met naam en toenaam genoemde sporten en van sport in het algemeen HOE VER VALT DE APPEL VAN WELKE BOOM? De overdracht door moeders en vaders op dochters en zoons van de beoefening van met naam en toenaam genoemde sporten en van sport in het algemeen in Nederland tussen 1983 en 1999

NEDERLANDSE SOCIOLOGISCHE VERENIGING Danny Brukx Ariana Need Wout Ultee Radboud Universiteit Nijmegen DAG VAN DE SOCIOLOGIE NEDERLANDSE SOCIOLOGISCHE VERENIGING AMSTERDAM 11 JUNI 2009

Gemakkelijke antwoord op de vraag wie sport : Motivatie hogere opleiding, grotere kans Gelegenheid hoger inkomen, grotere kans Moeilijker te toetsen antwoord : Jong geleerd, oud gedaan BLINDE VLEK : DAT BLIJFT VOLWASSENENSOCIOLOGIE

BESTUDEER NU EENS KINDEREN ! IETS MET DE PAPLEPEL INGEGOTEN KRIJGEN IN DODE HOEK KIJKEN : BESTUDEER NU EENS KINDEREN ! IETS MET DE PAPLEPEL INGEGOTEN KRIJGEN ZOALS DE OUDEN ZONGEN, PIEPEN DE JONGEN

WELKE OUDERE ZONG , WIE HOUDT DE PIJP VAST ? KINDEREN HEBBEN TWEE OUDERS BLINDE VLEK IN ONDERZOEK NAAR OVERDRACHT VAN BEROEP EN ONDERWIJS : VERWAARLOZING VAN DE VRAAG IN HOEVERRE MOEDERS AAN DOCHTERS OVERDRAGEN EN VADERS AAN ZOONS

WAT WORDT INGEGOTEN , WAT ZONGEN DE OUDEN ? GENOEG TIJD BESTEED AAN OVERDRACHT BEROEP GENOEG GELD GESTOKEN IN OVERDRACHT ONDERWIJS GENOEG AANDACHT VOOR OVERDRACHT CULTUUR DAAROM HIER OOG VOOR OVERDRACHT DOOR OUDERS OP KINDEREN VAN MET NAAM EN TOENAAM GENOEMDE SPORTEN EN VAN SPORT IN HET ALGEMEEN

NIET ÉÉN VRAAG , MAAR EEN REEKS VRAGEN ALS EEN OUDER AAN (EEN BEPAALDE) SPORT DOET , IN HOEVERRE DOET HAAR OF ZIJN KIND DAT DAN OOK ? BLIJFT EEN GEVONDEN SAMENHANG BESTAAN ALS REKENING WORDT GEHOUDEN MET OUDERLIJKE OPLEIDING EN HUISHOUDINKOMEN ?

VAN SAMENHANG NAAR NETTO-OVERDRACHT SPORT OUDER SPORT KIND ??? SPORT OUDER SPORT KIND OPLEIDING OUDERS HUISHOUDINKOMEN VAN SAMENHANG NAAR NETTO-OVERDRACHT

VRAGENREEKS VERVOLGD NETTO-OVERDRACHT VADER - ZOON GROTER DAN NETTO-OVERDRACHT MOEDER - ZOON ? NETTO-OVERDRACHT VADER - ZOON GROTER DAN NETTO-OVERDRACHT VADER - DOCHTER ? NETTO-OVERDRACHT MOEDER - DOCHTER GROTER DAN NETTO-OVERDRACHT MOEDER - ZOON ? NETTO-OVERDRACHT MOEDER - DOCHTER GROTER DAN NETTO-OVERDRACHT VADER - DOCHTER ?

