoring perspectives: The applied research outcomes and the policy implications it.
Virgielcollege Mede mogelijk gemaakt door uw Eerstejaarsch Commissie.
Voorziening levensonderhoud Religieuze Instituten Paul Op Heij ‘s-Hertogenbosch, 25 september 2013 The future depends on what you do today.
Tx studygroup 2 Karlien, Ann, Tonny, Jaap & Nikki.
CFRD Harold de Valk Ferdinand Teding van Berkhout
An initiative to improve healthcare supported by Nutrition Day, ook in Nederland! Cora Jonkers AMC, NESPEN, Stuurgroep Ondervoeding (nationale coördinator.
CAT: De migraid Julie Staals februari 2006.
Beyond Big Grid – Amsterdam 26 september 2012 Enquette 77 ingevulde enquettes, waarvan 60 met gebruikservaring = Mainly Computer Science.
aripiprazol & negatieve symptomen bij schizofrenie
Moet levodopa-behandeling zo lang mogelijk uitgesteld worden in de ziekte van Parkinson? Zijn agonisten beter in het vroege stadium? Is levodopa neurotoxisch?
In samenwerking met het Europees Sociaal Fonds en het Hefboomkrediet The role of APEL in career coaching and competence management Competence navigation.
Enterprise Application Integration Walter Moerkerken Ilona Wilmont Integratie Software Systemen 8 mei 2006.
Ca 2+ induced Ca 2+ -release and the generation of action potentials in NRK fibroblasten.
Synchronization and propagation in a network of electrically coupled cells =====
A progressive metabolic disorder
1 Welkom. Gezondheid bij SABIC Innovative Plastics We dachten dat we het goed deden, maar… Henri Hendrickx Manager SABIC-IP Arbodienst / Medical Lead.
Coping with inclusion in primary schools Innovation in practical training.
Geert D’Haens Maag-en darmziekten
De bijdrage van de eerste lijn aan kwaliteit en betaalbaarheid van gezondheidszorgsystemen de resultaten van een Europees onderzoek Dr. Dionne Sofia Kringos.
Therapie bij Bells’palsy
in de eerste 2 weken na een herseninfarct ?
Exercise for people with peripheral neuropathy Karin Faber CAT, 8 september 2005.
CAT: Phystrac bij CTS Julie Staals Sept 2007.
Diamox bij centrale apnoe’s A. Boreas Diamox bij centrale apnoe’s Pub med: 7 artikelen De Backer et al. Central apnoe index decreases after.
VVOG : Lente vergadering 3/3/2007 HPV en GSK’s bivalent vaccin 16/18 : Wat weten we tot nu ?
G.J. Den Heeten Mireille Broeders Landelijk Referentie Centrum voor het Bevolkingsonderzoek op Borstkanker LRCB/UMC Nijmegen Screeningsleeftijd en het.
K van Wouwe en R Pelleboer, kinderartsen
Delft, 26 januari 2010 Adipositas en galsteenlijden Jaap Seidell, VU en VU medisch centrum, Amsterdam, Netherlands.
Gecompliceerd Divertikellijden van het colon
SHIFT substudies Effect van ivabradine op LV remodeling en ‘quality of life’ bij hartfalenpatiënten Augustus 2011.
Arseus 1st quarter 2009 & outlook for 2009 Turn over growts of 12,6 % Management expects a turnover growth of between 5% and 10%. The recurring EBITDA.
Epidemiologie van druggebruik
UZ Gasthuisberg KULeuven
Relevantie van observationeel onderzoek in de klinische praktijk
Marcel Crok | De staat van het klimaat Lezing KNAW klimaatbrochure Seminar | Maandag 12 december | Nieuwspoort Den Haag.
Extra Uteriene Graviditeit
WP 2 – Distribution in breast tissue ISOLATIONHYDROLYSIS Molecular form Aglycones or conjugated? (Gu et al. 2005) EXTRACTION KWANTIFICATION Concentration.
Blended Learning. content Waarom wij e-learning hebben gebruikt Demo van de module Voorlopige resultaten van effecten op gebruikers.
Novel Technologies to assess Gut Health Claims for Carbohydrates Lubbert Dijkhuizen & Fons Voragen 14 juni 2011.
Combining pattern-based and machine learning methods to detect definitions for eLearning purposes Eline Westerhout & Paola Monachesi.
Ondernemer in de btw René N.G. van der Paardt. Met Fuchs is de grens van het ondernemerschap wel bereikt? De vaste inrichting in de btw zou hetzelfde.
BB examen Dorus Daris. Stage 1 Er zijn trends in de doorlooptijden waarneembaar.
Trends in Training Dr. Tim Takken The Physiology Academy
WISKUNDIG MODELLEREN KUNST OF KUNDE? 11 november 2009 Jaap Praagman CQM.
THE SACK OF LOUVAIN How to use in education?. Concept and principles Flexibility Image analysis Demand driven Co operative learning Document study Creative.
Refereermiddag KG MUMC+ / JGZ 17 april 2009 R.M.J. Moonen
IR pictures Hoe goed is jouw woning?. How to assess the energetic quality of a dwelling? To know = to measure But: “De spreiding in het gasverbruik van.
De geheimen van het ouder worden: Sarcopenie in breder perspectief
Waarom de controverse rond calcium-vitamine D en de menopauze?
pijnbestrijding bij de zuigeling: wat zijn de opties?
Disclosure belangen NHG spreker
Estimates of People with Hepatitis C in North Dakota
Volume 141, Issue 3, Pages e4 (September 2011)
Pharmacokinetics II Drug Elimination & Multiple Dosing
Volume 18, Issue 13, Pages (March 2017)
Activating mutations of the TYK2 gene in T-ALL.
Transcript van de presentatie:

