Jan Bries & Inge Hermans Aanwenden van drijfmest in wintertarwe Mogelijkheden met BDB-net Jan Bries & Inge Hermans Bodemkundige Dienst van België W. de Croylaan 48 3001 Heverlee Tel. 016/31.09.22 Fax 016/22.42.06 Email: info@bdb.be website www.bdb.be

Aanwenden drijfmest in wintertarwe Mogelijkheden met BDBnet Dit demonstratieproject wordt medegefinancierd door de Europese Unie en het Departement Landbouw en Visserij van de Vlaamse overheid, afdeling duurzame landbouwontwikkeling In kader van demoproject: Beheersing van het nitraatresidu in de akkerbouw: een permanente uitdaging

Voorjaarstoediening drijfmest in wintertarwe Proeven in kader van LCG Landbouwcentrum granen prog. 2009 Partners: Linter: Bodemkundige Dienst Tongeren: Pibo Campus Houtave: WPA, Beitem

Voorjaarstoediening drijfmest in wintertarwe Bemestingsnormen granen: N-totaal N-dier N-andere N-chemisch P2O5 275 170 170 175 85 Derogatie (200), groenbemester P2O5 uit kunstmest Dure kunstmest Beheersen nitraatresidu

STANDAARDGRONDONTLEDING Beredeneerde bemesting Bemestingsproeven in wintertarwe STANDAARDGRONDONTLEDING N-INDEX MESTONTLEDING Beredeneerde bemesting

Nieuwe publicaties BDB

STANDAARDGRONDONTLEDING Draag zorg voor bodemvruchtbaarheid: bemesten op advies grondontleding! Vlotte N-opname bij optimale basisbodemvruchtbaarheid P: beworteling, relatie pH K: vochthuishouding Mg: fotosynthese Goede beworteling, structuur (pH, %C) Richtinggevend N-advies (teelt(-rotatie), grondsoort en %C)

staalname : Houtave (3 maart 2009) Vb. Bietenblad in rekening brengen

pH-hotel

BODEMVRUCHTBAARHEIDSTOESTAND 2004 - 2007 Wegwijs in de bodemvruchtbaarheid van het Belgische akkerbouw- en weilandareaal 2004 - 2007

GEMEENTENIVEAU 2004 - 2007 Akkerbouw % C Bron: Bodemkundige Dienst

BODEMVRUCHTBAARHEIDSTOESTAND 2004-2007 Belang: pH en structuur

BODEMVRUCHTBAARHEIDSTOESTAND ’04-’07

N-INDEX staalname : Houtave (3 maart 2009) Voorteelt: maïs

drijfmest 10 april 2009 eerste fractie 24 maart 2009 tweede fractie 23 april 2009 derde fractie 19 mei 2009

N-index Totaal N-advies Fractionering Uitstoeling Oprichten Laatste blad N-behoefte 90-120 170-210 280-330 0-30 x - 30-60 xx 60-90 Mineralisatie xxx N-opname zaaidatum gewasstand Variëteit Vermogen uitstoeling Leger- vastheid kwaliteit Legering

N-INDEX staalname : Tongeren (13 februari 2009) Voorteelt: aardappelen

drijfmest 20 maart 2009 eerste fractie 17 maart 2009 tweede fractie 21 april 2009 derde fractie 25 mei 2009

N-INDEX staalname : Linter (3 maart 2009) Voorteelt: suikerbieten

drijfmest 18 maart 2009 eerste fractie 18 maart 2009 tweede fractie 20 april 2009 derde fractie 20 mei 2009

MESTONTLEDING Linter Tongeren Tongeren Varkensdrijfmest

72 N/ha beschikbaar over groeiseizoen Advies Linter: F1=68 F2=33 F3=64 Invullen van advies 20 ton VDM/ha 72 N/ha beschikbaar over groeiseizoen

MESTONTLEDING Tongeren In opslag 20/02/09 Bij toediening 20/03/09 Varkensdrijfmest Tongeren In opslag 20/02/09 Bij toediening 20/03/09

