Gezondheid en Milieu Genk-Zuid Bart Bautmans ~ Dirk Wildemeersch ~ Natacha Claeys

! Kinderen zijn geen kleine volwassenen !

 Ligging industrie dicht bij woonwijken  Sledderlo dicht bevolkte wijk  Wat meer kinderen dan gemiddeld in Vlaanderen (of Genk) leeftijd wijk%#Genk Tot 0-2 j OS % NS j OS % NS j OS % NS Onder gemiddelde tov Genk Totaal Extra gevoelig ~ “bijzondere aandacht: extra druk op de Gezondheid vermijden”

PM10

Ni ~ Nikkel Code# Pb ng/m³ Zn ng/m³ Cu ng/m³ Ni ng/m³ Sb ng/m³ As ng/m³ Mn ng/m³ Cd ng/m³ Cr ng/m³ 00GK ,9194,816,346,90,71,043,02, GK ,0143,819,657,31,21,033,71, GK ,3428,532,287,91,91,3115,95, GK ,9125,311,518,20,60,524,11, ng/m³ (EU 2005) 6 ng/m³ (EU 2012) 1.9 extra kankers per levenslang blootgestelden (WHO) 5 ng/m³ (EU 2012 ~ WHO) 2,4 – 1 extra kankers per levenslang blootgestelden (EU 2012) VMM Meetresultaten zwevend stof (PM10) ~ jan-nov 2006 Op verder afgelegen meetstations (> 1 km) wordt enkel de gezondheidskundige richtwaarde voor Cr (VI) niet gerespecteerd.

Meetpost 00GK04 De Sleutel

Meetpost 00GK04 De Sleutel Ni en Cr zijn belangrijkste polluenten NNO – NOO pluim Concentratie daalt i.f.v. de afstand (uitgesproken voor Ni, Mn en Cr) Risicozone Zwevend stof

Schoolgebouw Stof Weekend < Week Zware metalen Weekend <= Week verhoogde Ni, Mn, Cr Stof Weekend ~ Week Zware metalen Weekend ~ Week verhoogde Ni, Mn, Cr Ventilatie = OK ACTIVITEIT 11

Depositie stof

2.8 %24.6 %7.5 %64.3 %100 % MetallischOplosbaarSulfideOxideNikkel PM10 Nikkel speciatie Ni ~ Nikkel Onoplosbaar Kankerverwekkend  Longkanker / neuskanker  Nierschade (tubuli)  Eczeem (bij contactallergie)

Ni ~ Nikkel WHO 12 Ned. RIVM µg/kg lg/week µg/kg lg/dag TotaalInhalatoire blootstelling Orale blootstelling Voeding ‘De Sleutel’ binnen & speelkoer TDI ~ kind 1 tot 6 jaar Effect

Richtwaarden WGO - Ni KankerrisicoNikkel Meetwaarde 1/ ,5 ng/m 3 1/ ng/m 3 1/ ng/m 3  20 ng/m3 EU 2012  93 ng/m³ Genk 2006 (00GK04) Ni ~ Nikkel Risico bij meetwaarde: (00GK04) extra levenslang kankerrisico van 3,7 per blootgestelden speelkoer ‘De Sleutel’ Gezondheidskundig niet verwaarloosbaar, Maatschappelijk aanvaardbaar mits beleidsmatige afweging

Cr ~ chroom 00GK04 (11m 2006) Totaal CrCr (III)Cr (VI)Cr (III)Cr (VI) 100 %99 %1 %93.7 %6.3 % MER 2001 [0.9 – 17.7] Metze et al. Speciatie meetwaarden ? Afstandsprofiel ? Kankerverwekkend  longkanker  irriterend bovenste luchtwegen Giftigheid oplosbaar >>>>> Giftigheid onoplosbaar

Ned. RIVM Cr(III) = 5 – 5000 Cr(VI) = 5 Ned. RIVM Cr(III) = µg/kg lg/week µg/kg lg/dag TotaalInhalatoire blootstelling Orale blootstelling Voeding ‘De Sleutel’ binnen & speelkoer Effect Cr ~ chroom

Richtwaarden WGO - Cr(VI) KankerrisicoCr (VI)Meetwaarde 1/ ,025 ng/m 3 1% van 236ng/m 3   2,36 ng/m 3 1/ ,25 ng/m 3 1/ ,5 ng/m 3  2,5 ng/m 3 (Ned.) ? Cr ~ chroom Risico bij meetwaarde: (00GK04) 9,4 extra kankers per levenslang blootgestelden 6, Speelkoer ‘De Sleutel’ Gezondheidskundig niet verwaarloosbaar, Maatschappelijk aanvaardbaar mits beleidsmatige afweging

Richtwaarden WGO - Cr(VI) KankerrisicoCr (VI)Meetwaarde 1/ ,025 ng/m % van 236ng/m 3  1/ ,25 ng/m 3 1/ ,5 ng/m 3  2,5 ng/m 3 (Ned.) ? Cr ~ chroom   14,87 ng/m³ Risico bij meetwaarde: (00GK04) 5,9 extra kankers per levenslang blootgestelden Speelkoer ‘De Sleutel’ Gezondheidskundig niet verwaarloosbaar, Maatschappelijk niet aanvaardbaar

VMM Meetresultaten zwevend stof (PM10) ~ dagmaxima periode jan-nov 2006 Speelkoer ‘De Sleutel’ Ni Oplosbaar = ng/m³ Onoplosbaar = 28.5 ng/m³ Cr Cr(III) = 0.15 – 0.16 µg/m³ Cr(VI) ~ 1% = 1.61 ng/m³ Cr (VI) ~ 6.3 % = ng/m³ Ni TLV/5000 = 20 ng/m³ TLV/5000 = 40 ng/m³ Cr TLV/200 = 2.5 µg/m³ TLV/5000 = 10 ng/m³ opl TLV/5000 = 2 ng/m³onopl Accuut ?

Voorkomen kanker in Genk Algemeen (alle kankers samen) –Geen verschillen met Vlaams gemiddelde Longkanker –Mannen: geen verschil met Vlaams gemiddelde –Vrouwen: iets hoger dan gemiddelde (maar niet significant)

Sterfte Genk t.o.v. Vlaanderen Algemeen – alle oorzaken samen (’93-’03) –Mannen: licht maar betekenisvol verhoogd (SMR: 1,06-1,2) –Vrouwen: niet verhoogd Kankersterfte: mannen-vrouwen (’93-’03) –Alle kankers samen: niet verhoogd –Luchtwegen- en longkanker: niet verhoogd

Conclusie

 Longkanker  Nierschade (tubuli)  Eczeem (bij contactallergie) voor zowel nikkel als chroom, apart, bestaat er een pertinent en gezondheidskundig risico ten gevolge van de huidige milieublootstelling dat de internationaal gehanteerde niveaus van maatschappelijke aanvaardbaarheid overschrijdt Chronische effecten Maatregelen: Bronaanpak ~ gezondheidskundig relevante reductie van de niet-geleide emissies Eventueel i.c.m. blootstellingsreducerende maatregelen

Opvolging, monitoring en surveillance: Chroomspeciatie i.f.v. afstand Verkennende risicoanalyse bodem Verderzetting huidig meetnet ~ communicatie + gezondheidskundige kadering Opvolging via de stuurgroep