GELUID – GELUIDSSNELHEID EN LICHTSNELHEID Na deze les: Kan je de geluidssnelheid door lucht (20oC) uit het hoofd noemen Kan je kunnen de formule S = v x t toepassen om afstanden en tijden te berekenen bij geluid
GELUID – GELUIDSSNELHEID EN LICHTSNELHEID Bliksem, prachtig natuurverschijnsel Als je telt vanaf de flits tot aan de donder kan je bepalen hoever het onweer weg is. Hoe komt dat? vGeluids 343 m/s In 1 s 3x een voetbalveld vLicht 300.000.000 m/s In 1 s 7x de wereld rond
GELUID – GELUIDSSNELHEID EN LICHTSNELHEID Bliksem, prachtig natuurverschijnsel Als je telt vanaf de flits tot aan de donder kan je bepalen hoever het onweer weg is. Hoe komt dat? vGeluids 343 m/s t = S / v t = t = 8,75 s vLicht 300.000.000 m/s t = S / v t = t = 0,00001 s Dus eigenlijk 8,74999 s Het verschil is te verwaarlozen!! 3.000 m 343 m/s 3.000 m _ 300.000.000 m/s
GELUID – GELUIDSSNELHEID EN LICHTSNELHEID Licht is wel snel, maar... Hoelang doet het licht erover om van de zon, de aarde te bereiken? De aarde staat ongeveer 150 miljoen kilometer van de zon t = S / v t = t = 500 s t = 8,3 minuten Breinbreker Als NU de zon uit zou gaan. Duurde het nog 8,3 minuten voordat het op aarde donker werd 150.000.000.000 m 300.000.000 m/s
GELUID – GELUIDSSNELHEID EN LICHTSNELHEID “Je moet tellen vanaf het moment dat je de flits ziet, tot het moment dat je de donder hoort, ... en als je dan het aantal tellen deelt door de afstand waarop het onweer van je verwijdert is, dan weet je precies hoe snel je getelt heb” (Herman Finkers) Stel het onweer is 1 km van je vandaan. Je telt 3 tellen. Volgens Herman tijd / afstand = tijd 3 / 1000 = 0,003 ??? Wel goed afstand / geluidssnelheid = tijd 1000 / 343 = 2,9 s tellen / tijd= 3 / 2,9 = 1,034 tellen per seconde
GELUID – GELUIDSSNELHEID EN LICHTSNELHEID Geluids-snelheid is afhankelijk van het medium stof snelheid (m/s) Aluminium 5080 Been (massief) 3000 Been(poreus) 2600 Beton 4300 Glas 4000-4500 Ivoor Koper 3800 Marmer Rubber 50 Staal 5100 Steen 3600 IJs 3280 IJzer vloeistof Temperatuur (C) snelheid (m/s) ethanol 1170 glycerol 1930 methanol 1120 siliconenolie 790 water 1403 20 1484 40 1529 60 1540 80 1555 100 1543 zwaar water 1380 zeewater 1510
GELUID – GELUIDSSNELHEID EN LICHTSNELHEID Voorbeeld Ik sla met een moker op een treinrails. 500m verderop luistert Piet met één oor op de rails. Wat hoort Piet? Door de lucht t = S / v t = t = 1,45 s Door rails t = S / v t = t = 0,10 s 500 m 343 m/s 500 m_ 5100 m/s
GELUID – GELUIDSSNELHEID EN LICHTSNELHEID Echo Geluid kan terug kaatsen naar de geluidsbron Men spreekt van echo als er minimaal 0,05 s tussen het geluid en weerkaatste geluid zit Een echoput moet dus minimaal 8,58 meter diep zijn omdat, S = v x t S = 343 x 0,05 s S = 17,15 m
GELUID – GELUIDSSNELHEID EN LICHTSNELHEID Voorbeeld Een boot met een sonar ontvangt een echo van een vis na 3 seconden. De geluids-snelheid in zeewater is 1510 m/s Hoe diep zwemt de vis? S = v x t S = 1510 m/s x 3 s S = 4530 m De vis zwemt op 2265 m diepte.