Varkens Bron: mestwegwijzer

Varkensdrijfmest Bron: mestwegwijzer Samenstelling en variatie voor varkensdrijfmest in kg/1000 l (praktijkstalen BDB 2005-2007) (alle voedersystemen samen) Bron: mestwegwijzer

Linter maart 2009

Linter maart 2009

Linter maart 2009

Tongeren maart 2009

Drijfmestproef tarwe Proefveldwerking Pibo-Campus

Bemestingsproeven in wintertarwe Proefopzet Vrijstelling uit mest : 72: 43 30 0

Uitgevoerde bemesting Houtave

Bemestingsproeven in wintertarwe Opbrengst Toedieningswijze : zodebemester navelstreng sleepslang

Drijfmestgift 18m³/ha op 20.03.09 Object Drijfmest kg werkzame N/ha 1e fractie kg N/ha 17.03.09 2e fractie kg N/ha 21.04.09 3e fractie kg N/ha 25.05.09 Controle Advies N-index zonder drijfmest 66 42 61 Zelfde minerale gift als bij drijfmest toediening 34 29 Drijfmest advies 72 35 62 Drijfmest vertraagde vrijstelling Drijfmest vlotte vrijstelling Drijfmest late vrijstelling MAX N 53 32 Proefveldwerking Pibo-Campus

Verschil bem. – advies kg/ha Drijfmestproef tarwe kg/ha % t.o.v. advies Verschil bem. – advies kg/ha Reststikstof Controle 10.613 93,7 - 717 22,5 Advies N-index zonder drijfmest 11.329 100,0 26,6 Zelfde minerale gift als bij drijfmest toediening 10.976 96,9 - 353 53,4 Drijfmest advies 10.839 95,7 - 491 21,6 Drijfmest Vertraagde vrijstelling 10.900 96,2 - 430 51,7 Drijfmest vlotte vrijstelling 10.981 - 348 26,4 Drijfmest Late vrijstelling MAX N 10.906 96,3 - 423 18,2 Proefveldwerking Pibo-Campus

Bemestingsproeven in wintertarwe Nitraatresidu bij oogst, kg N/ha 0-90 cm

Vroegere proefveldervaringen

Bemestingsproeven in wintertarwe BESLUIT Opbrengstverhoging door N-bemesting in wintertarwe sterk afhankelijk van N-index perceel Toepassing van drijfmest in wintertarwe is meerwaarde - respecteren bemestingsnormen - kostenbesparing aan meststoffen - zelfde tarweopbrengst is mogelijk - geen of beperkte invloed op nitraatresidu Let op: - vermijd structuurschade - ken bemestingswaarde drijfmest

een mijlpaal in de communicatie met onze landbouwers Mogelijkheden met BDBnet een mijlpaal in de communicatie met onze landbouwers Voor de pauze: voorstelling laatste 2 nieuwe uitgaven Kennismaking met grote hoeveelheid informatie BDB + gebruik voor de praktijk Jaarlijks 10.000en ontledingen  databank BDB, meer dan 60 jaar Vooruitgang expertsystemen, vooruitgang op gebied van computer, informatica, internet Verbetering communicatie met onze klanten Prioriteit: ontwikkeling van gebruiksvriendelijke website + interactieve mogelijkheden: communicatieplatform Voorstelling van het internetplatform voor de gegevensuitwisseling tussen de land- en tuinbouwer en de Bodemkundige Dienst 39

COMMUNICATIE BDB – KLANTEN aanvraag staalname aanvraag informatie... contacten staalnemer, voorlichter BDBnet inlichtingen stalen en percelen Communicatie en informatie-uitwisseling BDB – klanten telefoon: staalnameaanvraag, vraag naar informatie, ... directe contacten met staalnemer en/of voorlichter opnemen van de inlichtingen van de staalnames en de percelen staalname: in aanwezigheid klant  mogelijkheid tot communicatie analyse staal, analyse- en adviesverslag wordt verstuurd naar de klant later nog mogelijkheid tot communicatie: via telefoon of rechtstreeks informatie-overdracht via publicaties en artikels (cfr vorige sprekers) voorlichtingsvergaderingen Belangrijke factor: centrale databank op computerserver van BDB Hierop werd nieuwe website en BDBnet gebouwd BDBnet: communicatieplatform van en naar klant. bijkomende mogelijkheden voor communicatie via computer on-line oude mogelijkheden blijven belangrijk en blijven bestaan ook staalnemer uitgerust met handcomputer voorlichtingsvergaderingen artikels staalname analyse- en adviesverslagen 40

