Hoofdstuk 2 Wereldbeeld: het wereldvoedselvraagstuk Paragraaf 11 t/m 15 SE

§ 11 Heb je Honger of trek? Hoofdvraag: In hoeverre wordt honger veroorzaakt door de overschrijding van de draagkracht van het milieu?

In veel landen is een gebrek aan voedselzekerheid In veel landen is een gebrek aan voedselzekerheid. In enkele van die landen groeit (of verdubbelt) de voedselproductie wel.

Er zijn twee vormen van honger. Op welke soort honger duidt dit plaatje?

Twee soorten Honger Kwantitatieve honger: Niet voldoen aan minimale energiebehoefte Natuurlijke omstandigheden: sterfte Kwalitatieve honger: Tekort aan vitaminen en mineralen Jarenlang voedseltekort: sluipmoordenaar

Oorzaken van honger Natuurlijke omstandigheden: de draagkracht (carrying capacity) van het gebied wordt overschreden.

Carrying capacity Def: aantal mensen dat in een gebied kan leven zonder schade aan te richten aan de leefomgeving, dus max. bevolkingsdichtheid Draagkracht bepaald door: Natuurlijke omstandigheden: bodem, klimaat Welvaartsniveau: kapitaal maakt investeringen mogelijk

Overbeweiding Winderosie Produktie bodem neemt af Bodemdegradatie = sterke afname van de produktiviteit van de bodem

Ghana Hoe donkerder, hoe meer bodemdegradatie Dit hangt samen met: natuurlijke omstandigheden welvaartsniveau bevolkingsdichtheid

De Groene en Genetische revolutie: kunnen zij honger bestrijden?

Technologische ontwikkelingen Zowel uit westerse als hongerlanden wordt voedsel geëxporteerd Mondiale voedselproduktie neemt nog toe door: Groene revolutie 60-er jaren Veredeling zaden met flink Hogere opbrengst. Irrigatie, kunstmest en pesticiden nodig Genetische Revolutie 80-er jaren Bv genen van rijst veranderen waardoor rijst in zout water kan groeien

§ 12 Maatschappelijke omstandigheden Hoofdvraag Welke groepen in de samenleving zijn het meest kwetsbaar bij voedseltekorten?

Oorzaken van honger Maatschappelijke omstandigheden: 1 Sociale omstandigheden 2 De gezinssituatie 3 Politieke omstandigheden Waar hoort dit plaatje bij?

Sociale omstandigheden Sociaal economische stratificatie Meestal is op het pl.l. grondbezit de doorslaggevende factor voor je sociale klasse Grootgrondbezit belemmert gelijkheid

Gezinssituatie Gezin( ouders met kinderen) niet vanzelfsprekend meer dé samenlevingsvorm Meer gebruikelijk is de grootfamilie, ook grootouders, ooms en tantes Door migratie, ziekte(aids) en oorlogen valt deze hulpbasis uit elkaar

Politieke omstandigheden Hongerlanden vaak politiek instabiel Veel territoriale conflicten Investeringen meestal politiek bepaald, bv in industrie en niet in voedsellandbouw

Ontwikkelingsscenario´s voor Afrika ten zuiden van de Sahara Aan welke 3 dingen moeten de investeringen worden besteed?

§ 13 Internationale voedselhandel Hoofdvraag In hoeverre kan vrije wereldhandel bijdragen aan verbeterde voedselzekerheid?

Er zijn twee wegen om honger te bestrijden: via de internationale voedselhandel §13 via ontwikkelingshulp §14

Honger hangt samen met: natuurlijke omstandigheden in eigen land sociale omstandigheden in eigen land Politieke omstandigheden in eigen land én met het buitenland Landbouw is geglobaliseerd door goedkoper transport en moderne telecommunicatie

Internationale handel is OK, maar concurrentie verstoord door: Heffingen op import Subsidies op import Zie voor dit mechanisme BOX 3

Veel tegenstand World Trade Organisation (WTO) Nieuwe handelspolitiek: Afschaffing handelsbeperkingen Vrijere import en export Veel tegenstand

Internationale voedselhandel: Europese kipdelen te koop in Afrika Oorzaken van honger DUMPING Internationale voedselhandel: Europese kipdelen te koop in Afrika

Het is lastig concurreren tegen gedumpt voedsel uit rijke landen

Geen wonder dat ontwikkelingslanden pressie uitoefenen op de WTO

Honger bestrijden via internationale voedselhandel Honger bestrijden via internationale voedselhandel. Welke mogelijkheden zijn er?

Eerlijke handel levert de boeren iets meer geld op.

§ 14 Helpt hulp? Hoofdvraag Op welke manieren kan ontwikkelingshulp bijdragen aan voedselzekerheid?

Donoren = manier van hulp Bilaterale hulp: Ene overheid aan de andere Internationale organisaties bv. IMF, wereldbank Niet- Gouvermentele Organisaties ( NGO) bv. Rode Kruis, AZG

Let Op: Good Governance Soorten Ontwikkelingshulp: noodhulp: levensbedreigende situaties projecthulp: steun voor een bepaald project Meestal na afloop van project zakt de boel weer in elkaar BETER IS programmahulp: Naar eigen inzicht besteden voor een specifiek overheidsbeleid. Let Op: Good Governance

Effectiviteit hulp Ontwikkelingshulp vanaf WO II Honger en armoede niet verdwenen Eenvoudig om produktie te laten stijgen Zeer moeilijk de armen en afgelegen wonenden te bereiken Ontwikkelingshulp niet alleen uit generositeit Politieke doelen Economische doelen, dmv gebonden hulp

Welk motief of welk doel zit achter deze hulp van Bono?

Welk motief of welk doel zit achter deze hulp van Britse soldaten?

Absolute bedragen

Ghana Komt de meeste ontwikkelingshulp terecht waar de meeste ondervoeding is?

De meeste ontwikkelingshulp komt terecht in het zwart gekleurde gebied. Het is het best bereikbare gebied ten opzichte van de hoofdstad. Maar is dat het gebied met de meeste ondervoede kinderen?

Conclusies Gebonden hulp en het geven van hulp waarbij de doelstellingen niet goed op elkaar zijn afgestemd zijn voorbeelden van incoherent beleid. Voedselzekerheid is een zaak van lange adem, trefzeker beleid en grote investeringen op het platteland!