HEKKENSLUITERS VAN DE VRAGENREEKS NETTO-OVERDRACHT MOEDER - DOCHTER GROTER DAN NETTO-OVERDRACHT VADER - ZOON ? NETTO-OVERDRACHT VADER - DOCHTER GROTER DAN NETTO-OVERDRACHT MOEDER – ZOON ? NETTO-OVERDRACHT VAN DOEN AAN BEPAALDE SPORT STERKER DAN NETTO-OVERDRACHT VAN DOEN AAN SPORT IN HET ALGEMEEN ? ELKE NETTO-OVERDRACHT GEDAALD ? WELKE NETTO-OVERDRACHTEN DALEN MEER ?

HYPOTHESEN : TRENDUITSPRAAK : NA-AAPHYPOTHESE GELIJKWAARDIGHEIDSHYPOTHESE PATERNALISMEHYPOTHESE MOEDER-DOCHTERHYPOTHESE ZICHTBAARHEIDSHYPOTHESE TRENDUITSPRAAK : OVERDRACHTEN WORDEN ZWAKKER , EN DE STERKSTE HET MEEST

TEGEN PUTNAM EN DUIJVENDAK : ALS DE OVERDRACHT VAN HET AL DAN NIET SPORTEN EN VAN HET WEL OF NIET DOEN AAN BEPAALDE SPORTEN IN DE LOOP VAN DE TIJD AFNEEMT KAN DAT ‘ INDIVIDUALISERING ’ WORDEN GENOEMD TEGEN PUTNAM EN DUIJVENDAK : SPORTEN IN GROEPSVERBAND DUIDT NIET OP MAATSCHAPPELIJKE COHESIE OMDAT PERSONEN MET ‘ ONS SOORT MENSEN ’ SPORTEN : BOWLING APART

AANVULLEND VOORZIENINGEN ONDERZOEKEN VAN GEGEVENS ONLEEND AAN AANVULLEND VOORZIENINGEN ONDERZOEKEN VAN HET SOCIAAL EN CULTUREEL PLANBUREAU UIT 1983 , 1987 , 1991 , 1995 , 1999 HUISHOUDENQUÊTE VERVAT IN BESTAND MET REGELS VOOR PERSONEN EN ALS VARIABELEN ONDERMEER WEL OF NIET DOEN AAN ELK VAN (+-) 25 SPORTEN OPLEIDING , INKOMEN HUISHOUDNUMMER PLAATS IN HET HUISHOUDEN

VOEG DE BESTANDEN VAN DE VIJF JAREN SAMEN KLAP DE REGEL VOOR EEN PERSOON UIT TOT 25 REGELS , ÉÉN VOOR ELKE MOGELIJKE SPORT KIES PERSONEN TUSSEN 6 EN 24 JAAR UIT DIE ALS THUISWONEND KIND ZIJN AANGEMERKT VOEG AAN ELKE KIND-SPORT REGEL DE REGELS TOE VOOR VADER-SPORT EN MOEDER-SPORT , VOLGENS DE VARIABELE POSITIE IN HUISHOUDEN VOEG DE BESTANDEN VAN DE VIJF JAREN SAMEN ZO EEN OUDERS-KINDEREN-SPORTEN BESTAND DAT BIJ STATISTISCHE ANALYSE DE REEKS VRAGEN KWANTITATIEF KAN BEANTWOORDEN

MEER DAN ÉÉN KIND UIT EEN HUISHOUDEN MEER DAN ÉÉN SPORT PER PERSOON DE MODELLEN VOOR HET WEL OF NIET DOEN AAN BEPAALDE SPORTEN ZIJN GESCHAT OP 292.226 OUDERS-KINDEREN-SPORTEN KAARTEN DE MODELLEN VOOR HET WEL OF NIET DOEN AAN SPORT ZIJN GESCHAT OP 12.036 OUDERS-KINDEREN REGELS DE MODELLEN ZIJN GESCHAT MET CLUSTERCORRECTIES WEGENS TWEE AFHANKELIJKHEDEN TUSSEN REGELS : MEER DAN ÉÉN KIND UIT EEN HUISHOUDEN MEER DAN ÉÉN SPORT PER PERSOON

