Risico-samenleving Voer voor geografen
Voerstreek Woonidylle + Risico’s sociale onrust (taalstrijd) Risico’s natuur (overstroming) De mogelijke verbinding tussen beide
De ideaaltypische polen van de problematiek Natuurlandschap -------------- Risico-samenleving
Geografisch erfgoed Ratzel Vidal de la Blache Sauer White Meinig Turner Zimmerer Kreutzmann
Recente interesse elders Biologie (Jared Diamond, nu ook geograaf ) Geologie (Peter Westbroek) Intern. Betr. (Robert Kaplan) Economie (Jeffrey Sachs) Sociologie Johan Goudsblom) Geschiedenis (Mark Fiege)
Eigen geluid in gemengd koor Debat tussen Diamond en Acemoglu/ Robinson (NYRoB): geografisch possibilisme t.o. economisch determinisme De visie van Zimmerer (AAAG): van Sauer en White’s enkel spoor naar huidige hybriden en interdisciplinariteit Het veldwerk van Kreutzmann (Kunduz): policy relevant, omgevingsbewust onder kleine boeren
Risico Blootstelling x kans op incident x gevolg via scenario Kans op voordeel: schip vaart uit x kans bereiken x ‘1000 staven’ schateiland Kans op nadeel: inbreker op pad x pakkans x strafmaat
Technologie-effect vlgs. Beck Risico’s van technologische ontwikkeling (aanvankelijk mbt natuur later ook mbt maatschappij) veranderen van schaal en omvang Beheersing wordt maatschappelijk kernprobleem; ondermijnt legitimiteit professies en politici; intro veiligheidsutopie Risico-samenleving
Natuur & Samenleving Dynamiek en extreme waarden in de natuur leveren toch al risico’s (+/-) op. Samenlevingen zijn alleen al hierom inherent riskant. Samenleving zelf idem ditto (+: ondernemingslust/prestatiedrang/uitvinden – -:criminaliteit/int. geweldsdreiging)
Veiligheid - Veerkracht Risico-samenleving is ontstaan in een riskante maatschappij Resultaat: extra nadruk op wedloop tussen hang naar veiligheid (security) en organisatie van veerkracht (resilience) Kwesties: - globale schaal wordt wel gezien, maar onvoldoende politiek gearticuleerd (VN) - globale risico’s uit natuur en samenleving (global change, financial crisis) worden separaat behandeld
Slotsom Van enkelingen in ongetemd natuurlandschap tot velen in ongetemde risicosamenleving Van Voerstreek tot Wall Street/Kyoto e.v. Welke mix van veerkrachten (sectorgewijs en schaalgewijs) leidt tot voldoende veiligheidsbesef en veiligheid?