Autisme Spectrum stoornissen in Voortgezet Onderwijs Rutger Jan van der Gaag

Fonds Psychische Gezondheid http://www.fondspsychischegezondheid.nl/ Giro 4003 of de Sponsor Loterij © 2006 Karakter | pagina 1 1

Startkwalificaties bij Autisme Spectrum Stoornissen Dank en Inleiding Autisme Spectrum stoornissen Onderwijs als opmaat voor maatschappelijke inclusie Aanpassen en/of Veranderen Autisme Spectrum Stoornissen: een andere intelligentie Waar gaan wij voor? Zo is er maar één Onzichtbare protheses voor een onzichtbare handicap Voorzichtige conclusies: 2

Wat verstaan wij onder Autisme Spectrum Stoornissen Syndroom: dat wil zeggen Kenmerken van: Stoornissen in de Ontwikkeling van Wederkerige Sociale relaties Stoornissen in de Verbale en Non-Verbale Communicatie en het Verbeeldend vermogen Beperkte en Starre patronen van Interesse en Gedrag 3

Geen biologische markers etiologie grotendeels onbekend Autisme: puzzel Geen biologische markers etiologie grotendeels onbekend 4

Startkwalificaties bij Autisme Spectrum Stoornissen Een explosieve groei: (h)erkenning of epidemie verandering in de maatschappij Een gelaagde stoornis Een Ontwikkelingsstoornis: transactionele processen risico’s en herkansingen 5

genetische (pre)dispositie   baarmoederomgeving epigenetische veranderingen functionele paden - neurotransmitters   omgeving neuro-cognitive profielen informationverwerkingsstijl/mogelijkheden ----------------------------------------------------- gedragsmatig fenotype  sociale context - omgeving 6 6 6

Autisme: boeiende stoornis 7

Japan: BMR vaccinatie gestopt begin jaren 90 (aseptic meningitis) Geen verschil in het voorkomen van regressie in kinderen met en kinderen zonder BMR vaccinatie MMR-Vaccine and Regression in Autism Spectrum Disorders: Negative Results Presented from Japan T. Uchiyama, M. Kurosawa, Y. Inaba. J Autism Dev Disord (2007) 37:210–217 8

9

Autisme: ontwikkelingsstoornis Anders dan een laesie in een uitontwikkeld brein! Uitwaaiereffect van neurale dysfunctie naar gedragsstoornissen 10

Zichtbare gedrag compenserende processen maskeren secondaire defecten vertroebelen Activiteit afhankelijke ontwikkeling Brein Genen Omgeving 11

Autisme: ontwikkelingsstoornis Psychosociale aspecten Omgevings-invloeden Biologische aspecten 12

Genetisch component autisme prevalentie in broertjes/zusjes is toegenomen tweelingonderzoek: 13

Genetisch component autisme: kandidaatgenen MeCP2: speelt een rol in het systeem dat regelt of genen wel of niet actief gemaakt worden. 14

Neurochemische afwijkingen Afwijkingen in hersenstructuren Etiologie van autisme Genetische basis Neurochemische afwijkingen Afwijkingen in hersenstructuren 15

Genetisch component autisme Aanwijzingen genetisch defect in: Celmigratie Balans tussen stimulatie en remming hersencellen Synaptogenese 16

Neurochemische afwijking: serotonine Neurotransmitter Functies: controle over eetlust, slaap, geheugen, leren, temperatuur regulatie, stemming, gedrag, hart en bloedvaten, spierspanning, en klierregulatie. Betrokken bij depressie, angststoornissen, obsessief-compulsieve stoornis 17

Autisme en serotonine Dwangmatig gedrag Verhoogd serotonine gehalte in bloed Associatie tussen variaties in serotonine transportergen en autistisch gedrag Abnormaal patroon van serotonine synthese in cortex Diermodellen Whitaker-Azmitia e.a. Boylan e.a. 18

Neurochemische afwijkingen: glutamaat en GABA De belangrijkste stimulerende neurotransmitter is glutamaat, de belangrijkste remmende neurotransmitter is GABA (gamma-aminoboterzuur). 19

Ashoomoff et al 2002 The neurobiological basis Vrij consistente bevindingen: Verminderde dichtheid Purkinje neuronen in cerebellum Structurele afwijkingen limbisch systeem Kleiner Corpus callosum 20

Gespecialiseerde sociale waarneming Connectiviteit Nieuwe Inzichten Spiegel Neuronen Gespecialiseerde sociale waarneming Connectiviteit 21

De ontdekking: Spiegelneuronen → motorische activatie Rizzolatti, Fogassi, Gallese, 2006, Scientific American 22

Daalen et al. (submitted). Grotere hoofden Hoofd omtrek Hoofd omtrek Lengte maanden Daalen et al. (submitted). Courchesne et al. (2003). 23

Fusiform face area Gebied in de temporaalkwab van de rechterhersenhelft specifiek betrokken is bij het waarnemen en herkennen van gezichten. 24

Fusiform face area 25

Verminderde connectiviteit Cortical underconnectivity theory of autism (M.A. Just and others) 26

Neural Communication through Connectivity Anatomical Physical connections between neuronal groups Connectivity Functional Effective interaction between neuronal groups 27

Neuronal Communication mediated by Synchronization Oscillatory phase synchronization between neuronal groups leads to more efficient signal transmission. [Review: Varela et al. 2001] 28

Misbalance connectiviteit 29

30

Autisme Spectrum Stoornissen in het Voortgezet Onderwijs Onderwijs als opmaat voor maatschappelijke inclusie 31

Autisme Spectrum Stoornissen Een Andere Intelligentie IQ geen maat maar een PROFIEL WAARNEMING CENTRALE COHERENTIE THEORY OF MIND EXECUTIEVE FUNCTIES 32

Autisme Spectrum Stoornissen in het Voortgezet Onderwijs Aanpassen en/of Veranderen VERANDERINGEN IN HET ONDERWIJS V(S)O versus basisonderwijs De Tweede fase Het IDEAAL VAN SAMENWERKENDE ZELFSTANDIGHEID 33

Autisme Spectrum Stoornissen in het Voortgezet Onderwijs Zo is er maar één: DAADWERKELIJKE INCLUSIE VAN LASTPAK TOT VERRIJKING Onzichtbare protheses BIJ een onzichtbare handicap Aanpassingen in Tijd, Plaats, Persoon Het dilemma van uitval, pauze en vrije tijd De opdrachten Toetsen 34

Autisme Spectrum Stoornissen in het Voortgezet Onderwijs Voorzichtige conclusies: Als wij gaan voor het paradigma dat leerlingen met Autisme Spectrum stoornissen op school zitten op weg naar een optimale maatschappelijke integratie dan heeft dat consequenties voor scholen maar ook voor de maatschappij Waken voor defaitisme… Gaan voor erkenning van de Individuele verschillen, onze programma’s meten RICHTLIJNEN zijn met aanpassingen en geen PROTCOLLEN 35

Dank voor Uw aandacht Sterkte & Succes… 36