JK-flipflop en tellerschakelingen f r i e s l a n d c o l l e g e MKO- opleidingen Elektrotechniek JK-flipflop en tellerschakelingen digitale techniek R6522P 8507 R642-31 P.D.v.d.Wal Leeuwarden, feb. 2000

Waar gaat deze presentatie over? R6522P 8507 R642-31 Waar gaat deze presentatie over? In deze presentatie worden de principes en werking uitgelegd en gedemonstreerd van de JK-master-slave-flipflops en tellers In deze presentatie worden de principes en werking uitgelegd en gedemonstreerd van de JK-master-slave-flipflops en tellers digitale techniek De kennis van de werking van deze schakelingen behoren tot het boek: Informatietechniek 3MK. hoofdstuk 8 en 9: JK-master-slave flipflops en tellers De kennis van de werking van deze schakelingen behoren tot het boek: Informatietechniek 3MK. hoofdstuk 8 en 9: JK-master-slave flipflops en tellers Deze presentatie bestaat uit 29 dia’s met animaties. Is animatie uitgewerkt dan gaat er een belletje en kan je op de groene knop drukken voor de volgende dia.

Inhoud van deze presentatie R6522P 8507 R642-31 Inhoud van deze presentatie digitale techniek MS-geheugen JK-MS-geheugen Tellers Toepassingen Maak een keuze uit de volgende geheugenschakelingen:

Master-Slave-geheugens 4 Master-Slave-geheugens Om een digitale tweedeler te maken gaan we uit van de geklokte Set/Reset-geheugenschakeling ….. Om een digitale tweedeler te maken gaan we uit van de geklokte Set/Reset-geheugenschakeling ….. omdat het de bedoeling is het geheugen te setten als het gereset en te resetten als het geset is, verbinden we de reset met de Q-uitgang en de set met de Q ….. omdat het de bedoeling is het geheugen te setten als het gereset en te resetten als het geset is, verbinden we de reset met de Q-uitgang en de set met de Q ….. k l i & & & & & & & & & & & & & & & & & Q C & res set +5V De schakeling oscilleert! Sluiten we nu de spanning aan, dan ontstaat de volgende situatie ... Sluiten we nu de spanning aan, dan ontstaat de volgende situatie ... Drukken we nu op de C-knop . . . Drukken we nu op de C-knop . . . muisklik

Master-Slave-geheugens 5 Master-Slave-geheugens Om dit oscilleren te voorkomen zetten we nog een geklokt S/R- geheugen achter het eerste geheugen….. Om dit oscilleren te voorkomen zetten we nog een geklokt S/R- geheugen achter het eerste geheugen….. Q2 wordt aangestuurd door de uitgangen van Q1 en de reset-ingang van Q1 door de Q-uitgang van Q2 Q2 wordt aangestuurd door de uitgangen van Q1 en de reset-ingang van Q1 door de Q-uitgang van Q2 en de set-ingang van Q1 met de Q-uitgang van Q2. en de set-ingang van Q1 met de Q-uitgang van Q2. M/S-geheugen s & Q C Q1 & Q C Q2 s r Master Slave & r De Clock-ingang van Q2 sluiten we via een NAND-invertor op de Clock- ingang van Q1... De Clock-ingang van Q2 sluiten we via een NAND-invertor op de Clock- ingang van Q1... muisklik Zo ontstaat het Master /Slave -geheugen

JK-Master-Slave-geheugens De schakeling oscilleert nu niet meer 6 JK-Master-Slave-geheugens Sluiten we de spanning aan, dan onstaat de volgende situatie ... Sluiten we de spanning aan, dan onstaat de volgende situatie ... De schakeling oscilleert nu niet meer Drukken we nu op de C-knop …. Drukken we nu op de C-knop …. ,dan set alleen het Master-geheugen…. ,dan set alleen het Master-geheugen…. Laten we nu de C-knop los …. Laten we nu de C-knop los …. ,dan set ook de Slave-uitgang. ,dan set ook de Slave-uitgang. J K C Q JK-master-slave- flipflop & & & s k l i & Q C J K Master s r & k l i & Q +5V Slave & Q & r & C We breiden de schakeling uit met nog 2 ingangen, de J- en K- ingangen. We breiden de schakeling uit met nog 2 ingangen, de J- en K- ingangen. Zo ontstaat de JK-master-slave-flipflop met een eigen symbool. Zo ontstaat de JK-master-slave-flipflop met een eigen symbool.