www.BDB.be Vertrouwde adres: www.bdb.be Vanaf deze avond Publiek gedeelte: informatief, toegankelijk voor iedereen Beveiligd gedeelte: BDBnet, informatief en interactief, toegankelijk voor geregistreerde gebruikers Welkomscherm en daarop zichtbare onderdelen: publieke website Logo: nog verborgen, wordt straks duidelijk 41

Informatie over wie we zijn, wat we doen, onze producten en diensten, ons laboratorium, enz. Overzichtelijke, aantrekkelijke, duidelijke informatie Navigatiemenu bovenaan en links Zoekmotor 42

COMMUNICATIEPLATFORM KLANTEN - BDB BDBnet 43

COMMUNICATIEPLATFORM KLANTEN - BDB Wat is BDBnet? Gelanceerd begin 2008 Module Bemestingsplan Internet communicatieplatform BDB Informatie-uitwisseling Klanten <-> BDB Via de nieuwe website van de BDB Gebruiksvriendelijke web-toepassingen Internetplatform bereikbaar via de website www.bdb.be 44

COMMUNICATIEPLATFORM KLANTEN - BDB BDBnet: doel De klant toelaten om toegang te hebben tot zijn BDB-data zelf gegevens te registreren: Bvb. perceelsregistratie, teeltregistratie, ... BDB- en eigen data te gebruiken voor berekeningen en andere nuttige toepassingen: Bvb. bemestingsplan staalnames, analyses, adviezen on-line aan te vragen en op te volgen te beschikken over andere nuttige tools: Bvb. organische-stofbeheer, irrigatiesturing Toekomst: irrigatiesturing 45

COMMUNICATIEPLATFORM KLANTEN - BDB BDBnet : iets voor u? Voor wie: Klanten BDB: land- en tuinbouwers,… Voorlichters Scholen …

COMMUNICATIEPLATFORM KLANTEN - BDB BDBnet: toegang Aanmelding BDBnet : Gebruikersnaam Wachtwoord Registratie BDBnet: Bestaande BDB-klanten: koppeling klantnummer controle klantnummer Nieuwe klanten: naam- en adresgegevens Gebruikersnaam en wachtwoord: garanderen dat elke BDBnet-gebruiker enkel zijn eigen gegevens ziet. Nieuwe BDBnet-gebruikers: verwittiging via e-mail. 47

48

BDBnet: raadplegen verslagen Piet De Boer sorteren volgens labonummer, datum, perceel, enz. 49

BDBnet: staalname-aanvragen 50

BDBnet: Opvolgen stalen Lijst van (nog niet afgewerkte) stalen identificatiegegevens van het staal, datum staalname, naam perceel en status staal: - Staal niet geregistreerd: nog niet ingevoerd in databank (ofwel staal nog niet aangekomen ofwel inlichtingen nog niet ingevoerd). - n/m parameters afgewerkt - Verslag in opmaak: in principe werden alle parameters ontleed en worden in deze faze de resultaten gecontroleerd en het verslag opgemaakt door de voorlichters. 51

BDBnet: Bemestingsplan Internettoepassing Volgende stap na bemestingsadvies Rekening houden met bemestingsnormen Opstellen van bemestingsplannen Akkerbouw Grasland Bijhouden van bemestingsregister Op perceelsniveau Enige betalende module op dit ogenblik Aparte licentie 52

BDBnet: Bemestingsplan gegevensuitwisseling Aanmelden BDBnet Bodemanalyses, mestanalyses Registreren perceelsgegevens Bemestingsadviezen mooi voorbeeld van gegevensuitwisseling tussen Bodemkundige Dienst en Klant via BDBnet. Bemestingsnormen Berekening meststofdosissen Opstellen bemestingsplannen 53