Effecten van vitamine D: een veranderend perspectief Paul Lips Interne Geneeskunde, Sectie Endocrinologie en EMGO Instituut VU Medisch Centrum Amsterdam

25(OH)-vitamin D3 (liver) Vitamin D-metabolism Nutrition e.g. herring Sun April-sept Limiting: age, pigmentation, sunscreen, clothing Vitamin D3 25(OH)-vitamin D3 (liver) 1,25(OH)2-vitamin D3 (kidney) 24,25(OH)2vitamin D3 Calcium absorption from the gut catabolism

Vitamin D receptor (VDR) binding, formation of heterodimer with retinoid receptor (RXR) and transcription VDR distribution: gastrointestinal, liver, kidney, heart, bone, parathyroid, B and T cells, skin, breast, brain, muscle, fibroblasts

Characteristics of vitamin D metabolites 25-hydroxyvitamin D 1,25-dihydroxyvitamin D typical concentration 20-125 nmol/l 8-50 ng/ml 50-150 pmol/l 20- 60 pg/ml half life 25 days 7 hours external influence: sun, season, fish immobility, calcium intake hormonal control ----- serum PTH, calcium, phosphate, cortisol affinity to VDR very low very high action ?? gut, bone, muscle etc

* At the end of this presentation we want to thank all study nurses and investigators working for MORE that were involved in the QOL project. We are also grateful to dr Michael Minshall from Eli Lilly and Michele Ennis from UCSF for their assistance during the project. * Thank you for your attention. E V M

25-hydroxyvitamin D concentration (nmol/l) Longitudinal Aging Study Amsterdam (LASA) Vitamin D-status in 1319 participants >65 yr % participants Zwolle Oss Amsterdam Germany Belgium North Sea 25-hydroxyvitamin D concentration (nmol/l)

The Hoorn study: vitamin D status in 538 men and women 60-87 yr

Vitamin D and adiposity 25-OH-D (nmol/l) men women Total body fat percent (%) Adjusted for age, season, smoking Snijder M et al J Clin Endocrinol Metab 2005