JK-Master-Slave-geheugens 7 JK-Master-Slave-geheugens Sluiten we ook de J- en K-ingangen op de spanning aan …. Sluiten we ook de J- en K-ingangen op de spanning aan …. Drukken we nu op de C-knop …. Drukken we nu op de C-knop …. ,dan gebeurt er aan de buitenkant niets…. ,dan gebeurt er aan de buitenkant niets…. Laten we nu de C-knop los …. Laten we nu de C-knop los …. ,dan pas set de uitgang Q van de JK-flipflop. ,dan pas set de uitgang Q van de JK-flipflop. J K C Q J K C Q & & & s k l i & Q C s r & k l i & +5V & & r & C Maken we de J-ingang ‘0’, dan blokkeren we de set en maken we de K-ingang ‘0’, dan blokkeren we de reset. Maken we de J-ingang ‘0’, dan blokkeren we de set en maken we de K-ingang ‘0’, dan blokkeren we de reset.

JK-Master-Slave-geheugens 8 JK-Master-Slave-geheugens In de praktijk kan het symbool van de JK-flipflop er als volgt uitzien. In de praktijk kan het symbool van de JK-flipflop er als volgt uitzien. Vaak wordt de JK-flipflop ook nog voorzien van Set- en Reset- ingangen, die onafhankelijk van de clockpuls werken. Vaak wordt de JK-flipflop ook nog voorzien van Set- en Reset- ingangen, die onafhankelijk van de clockpuls werken. De aansluiting van deze JK-flipflop met S/R- ingangen is als volgt ... De aansluiting van deze JK-flipflop met S/R- ingangen is als volgt ... +5V S k l i k l i k l i k l i Druk op de C-knop ... Laat de C-knop los... Laat de C-knop los... Druk op de C-knop ... De Q-uitgang reageert niet. De Q-uitgang reageert nu wel.. De Q-uitgang reageert nu wel.. De Q-uitgang reageert niet. J C K Q C R De JK-flipflop werkt als een toggle-schakelaar Eenmaal C-puls en de Q-uitgang wordt ‘1’ Tweede maal C-puls en de Q-uitgang wordt weer ‘0’

JK-Master-Slave-geheugens 9 JK-Master-Slave-geheugens We gaan nu een serie pulsen op C geven en kijken wat er gebeurt. We gaan nu een serie pulsen op C geven en kijken wat er gebeurt. C Q 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Signaal-stap- diagram 1 2 3 4 5 6 7 8 Na 16 pulsen op C tellen we 8 pulsen op de Q-uitgang. Na 16 pulsen op C tellen we 8 pulsen op de Q-uitgang. +5V S P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s puls P u l s P u l s P u l s P u l s J C Q C Q De JK-flipflop deelt het aantal ingangs- pulsen door twee. De JK-flipflop deelt het aantal ingangs- pulsen door twee. K R De JK-flipflop werkt als een TWEEDELER

