Praktijkvoorbeelden waargenomen via het project ‘Vet/eiwitverhouding reeds sturen in het basisrantsoen’ Eddy Decaesteker Bedrijfsadvisering Melkveehouderij POVLT Beitem Tel:051/27.33.86 Eddy.decaestecker@west-vlaanderen.be Dit demonstratieproject wordt medegefinancierd door de Europese Unie en het Departement Landbouw en Visserij van de Vlaamse overheid

Belang van vet/eiwit op melkprijs Prijs per liter melk = prijs/kg vet + prijs/kg eiwit vb sept 2008: 2,5944 €/kg vet 4,8183 €/kg eiwit Vet correctie op melkquotum: (Ref vet – werkelijk vet) x liters x 0,0175 100.000 l melk à 40° vet (referentie 38° vet) 100.000 l X (40 – 38) X 0,0175  3.500 l vet correctie

Belang van vet/eiwit op melkprijs 100.000 l à 40° vet & 34,4° eiwit 4.000 kg vet à 2,5944 10.377,60 € 3.440 kg eiwit à 4,8183 16.574,95 € Omzet = 26.952,55 € 103.500 l à 38° vet & 33,4° eiwit 3.933 kg vet à 2,5944 10.203,78 € 3.457 kg eiwit à 4,8183 16.656,38 € Omzet = 26.860,16 €

Tekort aan zetmeel in rantsoen begin lactatie kan resulteren in een lager eiwitgehalte

Afbraak en benutting van voederbestanddelen Voer Pens Darm Uier Type nutriënt Koolhydraten Celwanden Suiker Zetmeel Azijnzuur Boterzuur Propionzuur - Glucose Vet Lactose Ketogeen Glucogeen Eiwit NH3 micr. eiw aminozuren Aminogeen vetten -- Langk. vetz

Tekort aan zetmeel begin lactatie Probleemstelling: 35 melkkoeien 8000 kg melkproductie à 40,7° vet en 33,5° eiwit Eind augustus 2007 te weinig maïskuil 12 kg maïs i.p.v 25 à 30 kg maïs Wel voldoende smakelijk gras Krachtvoeder werd niet aangepast Half oktober terug 30 kg maïs per koe

Koeien < 120 dagen gekalfd 16 okt 2007 20 nov 2007 Rantsoen (kg DS) 3 kg vers gras 7 kg voordroogkuil 4 kg maïskuil 1,8 kg perspulp 0,75 kg eiwitcorrector 4,5 kg voordroogkuil 10 kg maïskuil 2,5 kg eiwitcorrector ° vet/l melk MCC 43,5 °eiwit/ l melk MCC 35,7 36,4 Aantal dagen gekalfd 205 223 BSK in kg melk 38,1 37,5 Koeien < 120 dagen gekalfd 36,64 °vet/ kg melk CRV 40,05 43,7 °eiwit/ kg melk CRV 32,5 34,8

Tekort aan zetmeel begin lactatie Tekort kuilmaïs Meestal eind van de zomer (net voor nieuwe oogst) Minder smakelijk gras? Grote negatieve energiebalans Afkalfperiode is Reeds gestart Gekalfde koeien komen onder druk te staan Zichtbaar op CRV melkcontrole Koeien <60 en 120 dagen gekalfd met te laag eiwitgehalte Rantsoen wordt best aangepast: Zetmeelrijke krachtvoeders Kuilmaïs inkopen Opletten bij herinkuilen voor secundaire gisting

Invloed structuurtekort op melkproductie en -gehaltes

Structuurwaarde Structuurwaarderingsysteem met een fictieve eenheid Waarde schaal tussen 0 (granen) en 4,2 (stro) Natriumbicarbonaat: SW = 7 In functie van de koeien die het meeste krachtvoeder krijgen Minimale structuurwaarde = 1,1/kg DS Indien SW < 1,1/kg DS  pensverzuring Waterachtige mest Vetgehalte