Bemestingsplannen opstellen organische bemesting minerale N- mineralisatie voorjaar najaar vrijstelling uit oogstresten vervluchtiging en denitrificatie N- opname door gewas groenbemester uitspoeling en denitrificatie nitraatvoorraad voorjaar nitraatresidu (1/10 - 15/11) oogst BDB-net

BDBnet-Bemestingsplan BDBnet: voor een verfijnde bemesting Perceelsgegevens: Perceelnummer Bodemtype Ligging Oppervlakte Bemestingsadviezen: N-index standaard Opstellen bemestingsplannen Teeltgegevens: Teelt Seizoen Voorziene zaai-/plantdatum Mestanalyses: Samenstelling Werkzame samenstelling Bemestingsnormen, ifv: MAP-gebied Bemestingsregime Fosfaatverzadiging Beheerovereenkomst Derogatie

BDBnet-Bemestingsplan BDBnet: voor een verfijnde bemesting Werkwijze: Perceelsregistratie

BDBnet-Bemestingsplan BDBnet: voor een verfijnde bemesting

BDBnet-Bemestingsplan BDBnet: voor een verfijnde bemesting Werkwijze: Perceelsregistratie Koppeling bodemanalyses aan percelen

BDBnet-Bemestingsplan BDBnet: voor een verfijnde bemesting

BDBnet-Bemestingsplan BDBnet: voor een verfijnde bemesting Werkwijze: Perceelsregistratie Koppeling bodemanalyses aan percelen Bepaling van de bemestingsbehoeften: - advies wordt automatisch ingelezen: - op basis van de gekoppelde bodemanalyses - i.f.v. perceel, teeltseizoen en voorziene teelt

BDBnet-Bemestingsplan BDBnet: voor een verfijnde bemesting

BDBnet-Bemestingsplan BDBnet: voor een verfijnde bemesting Werkwijze: Perceelsregistratie Koppeling bodemanalyses aan percelen Bepaling van de bemestingsbehoeften: - advies wordt automatisch ingelezen: - op basis van de gekoppelde bodemanalyses - i.f.v. perceel, teeltseizoen en voorziene teelt Bepaling van de bemestingsnormen: - automatisch ingelezen op basis van: - perceelsgegevens (MAP-gebied, regime, bodemtype) - teeltgroep - eventuele derogatie of beheerovereenkomst.

BDBnet-Bemestingsplan BDBnet: voor een verfijnde bemesting

BDBnet-Bemestingsplan BDBnet: voor een verfijnde bemesting Werkwijze: Perceelsregistratie Koppeling bodemanalyses aan percelen Bepaling van de bemestingsbehoeften: - advies wordt automatisch ingelezen: - op basis van de gekoppelde bodemanalyses - i.f.v. perceel, teeltseizoen en voorziene teelt Bepaling van de bemestingsnormen: - automatisch ingelezen op basis van: - perceelsgegevens (MAP-gebied, regime, bodemtype) - teeltgroep - eventuele derogatie of beheerovereenkomst. Invullen van geplande bemestingen: - invullen van geplande datum, meststof en dosis - berekening dosissen en bepaling toegediende voedingselementen: automatisch inlezen mestsamenstelling - berekenen van balans t.o.v. bemestingsbehoefte - berekenen van balans t.o.v. bemestingsnormen

BDBnet-Bemestingsplan BDBnet: voor een verfijnde bemesting

BDBnet-Bemestingsplan

BDBnet-Bemestingsplan BDBnet: voor een verfijnde bemesting

BDBnet-Bemestingsplan BDBnet: voor een verfijnde bemesting

BDBnet-Bemestingsplan BDBnet: voor een verfijnde bemesting

BDBnet-Bemestingsplan BDBnet: voor een verfijnde bemesting Meer info: Wenst u ook bemestingsplannen op te stellen met BDBnet-Bemestingsplan? Stuur dan een mail naar info@bdb.be Vermeld hierbij de volgende gegevens: aanvraag login en paswoord voor BDBnet-Bemestingsplan naam, klantnummer, adres en telefoonnummer