JK-Master-Slave-geheugens 10 JK-Master-Slave-geheugens Uit het Signaal-stap-diagram kunnen we afleiden dat, als we 8 ingangs- pulsen geven de uitgang van Q1 maar 2 pulsen geeft. Uit het Signaal-stap-diagram kunnen we afleiden dat, als we 8 ingangs- pulsen geven de uitgang van Q1 maar 2 pulsen geeft. Nu zetten we een tweede JK-flipflop achter de eerste Nu zetten we een tweede JK-flipflop achter de eerste en sluiten de C-ingang van Q1 aan op de uitgang van Q0 en sluiten de C-ingang van Q1 aan op de uitgang van Q0 Het aantal ingangspulsen wordt dus gedeeld door 4 en we hebben hier dus te maken met een Het aantal ingangspulsen wordt dus gedeeld door 4 en we hebben hier dus te maken met een Sluiten we nu de ingangspuls op de C-ingang van Q0 aan en de juiste spanningen op de andere ingangen dan ontstaat ... Sluiten we nu de ingangspuls op de C-ingang van Q0 aan en de juiste spanningen op de andere ingangen dan ontstaat ... VIERDELER Nu geven we een serie pulsen op dukknop C …. Nu geven we een serie pulsen op dukknop C …. P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s J C K Q S R +5V J C K Q S R 1 +5V C C Q0 Signaal-stap- diagram Q1 1 2 1 3 4 2 5 6 3 7 8 4 1 2

JK-Master-Slave-geheugens 11 JK-Master-Slave-geheugens We nemen nu een serie van 4 JK-flipflops We nemen nu een serie van 4 JK-flipflops J C K Q S R Q0 C +5V De ingangspuls(schakelaar) zetten we op de C-ingang van Q0 De ingangspuls(schakelaar) zetten we op de C-ingang van Q0 +5V De Q-uitgangen verbinden we met de C- ingangen van de volgende geheugens De Q-uitgangen verbinden we met de C- ingangen van de volgende geheugens J C K Q S R 1 Q1 Op de uitgangen zetten we weer een LED Op de uitgangen zetten we weer een LED De Reset-ingangen verbinden we met elkaar op een Reset-drukknop De Reset-ingangen verbinden we met elkaar op een Reset-drukknop J C K Q S R 2 Q2 Alle S-, J- en K- ingangen verbinden we met de +5V Alle S-, J- en K- ingangen verbinden we met de +5V Sluiten we de spanning aan dan kan het volgende beeld ontstaan Sluiten we de spanning aan dan kan het volgende beeld ontstaan J C K Q S R 3 Q3 P u l s P u l s Drukken we nu op de Reset-knop ... Drukken we nu op de Reset-knop ... Dan zijn alle geheugens ge-RESET R

JK-Master-Slave-geheugens 12 JK-Master-Slave-geheugens P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s Bepalen we de uitgang van Q0 als Least Signifiant Bit (LSB) Bepalen we de uitgang van Q0 als Least Signifiant Bit (LSB) J C K Q S R Q0 C +5V 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 LSB en de uitgang van Q3 als Most Signifiant Bit (MSB) en de uitgang van Q3 als Most Signifiant Bit (MSB) dan onstaat het volgende digitale getal dan onstaat het volgende digitale getal J C K Q S R 1 Q1 1 1 1 02 = 1 410 = E16 0 1 0 02 = 0 410 = 416 1 0 0 12 = 0 910 = 916 0 0 0 02 = 0 010 = 016 0 0 1 02 = 0 210 = 216 0 0 0 12 = 0 110 = 116 1 0 1 02 = 1 010 = A16 1 0 0 02 = 0 810 = 816 0 1 0 12 = 0 510 = 516 0 0 1 12 = 0 310 = 316 1 1 0 12 = 1 310 = D16 0 1 1 02 = 0 610 = 616 1 1 0 02 = 1 210 = C16 1 1 1 12 = 1 510 = F16 0 1 1 12 = 0 710 = 716 0 0 0 02 = 0 010 = 016 1 0 1 12 = 1 110 = B16 We gaan nu bekijken wat er gebeurt als we een serie pulsen op met de C-knop geven ….. We gaan nu bekijken wat er gebeurt als we een serie pulsen op met de C-knop geven ….. J C K Q S R 2 Q2 We kunnen hiermee digitaal van 0 tot 15 tellen. We kunnen hiermee digitaal van 0 tot 15 tellen. Bij de puls 16 begint de teller weer op 0000. Bij de puls 16 begint de teller weer op 0000. J C K Q S R 3 Q3 Dit is dus een 16-teller/deler MSB R +5V