Structuurwaarde Structuurwaarde uit tabel Voor maïs en graskuil berekenen op basis van RC of NDF Graskuil: SW = -0,20 + 0,0125 x RC SW = +0,15 + 0,0060 x NDF Maïskuil: SW = - 0,10 + 0,0090 x RC SW = - 0,57 + 0,0060 x NDF Structuur waarde = Ruwe celstof Vb graskuil en maïskuil met RC = 200 SW graskuil = -0,20 + 0,0125 x RC = 2,3 SW maïskuil = -0,10 + 0,0090 x RC = 1,7

Structuurwaarde PERSPULP 1,05 VERS GRAS VOORDROOGKUIL KRACHT-VOEDER 4,1 KRACHT-VOEDER KUILMAÏS 0,2 1 1,4 1,5 1,8 2 2,4 3 4 - 0,15 TARWE STRO 4,2 1,1 = limiterende structuurwaarde

Structuurwaarde, correcties Trage rantsoenen (teveel ruwe celstof) symptomen Minder melkproductie (vooral 2e helft lactatie), hoog vetgehalte, einde lactatie koeien vervetten, vaste mest, meer restvoer Oplossingen Ruwe celstof uit het rantsoen halen Vb minder oudere voordroog en meer maïs of perspulp Bijvoederen van ‘snelle’ voedermiddelen (met lage SW) TARWE !!!(SW = -0,07) Zeer snel voedermiddel Perspulp (SW = 1,05) gematigd

Structuurwaarde, correcties Snelle rantsoenen: (te weinig vezelrijk materiaal) Symptomen Waterachtige mest, vetgehalte zeer laag, minder eetlust, enkele koeien (vooral begin lactatie) gaan uit de melk Oplossingen Snelle producten (krachtvoeder, tarwe,…) verminderen in het rantsoen Bijvoederen van structuurrijke producten Ruwe celstofrijke voordroogkuil (pakken, jongvee) Stro, graszaadhooi Natriumbicarbonaat: minstens 200 g/koe (helpt de pens bufferen geen stimulatie herkauwactiviteit)

Invloed structuurtekort op productie & gehaltes Probleemstelling 37 Melkkoeien 10.600 kg melkproductie à 41,4° vet 34,6° eiwit In oktober volledig winterrantsoen met 1 kg tarwe Tarwe gemengd met eiwitkern aan voerhek 2e eiwitkern in krachtvoerautomaat Deels zeer jonge voordroogkuil 2e helft oktober minder correctie aan voerhek en meer in krachtvoerautomaat

Praktijkvoorbeeld Theoretisch normale structuurwaarde 1,56 is normaal voldoende Symptomen van acidose Blinkende slappe mest Wisselvallige ruwvoeder opname Relatief laag vetgehalte (41,2° terwijl normaal 43° werd gehaald) Aan voederhek 3 kg corrector 1 kg tarwe en 2 kg eiwitkern gemengd In krachtvoerbox 1 kg eiwitkern

Praktijkvoorbeeld Aanpassing Rantsoen wordt iets minder fel 1,5 kg corrector aan voederhek 0,5 kg tarwe & 1 kg eiwitkern 1,75 kg eiwitcorrector in krachtvoerbox Rantsoen wordt iets minder fel Hoogproductief 0,5 kg tarwe en 0,25 kg eiwitkern minder Laagproductief 0,5 kg tarwe minder

Praktijkvoorbeeld Resultaat aanpassing Gehaltes stijgen Vet : van 41,2 naar 43,1 Eiwit: van 34,4 naar 35,5 Productie stijgt BSK : van 48,4 naar 49 Dagproductie: van 32,4 naar 33,8

Besluit bij tekort aan structuur Verschil praktijk berekening Bij minder tarwe in dit rantsoen Iets hogere melkproductie Hoger vetgehalte Duidelijkst bij hoogproductieve koeien Beter eiwitgehalte Kan wijzen op reeds langere pensverzuring Dieren aten ook vlotter het rantsoen op

Belang kwaliteit graskuil