Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Forum 4 oktober 2008 Opvoedingsondersteunend werken met maatschappelijk kwetsbare gezinnen Gewoon … of toch ook niet …? Powerpointpresentatie door Kristien Nys 4 oktober 2008 Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Opvoeden ? Een Engelse magiër, verkleed als gedragswetenschapper, laat weten wat hij wil toveren: een kind dat sociaal vaardig en niet angstig is, zelfvertrouwen en optimisme op overschot heeft, speels en niet materialistisch is. Dit, dus, is een gelukkig kind. De formule is eenvoudig: wees het type ‘gezag- en liefhebbende ouder’ en simsalabim. (Bernard De Wulf, D.M., 25/02/05) 4 oktober 2008 Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Opvoeden … Geen ‘perfect’ ouderschap Veeleer: ‘goed genoeg’ ouderschap: Energie, atmosfeer in een gezin (Persoonlijkheid) / functioneren van de ouder Sturen (grenzen stellen, monitoring,…) Steunen (liefde, warmte, empathie, goede verstandhouding, sensitiviteit, responsiviteit, …) Stimuleren (autonomie, positieve bekrachtiging,…) (Voets, 2008 e.a.) Niet los van de sociale/maatschappelijke context 4 oktober 2008 Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Waanzin van het gezin 18 november 2005 Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Maatschappelijk kwetsbare gezinnen … gezinnen die sterke beperkingen ondervinden in hun kansen op maatschappelijke en individuele ontplooiing, en dit zowel op materieel als op immaterieel gebied (bv. gezondheid, opleiding, arbeid, inkomen, wonen, relaties, opvoeding, ...). Deze aspecten zijn tot een complexe problematiek verweven (cf. multidimensionaliteit) en zowel gezinsinterne- als gezinsexterne factoren en processen kunnen bijdragen tot het ontstaan en de reproductie van de specifieke problematiek (Vandemeulebroecke et al., 1999; Vranken et al., 1997) 4 oktober 2008 Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Deelname aan het maatschappelijk leven: Bron: Pauwels & Pickery (2008) Vrouwen (t.o.v. mannen) Laaggeschoolden (t.o.v. hooggeschoolden) Alleenstaande ouders (t.o.v. tweeoudergezinnen) Sportbeoefening Geen verschil -- --- Cultuurparticipatie Verenigingsleven - Politieke participatie Internetgebruik ---- Reisgedrag Gezondheid (tandarts) + Mobiliteit Wonen (eigenaar) Arbeid Levenslang leren 4 oktober 2008 Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Waanzin van het gezin 18 november 2005 Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Opvoedingsondersteuning … 4 oktober 2008 Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Opvoedingsondersteuning: Het geheel van maatregelen, voorzieningen en structuren en activiteiten die erop gericht zijn de mogelijkheden van het (primaire) opvoedingsmilieu aan te spreken, te verrijken en/of te optimaliseren ten einde kinderen en jeugdigen optimale opvoedings- en ontwikkelingskansen te bieden. (Vandemeulebroecke, 1999) 4 oktober 2008 Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Waanzin van het gezin 18 november 2005 Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Opvoedingsondersteuning … ‘gezinnen/gezinsrelaties’ hebben behoefte aan: breder gedeelde opvoedingsaandacht informele steun ontmoetingen tussen mensen (de ‘village’): Sociale normen Voorbeelden Betrokkenheid Uitwisseling van ervaringen Belangstellende ogen van de omgeving 4 oktober 2008 Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Waanzin van het gezin 18 november 2005 Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Opvoedingsondersteuning … Maatschappelijk kwetsbare gezinnen bereiken? ‘bekend raken met elkaar’ nieuwe verbindingen met en tussen gezinnen maken wat te verwachten? 4 oktober 2008 Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Waanzin van het gezin 18 november 2005 Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen ‘bekend raken met elkaar’ Heb je een andere kijk gekregen op je problemen of situatie? Meer op anderen, op mezelf niet zo denk ik, maar ik denk wel op anderen ja, met name vooroordelen. Ik zal niet zeggen dat ik iemand ben van vooroordelen, absoluut niet. Maar een heleboel mensen van de groep kende ik al van aan de schoolpoort. Maar je ziet ze en je praat niet met ze. Je kunt zien dat het een ander type mensen is. Daar heb je dan voor jezelf al een beetje je conclusies uit getrokken: dat zal wel dit of dat zal wel dat of dat zal wel zus, dat zal wel zo. En uiteindelijk lijken dat dus heel andere mensen te zijn. Dat heeft me enorm goed gedaan. Dan denk ik van potverdikke dat is een heel fijn mens, dat had ik nooit gedacht. 4 oktober 2008 Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Wat te verwachten? Aanmeldingen Instap Effectieve deelname Groepswerk (vzw De Keerkring) 60 40 => 33% uitval 30 =>25% uitval => 50% uitval Internationaal onderzoek 40 tot 60% uitval 28% uitval 4 oktober 2008 Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Waanzin van het gezin 18 november 2005 Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Opvoedingsondersteunend werken? ‘… ik vertel het niet, want dan ga je toch weer oplossingen zeggen…’ 4 oktober 2008 Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Waanzin van het gezin 18 november 2005 Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Opvoedingsondersteunend werken … opdracht voor de ‘ondersteuner’ Positieve ontmoeting / basishouding Present en dienstbaar zijn Betrokken zijn Respect Dialoog, wederkerigheid, partnerschap Vraag- en perspectiefgericht Verbindingen maken Personen (één op één, individueel, met en tussen gezinnen ) Groepen (in een groter ‘geheel’, bv. buurt) Organisaties => versterkingsprocessen 4 oktober 2008 Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Wat te verwachten? 4 oktober 2008 Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Literatuur … Baartman, H. (2004). Verantwoordelijkheid van ouders en legitimering van opvoedingsondersteuning. In: L. Vandemeulebroecke & A. De Munter (eds.). Opvoedingsondersteuning. Visie en kwaliteit (Studia Paedagogica 39).(pp. 133-147) Leuven: Universitaire Pers. Nys, K. (2007). Opvoedingsondersteuning in betekenisvolle resultaten te vatten? In: H. Colpin & H. Van Crombrugge (eds.). Gezinnnen en gezinspedagogiek. Geboeid door verscheidenheid.(pp. 139-169) Antwerpen - Apeldoorn: Garant. Pauwels, G. & Pickery, J. (2008). Wie participeert niet? Ongelijke deelname van kansengroepen aan het maatschappelijk leven. Tijdschrift voor Welzijnswerk, 32 (293), 14-20. Van Regenmortel, T. (2007). Empowerment en vraagsturing in de zorg. Tijdschrift voor Welzijnswerk, 32 (288), 6-14. Versterken van de village. Preadvies over gezinnen en hun sociale omgeving. (2008) Raad voor Maatschappelijke ontwikkeling. Vranken e.a. (s.a.) Jaarboek Armoede en Sociale uitsluiting. Leuven/Antwerpen: Acco/OaSeS. 4 oktober 2008 Kristien Nys