JK-Master-Slave-geheugens 13 JK-Master-Slave-geheugens Ook voor deze 4-bits of zestien- teller is er weer een symbool ontworpen. Ook voor deze 4-bits of zestien- teller is er weer een symbool ontworpen. C J C K Q S R Q0 +5V Deze teller heeft 2 ingangen: C voor de neergaande flank van de telpuls en R (of CT=0) voor de reset Deze teller heeft 2 ingangen: C voor de neergaande flank van de telpuls en R (of CT=0) voor de reset J C K Q S R 1 Q1 C R Q0 Q1 Q2 Q3 en 4 uitgangen: Q0 voor bitwaarde 1 en 4 uitgangen: Q0 voor bitwaarde 1 Q1 voor bitwaarde 2 Q1 voor bitwaarde 2 J C K Q S R 2 Q2 Q2 voor bitwaarde 4 Q2 voor bitwaarde 4 Q3 voor bitwaarde 8 Q3 voor bitwaarde 8 J C K Q S R 3 Q3 +5V R

Tellers We sluiten op de 4 uitgangen weer 4 LED’s aan 14 Tellers We sluiten op de 4 uitgangen weer 4 LED’s aan We sluiten op de 4 uitgangen weer 4 LED’s aan en op de 2 ingangen 2 drukknoppen. en op de 2 ingangen 2 drukknoppen. P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s Res +5V C Q0 is het LSB Q0 is het LSB en Q3 is het MSB en Q3 is het MSB C R Q0 Q1 Q2 Q3 Geven we nu een serie pulsen op C … Geven we nu een serie pulsen op C … LSB 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 02 = 1 010 = A16 1 1 0 02 = 1 210 = C16 1 0 1 12 = 1 110 = B16 1 1 0 12 = 1 310 = D16 1 1 1 12 = 1 510 = F16 1 1 1 02 = 1 410 = E16 0 0 0 02 = 0 010 = 016 1 0 0 02 = 0 810 = 816 0 1 1 02 = 0 610 = 616 0 1 0 02 = 0 410 = 416 0 1 1 12 = 0 710 = 716 0 1 0 12 = 0 510 = 516 0 0 1 02 = 0 210 = 216 0 0 1 12 = 0 310 = 316 1 0 0 12 = 0 910 = 916 0 0 0 12 = 0 110 = 116 0 0 0 02 = 0 010 = 016 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 MSB Ook deze 4-bits teller werkt als een Ook deze 4-bits teller werkt als een 16 TELLER/DELER

Tellers Geef nu eerst een serie van 9 pulsen op C … 15 Tellers Geef nu eerst een serie van 9 pulsen op C … Geef nu eerst een serie van 9 pulsen op C … We kunnen de 16-teller ook als 10- teller gebruiken door bij de 10-de puls niet op de C-knop te drukken, maar op de Reset-knop te drukken. We kunnen de 16-teller ook als 10- teller gebruiken door bij de 10-de puls niet op de C-knop te drukken, maar op de Reset-knop te drukken. 9 6 2 5 3 8 4 7 P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s Res +5V C C R Q0 Q1 Q2 Q3 10 Puls LSB 1 1 1 1 1 De 10-de puls geven we op de Reset-knop …. De 10-de puls geven we op de Reset-knop …. 1 1 1 1 0 0 1 12 = 0 310 = 316 0 0 1 02 = 0 210 = 216 0 0 0 12 = 0 110 = 116 0 0 0 02 = 0 010 = 016 0 1 0 12 = 0 510 = 516 0 1 0 02 = 0 410 = 416 0 1 1 12 = 0 710 = 716 1 0 0 02 = 0 810 = 816 1 0 0 12 = 0 910 = 916 0 1 1 02 = 0 610 = 616 1 1 1 1 1 1 MSB De 4-bits teller telt nu van 0 tot en met 9 en begint op de 10-de puls weer op 0, maar erg praktisch is deze handmatige reset natuurlijk niet. De 4-bits teller telt nu van 0 tot en met 9 en begint op de 10-de puls weer op 0, maar erg praktisch is deze handmatige reset natuurlijk niet.