Tabel 1: Het percentage sportende dochters en zonen (van 6 tot 24 jaar) in Nederland in 1983, 1987, 1991, 1995 en 1999, evenals het percentage sportende moeders en vaders Zoons Dochters Vaders Moeders 1983 1987 1991 1995 1999 87,5 83,7 86,4 87,0 87,9 89,3 84,9 87,6 89,8 89,9 66,6 63,4 65,5 67,2 67,4 64,7 64,3 65,7 69,4 65,9

EERST BRUTO ODDS RATIO’S DAN MULTIPELE LOGISCHE REGRESSIEMODELLEN , BEVINDINGEN EERST BRUTO ODDS RATIO’S DAN MULTIPELE LOGISCHE REGRESSIEMODELLEN , WAARVAN DE PARAMETERS - OMGEREKEND NAAR KANSEN - WORDEN WEERGEGEVEN IN FIGUREN HOE MEER EEN ODDS RATIO BOVEN DE ÉÉN UITKOMT, DES TE STERKER IS DE OVERDRACHT VAN OUDER OP KIND

jaar Vader-zoon Vader-dochter Moeder-zoon Moeder-dochter 1983 9,1 5,5 Tabel 2 : Odds ratio’s voor tabellen waarin het al dan niet doen aan een bepaalde sport door kinderen is gekruist tegen het al dan niet doen aan die sport door hun ouders; Nederland in 1983, 1987, 1991, 1995 en 1999 jaar Vader-zoon Vader-dochter Moeder-zoon Moeder-dochter 1983 9,1 5,5 7,6 10,9 1987 7,1 4,8 5,9 9,3 1991 8,3 5,0 5,6 7,4 1995 8,5 4,9 5,7 9,2 1999 6,8 5,1 4,4 7,2

jaar Vader-zoon Vader-dochter Moeder-zoon Moeder-dochter 1983 6,0 2,8 Tabel 3 : Odds ratio’s voor tabellen waarin het al dan niet doen aan minstens één of geen sport door kinderen is gekruist tegen het doen aan minstens één of geen sport door hun ouders; Nederland in 1983, 1987, 1991, 1995 en 1999 jaar Vader-zoon Vader-dochter Moeder-zoon Moeder-dochter 1983 6,0 2,8 4,8 5,9 1987 4,9 4,5 5,1 5,2 1991 3,4 4,0 3,7 4,6 1995 3,8 3,9 3,3 1999 2,5

Multipele logistische regressiemodellen voor wel of niet aan bepaalde sporten doen en voor wel of niet aan sport doen Afhankelijk van Geslacht kind leeftijd kind opleiding vader opleiding moeder huishoudinkomen sportgedrag vader sportgedrag moeder jaar van onderzoek meerdere interactietermen Parameters in plaatjes omgezet

ALLE WIE-OP-WIE OVERDRACHTEN NIET EVEN STERK ALLE VORMEN VAN OVERDRACHT DOEN ZICH VOOR , OOK ALLE NETTO-OVERDRACHTEN OVERDRACHT DOEN AAN BEPAALDE SPORT IS STERKER DAN OVERDRACHT DOEN AAN SPORT ALLE WIE-OP-WIE OVERDRACHTEN NIET EVEN STERK OVERDRACHTEN DOOR MOEDERS STERKER DAN DIE DOOR VADERS MOEDER - DOCHTER OVERDRACHT STERKER DAN VADER - ZOON OVERDRACHT

OVERDRACHTEN NEMEN IN DE TIJD AF MAAR ER IS NIET EENVOUDIG INDIVIDUALISERING ER IS ‘ ONTMOEDERING ’ SLOTHYPOTHESE: DOOR TOENAME PERCENTAGE WERKENDE MOEDERS , STERKERE AFNAME SPORTOVERDRACHT DOOR MOEDERS VERGELEKEN MET VADERS