Determinants of vitamin D status in the Hoorn Study

Consequences of vitamin D deficiency Skeletal: Low calcium absorption, secondary hyperparathyroidism, bone resorption and osteoporosis, impaired bone mineralisation and osteomalacia Non-skeletal: Muscle weakness, falls Auto-immune diseases (diabetes type1, MS) Insuline resistance (diabetes type 2) Decreased immunity (tuberculosis) Cancer (breast, colon, prostate)

decreased renal function decreased Ca absorption low sunshine exposure Vitamin D deficiency, falls and fractures low vitamin D intake low serum 25 (OH)D low serum 1,25 (OH)2D - decreased renal function + + decreased Ca absorption + higher PTH muscle weakness low serum calcium mineral deficit hyperosteoidosis high turnover bone resorption osteomalacia osteoporosis falls (hip) fractures

25(OHD and PTH in LASA

25(OH)D and bone mineral density in the hip in LASA

Serum 25-hydroxyvitamin D and physical performance score (0-12) in LASA unadjusted adjusted for age, sex, chronic diseases, BMI Wicherts et al J Clin Endocrinol Metab 2007 (in press)

Serum 25(OH)D < 25 nmol/l as predictor for falls in LASA participants < 75 vs > 75 yr < 75 yr, P<0.01 > 75 yr, N.S. RR Snijder et al JCEM 2006; 91: 2980-5

Effect on vitamin D3 800 IU/d and calcium 1200 mg/d vs placebo on fracture incidence in 3270 French nursing home residents (mean age 84 yr) MC Chapuy et al. N Engl J Med 1992; 327: 1637-42

Calcium +/- vitamin D to prevent fractures: a meta-analysis Tang et al Lancet 2007; 370: 657-66

Regulation of gene expression by VDR ligands Nagpal et al.Endocrine Rev 2005; 26: 662-87

1-hydroxylation of 25(OH)D kidney negative feedback control not substrate-dependent, only in case of vitamin D deficiency general endocrine function extrarenal no feedback control substrate-dependent linear correlation between serum 25(OH)D and 1,25(OH)2D local paracrine function

Hypovitaminosis D, insulin resistance and  cell dysfunction Study in 126 glucose-tolerant subjects using hyperglycemic clamp Chiu KC et al. Am J Clin Nutr 2004; 79: 820-5

Vitamin D receptor polymorphisms

Effect of vitamin D3 400 IU/d on BMD of femoral neck according to vitamin D receptor genotype WC Graafmans et al. J Bone Miner Res 1997; 12: 1241-5

Effect of different doses and time intervals of oral vitamin D3 in nursing home residents Chel et al Osteoporos Int 2007

Effect of different doses and time intervals of oral vitamin D3 in nursing home residents Chel et al Osteoporos Int 2007

Effect of different doses and time intervals of oral vitamin D3 in nursing home residents Chel et al Osteoporos Int 2008

Conclusie Vitamine D-gebrek veroorzaakt botverlies, lage botdichtheid, osteoporose of osteomalacie, en fracturen. Vitamine D-gebrek is ook geassocieerd met spierzwakte, een lagere “physical performance”, en vallen. Vitamine D suppletie kan het evenwicht en de spierkracht verbeteren en vallen voorkomen. Vitamine D en calcium kunnen botbreuken voorkomen.

Conclusie (2) Ongeveer 10 % van de fracturen op oudere leeftijd kan worden voorkomen met calcium en vitamine D. Drempelwaarden voor 25-hydroxyvitamine D voor vallen, fracturen en “physical performance” zijn tussen 25 en 50 nmol/l. Locale 1-hydroxylatie van 25-hydoxyvitamine D kan mede bepalend zijn voor de locale effecten van vitamin D.

Conclusion (3) Een vitamine D dosis van 600 IU/dag of 4200 IU/week verzekert een serum 25(OH)D > 50 nmol/l bij 90 % van de vepleeghuisbewoners cq ouderen met nauwelijks blootstelling aan zonlicht. Vitamine D-suppletie is mogelijk gunstig voor de insuline-gevoeligheid. Vitamine D-suppletie op jonge leeftijd kan mogelijk auto-immuunziekten zoals diabetes type 1 en multiple sclerose voorkomen.