Tellers Geef nu weer een serie van 9 pulsen op C … 16 Tellers Geef nu weer een serie van 9 pulsen op C … Geef nu weer een serie van 9 pulsen op C … Om de reset op de 10-de puls te automatiseren, breiden we de schakeling uit met een NAND-poort Om de reset op de 10-de puls te automatiseren, breiden we de schakeling uit met een NAND-poort 10 6 9 8 2 5 3 4 7 P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s Res +5V C en sluiten de uitgangen Q1(2) en Q3 (8) op de ingangen aan en sluiten de uitgangen Q1(2) en Q3 (8) op de ingangen aan & en de uitgang op de Reset-ingang van de teller aan. en de uitgang op de Reset-ingang van de teller aan. C R Q0 Q1 Q2 Q3 LSB 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 12 = 0 910 = 916 0 1 0 02 = 0 410 = 416 0 0 1 02 = 0 210 = 216 0 0 0 12 = 0 110 = 116 0 0 0 02 = 0 010 = 016 0 0 1 12 = 0 310 = 316 0 1 0 12 = 0 510 = 516 0 1 1 12 = 0 710 = 716 0 1 1 02 = 0 610 = 616 1 0 0 02 = 0 810 = 816 1 1 1 1 1 1 MSB & De 10-teller/deler werkt nu volledig automatisch door de zgn. verkorte telcyclus. De 10-teller/deler werkt nu volledig automatisch door de zgn. verkorte telcyclus.

Tellers muisklik muisklik Druk op een toets voor een tweede 10-deler 17 Tellers Druk op een toets voor een tweede 10-deler We verbinden uitgang Q3 van de eerste 10-deler met de C-ingang van de tweede 10-deler. We verbinden uitgang Q3 van de eerste 10-deler met de C-ingang van de tweede 10-deler. De schakeling voor de 10-deler vervangen we door een symbool. De schakeling voor de 10-deler vervangen we door een symbool. BCD 7- segm. Res +5V C We zetten de pulsschakelaar C weer op de C-ingang van de eerste deler en sluiten beide Reset-ingangen op Reset-drukknop aan. We zetten de pulsschakelaar C weer op de C-ingang van de eerste deler en sluiten beide Reset-ingangen op Reset-drukknop aan. C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 C R Q0 Q1 Q2 Q3 & 7x Op de uitgangen van beide 10-delers sluiten we via BCD-7 decoders twee 7-segments displays aan. Op de uitgangen van beide 10-delers sluiten we via BCD-7 decoders twee 7-segments displays aan. Door 2 10-tellers/delers achter elkaar te schakelen ontstaat er een 100-teller. Door 2 10-tellers/delers achter elkaar te schakelen ontstaat er een 100-teller. Met 3 10-tellers/delers achter elkaar kunnen we een 1000-teller maken. Met 3 10-tellers/delers achter elkaar kunnen we een 1000-teller maken. C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 Met 6 10-tellers/delers achter elkaar kunnen we een miljoen-teller maken. Met 6 10-tellers/delers achter elkaar kunnen we een miljoen-teller maken. 7x Per 10-teller/deler komt er een decade bij. Per 10-teller/deler komt er een decade bij. muisklik muisklik Daarom noemen we een 10-teller ook wel decade-teller. Daarom noemen we een 10-teller ook wel decade-teller.

Tellers De 2de decadeteller (de 10-talteller) 18 Tellers 10 11 12 9 6 2 5 8 3 1 4 7 BCD 7- segm. P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s Res +5V C C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 7x De 2de decadeteller (de 10-talteller) heeft nu een telpuls gekregen, omdat de 1ste decadeteller is gereset en daardoor uitgang Q3 laag is geworden. We sluiten de voedingspanning aan ... De 2de decadeteller (de 10-talteller) heeft nu een telpuls gekregen, omdat de 1ste decadeteller is gereset en daardoor uitgang Q3 laag is geworden. We sluiten de voedingspanning aan ... Geven nu een serie pulsen en gaan na wat er dan gebeurt Geven nu een serie pulsen en gaan na wat er dan gebeurt C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 Op de volgende dia is de teller opge- hoogd naar 90 en gaan vandaar verder. 7x

Tellers Tot zover de 100-teller. We kunnen deze schakeling 19 Tellers 100 101 102 95 94 92 96 93 98 91 97 99 BCD 7- segm. P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s P u l s Res +5V C C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 7x Tot zover de 100-teller. We kunnen deze schakeling gemakkelijk uitbreiden door uitgang Q3 van de tiental- teller aan te sluiten op de C- ingang van een volgende 10-deler, die dan als 100-tal teller werkt.. Tot zover de 100-teller. We kunnen deze schakeling gemakkelijk uitbreiden door uitgang Q3 van de tiental- teller aan te sluiten op de C- ingang van een volgende 10-deler, die dan als 100-tal teller werkt. Beide tellers hebben zich- zelf gereset en staan nu beide weer op 0 Ga vanaf 90 door met een serie pulsen ….. Ga vanaf 90 door met een serie pulsen ….. C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 7x C

Tellers muisklik muisklik Een variant op de 4-bits teller is de 74HC93 20 Tellers Een variant op de 4-bits teller is de 74HC93 Een variant op de 4-bits teller is de 74HC93 en een 8-deler met elk een eigen telpuls-ingang + en een 8-deler met elk een eigen telpuls-ingang + Deze bestaat uit een 2-deler Deze bestaat uit een 2-deler We voeren nu een blokspanning van 1Hz toe op de ingang van de 2-deler…. We voeren nu een blokspanning van 1Hz toe op de ingang van de 2-deler…. Om hier een 10-deler van te maken, moeten we uitgang Q0 verbinden met de ingang van de 8-deler Om hier een 10-deler van te maken, moeten we uitgang Q0 verbinden met de ingang van de 8-deler Q0 Q1 Q2 Q3 CTR & CT=0 + DIV2 DIV8 Vervolgens verbinden we de Q1 en de Q3 met de ingangen van de ingebouwde AND-poort voor de reset van de teller. Vervolgens verbinden we de Q1 en de Q3 met de ingangen van de ingebouwde AND-poort voor de reset van de teller. 3 6 1 5 7 2 4 12 11 10 9 8 DIV2 BCD 7- segm. 7x Op de uitgangen sluiten we via een BCD- 7-segments decoder een display aan. Op de uitgangen sluiten we via een BCD- 7-segments decoder een display aan. DIV8 De teller/deler gedraagt zich inderdaad als de eerder behandelde 10 teller/deler en in dit geval zelfs als een seconde-teller/timer De teller/deler gedraagt zich inderdaad als de eerder behandelde 10 teller/deler en in dit geval zelfs als een seconde-teller/timer muisklik muisklik

21 Tellers Met dit IC kunnen we iedere teller/deler maken tussen 2 en 15. Met dit IC kunnen we iedere teller/deler maken tussen 2 en 15. Zo kunnen we bijvoorbeeld een 6-teller/deler door Q2 en Q3 op de AND-poort aan te sluiten Zo kunnen we bijvoorbeeld een 6-teller/deler door Q2 en Q3 op de AND-poort aan te sluiten en de 1Hz blokspanning op de + -ingang van de 8-deler. en de 1Hz blokspanning op de + -ingang van de 8-deler. De uitgangen Q1, Q2 en Q3 sluiten we aan op het 7-segmentsdisplay. De uitgangen Q1, Q2 en Q3 sluiten we aan op het 7-segmentsdisplay. CTR & CT=0 Dan komen er nu een serie telpulsen. Dan komen er nu een serie telpulsen. Q0 + DIV2 Q1 BCD 7- segm. 7x 6 5 2 1 3 4 Q2 + DIV8 Q3 De teller/deler gedraagt zich inderdaad als een 6-teller/deler De teller/deler gedraagt zich inderdaad als een 6-teller/deler muisklik

Teller-toepassingen muisklik muisklik 22 Teller-toepassingen Op de vrije + -ingang van de teller zetten we een NAND-poort, waarop we drukknop S aansluiten en een 1 kHz klokpuls. Op de vrije + -ingang van de teller zetten we een NAND-poort, waarop we drukknop S aansluiten en een 1 kHz klokpuls. Deze ‘opteller’ kan twee 4-bits getallen op de ingangen P en Q optellen. De uitgangen van de 6-deler sluiten aan op de Q-ingangen. Deze ‘opteller’ kan twee 4-bits getallen op de ingangen P en Q optellen. De uitgangen van de 6-deler sluiten aan op de Q-ingangen. We gaan nu een elektronische dobbelsteen bouwen. We gaan nu een elektronische dobbelsteen bouwen. Daarvoor gebruiken we een 6-deler/teller. Daarvoor gebruiken we een 6-deler/teller. De 6-deler/teller telt van 0 tot en met 5, terwijl een dobbelsteen de standen 1 tot en met 6 kent. De 6-deler/teller telt van 0 tot en met 5, terwijl een dobbelsteen de standen 1 tot en met 6 kent. Op de P-ingangen sluiten we het optelgetal 00012 aan.. Op de P-ingangen sluiten we het optelgetal 00012 aan.. Daarom moeten we bij het teller- resultaat 1 optellen. Daarvoor gebruiken we een 4-bits ADDer. Daarom moeten we bij het teller- resultaat 1 optellen. Daarvoor gebruiken we een 4-bits ADDer. Op de -uitgangen verschijnt dan de tellerstand (0 ... 5) + 1 = 1 … 6. Op de -uitgangen verschijnt dan de tellerstand (0 ... 5) + 1 = 1 … 6. +5V 1  74 HC 283 Q0 Q1 Q2 Q3 P0 P1 P2 P3 0 1 2 3 Cin Cout Op deze -uitgangen sluiten we de display- schakeling aan. Op deze -uitgangen sluiten we de display- schakeling aan. Q0 Q1 Q2 Q3 CTR & CT=0 + DIV2 DIV8 +5V & S Klokpuls 1 kHz 7x BCD 7- segm. D0 D1 D2 D3 6-DELER ADDER muisklik muisklik

Teller-toepassingen Drukken we nu op S … 23 Teller-toepassingen Drukken we nu op S … Dan stopt de teller op een willekeurige stand, in dit geval 5, waarbij 1 wordt opgeteld, zodat op het display 6 als worp verschijnt. Dan stopt de teller op een willekeurige stand, in dit geval 5, waarbij 1 wordt opgeteld, zodat op het display 6 als worp verschijnt. Dan stopt de teller op een willekeurige stand, in dit geval 1, waarbij 1 wordt opgeteld, zodat op het display 2 als worp verschijnt. Dan stopt de teller op een willekeurige stand, in dit geval 3, waarbij 1 wordt opgeteld, zodat op het display 4 als worp verschijnt. Dan stopt de teller op een willekeurige stand, in dit geval 1, waarbij 1 wordt opgeteld, zodat op het display 2 als worp verschijnt. Drukken we nu op S … Dan stopt de teller op een willekeurige stand, in dit geval 3, waarbij 1 wordt opgeteld, zodat op het display 4 als worp verschijnt. Dan gaat de teller zeer snel lopen. Dan gaat de teller zeer snel lopen. Laten we S los … Laten we S los … Drukken we weer op S ... En laten weer los ... Drukken we weer op S ... En laten weer los ... En laten weer los ... Drukken we weer op S ... Drukken we weer op S ... En laten weer los ... +5V 1  74 HC 283 Q0 Q1 Q2 Q3 P0 P1 P2 P3 0 1 2 3 Cin Cout & & & Q0 Q1 Q2 Q3 CTR & CT=0 + DIV2 DIV8 +5V BCD 7- segm. D0 D1 D2 D3 & S 7x Klokpuls 1 kHz ADDER 6-DELER Tot zover de toepassingen van tellers. Tot zover de toepassingen van tellers.

Teller-toepassingen UREN MINUTEN SECONDES muisklik muisklik 24 Teller-toepassingen Voorzien we de uitgangen van alle delers van een 7-segmentsdisplay, Voorzien we de uitgangen van alle delers van een 7-segmentsdisplay, Schakelen we achter een 10-deler Schakelen we achter een 10-deler een 6-deler een 6-deler , dan ontstaat er , dan ontstaat er en we hebben een 100 uren teller gekregen als we tenminste een 1Hz blokspanning op de C-ingang van de rechter deler zetten ... en we hebben een 100 uren teller gekregen als we tenminste een 1Hz blokspanning op de C-ingang van de rechter deler zetten ... een 60-deler. een 60-deler. Schakelen we hier achter weer een 10- Schakelen we hier achter weer een 10- en een 6-deler, en een 6-deler, dan ontstaat 3600-deler. dan ontstaat 3600-deler. UREN MINUTEN SECONDES Schakelen we hier achter 2x een 10-deler, Schakelen we hier achter 2x een 10-deler, dan ontstaat er een 360.000-deler. dan ontstaat er een 360.000-deler. BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷6 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷6 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 Res +5V Alle Reset-ingangen verbinden we nu met de Reset- drukknop Alle Reset-ingangen verbinden we nu met de Reset- drukknop Op de volgende dia hogen we de teller op naar 00:00:40 Op de volgende dia hogen we de teller op naar 00:00:40 muisklik muisklik

Teller-toepassingen UREN MINUTEN SECONDES 25 Teller-toepassingen UREN MINUTEN SECONDES BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷6 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷6 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 Res +5V Op de volgende dia hogen we de teller op naar 00:09:40 Op de volgende dia hogen we de teller op naar 00:09:40

Teller-toepassingen UREN MINUTEN SECONDES 26 Teller-toepassingen UREN MINUTEN SECONDES BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷6 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷6 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 Res +5V Op de volgende dia hogen we de teller op naar 00:59:40 Op de volgende dia hogen we de teller op naar 00:59:40

Teller-toepassingen UREN MINUTEN SECONDES 27 Teller-toepassingen UREN MINUTEN SECONDES BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x 7x 7- BCD C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷6 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷6 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 Res +5V Op de volgende dia hogen we de teller op naar 09:59:40 Op de volgende dia hogen we de teller op naar 09:59:40

Teller-toepassingen UREN MINUTEN SECONDES 28 Teller-toepassingen UREN MINUTEN SECONDES BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x BCD 7- 7x 7x 7x 7- 7- BCD BCD C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷6 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷6 C R Q0 Q1 Q2 Q3 ÷10 Res +5V Puls en de timer/teller is gereset en de timer/teller is gereset Drukken we nu op de Reset-drukknop … Drukken we nu op de Reset-drukknop …

Samenstelling & presentatie: Pieter van der Wal 29 EINDE PRESENTATIE digitale techniek Samenstelling & presentatie: Pieter van der Wal